اگر قرار بود زمانی مرکز آب شیرین را تعیین کنند، بیشک نام چهارمحال و بختیاری یکی از این مناطق بود، اگر قرار باشد یکی از ۱۰ استان دچار خشکسالی را نیز نام ببرند، بدون شک چهارمحال و بختیاری در این نامها قرار خواهد گرفت.
بیبارشی چهارمحال و بختیاری را از کجا به کجا رساند؟ از تولید کننده آب شیرین ایران به یکی از ۱۰ استان دچار خشکسالی و این وقعیت در دشتهای کشاورزی خود را نشان داده است.
بیآبی، برای زمین و دشت افسردگی میآورد، وقتی زمین کشت و داشت نداشته باشد، چیزی جز یک دشت بیکران با خُلق تنگ نیست که دیدن آن خودش دل و دِماغ خوش میخواهد، خُلق دشت که تنگ باشد، دل کشاورز میگیرد، دل کشاورز که بگیرد، زمین خودخوری میکند.
دشتهای چهارمحال و بختیاری این سالها با خود پسوندی را یدک میکشند، که زیبنده نام یکی از برفگیرترین مناطق ایران در سالهای دور نیست" دشتهای ممنوعه".
وقتی دشت ممنوعه است، یعنی برداشت آب ممنوع است، این ممنوعیت در برداشت آب یعنی کشاورزی تعطیل و این دردی است که سالها زمین در خود ریشه دوانیده است.
دشت شهرکرد زمانی پر بود از کشاورزان که صبح به صبح با آن بیل بر شانه گذاشتنها، برای شخم و شیار جاده خاکی را کیلومترها طی میکردند و عصر به عصر با دستهای پر از پینه، راهی خانههای خشتی و گلی میشدند، حال در این بیآبی نه از آن شخم و شیار خبری است، ولی از پینهها بسته شده کف دست کشاورزان هنوز یادگاری باقی مانده است.
- ۱۵ دوره خشکسالی در چهارمحال و بختیاری
سرپرست اداره کل مدیریت بحران استانداری چهارمحال و بختیاری میگوید: این استان ۱۵ دوره خشکسالی را پشت سر گذاشته است.
مرتضی زمانپور در گفت و گو با خبرنگاران افزود: این خشکسالیهای باعث کاهش شدید منابع آبی در چهارمحال و بختیاری در طول دو دهه اخیر شده است.
- حال برخی از دشتها خوب نیست
مدیر امور منابع آب شهرکرد نیز با اشاره به کاهش شدید ذخایر آب زیرزمینی در این شهرستان گفت: کسری منابع آب در دشت شهرکرد به ۲۷۲ میلیون مترمکعب رسیده است.
سیدهاشم فاطمی افزود: این وضعیت سبب فرونشست ۱۸ سانتیمتری زمین در این دشت شده است و سطح ایستابی آب با افت ۱۸ متری مواجه شده و چنانچه مدیریت مصرف صورت نگیرد وضعیت دشت ناگوارتر میشود.
وی ادامه داد: میزان نفوذ آب کمتر از میزان برداشت آب در این دشت است اما با بسیج همگانی و اراده جدی در راستای مدیریت مصرف آب میتوان این دشت را احیاء کرد.
فاطمی تصریح کرد: افت شدید آب در دشتهای استان نه تنها ما را با بحران کمی آب مواجه کرده بلکه در برخی موارد بر کیفیت آب نیز تاثیر منفی گذاشته است.
این کارشناس مسائل آب به وضعیت دیگر دشتهای استان نیز اشاره کرد و گفت: دشت خانمیرزا نسبت به سایر دشتهای استان از وضعیت ناگوارتری مواجه شده است به طوری که هم اینک با فرونشست ۷۰ سانتیمتری مواجه شده و ۳۰ متر افت سطح ایستابی دارد.
فاطمی، جایگزینی منابع آب سطحی بجای منابع آب زیرزمینی را از مهمترین راهکارهای احیای دشتهای استان عنوان کرد و افزود: تغذیه مصنوعی دشتها، حفر چاه جذبی، مهار سیلابها، تغریه آبخوانها و تحول در بخش کشاورزی با روشهای نوین آبیاری از دیگر این راهکارها است.
- دشتهای ممنوعه و باران بیباران
معاون فنی اداره کل هواشناسی چهارمحال و بختیاری با اشاره به بروز بیش از یک دهه خشکسالی در این استان گفت: بدنبال ۱۱ سال خشکسالی، این استان هماینک با کمبود بارش تجمعی یکهزار و ۳۰۰ میلیمتری مواجه است.
مهران چراغپور تاکید کرد: میانگین بارشهای سالانه این استان ۵۸۰ میلیمتر است و این میزان کاهش بارش تجمعی چهارمحال و بختیاری برابر مجموع ۲ سال بارش استان است.
این کارشناس هواشناسی تصریح کرد: امسال تاکنون ۵۳ میلیمتر بارش در چهارمحال و بختیاری ثبت شده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۶۱ درصد و نسبت به میانگین بلندمدت ۳۳ درصد کاهش نشان میدهد.
وی یادآور شد: تا ابتدای آذرماه امسال ۳۰ سانتیمتر برف در ایستگاه شهرستان کوهرنگ به عنوان دومین قطب پربارش کشور پس از بندر انزلی وجود دارد.
معاون فنی اداره کل هواشناسی چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: این میزان برف در مدت مشابه سال قبل ۴ سانتیمتر بوده است.
نظر شما