نوجوانی که فعالیتهای زیستمحیطی خود را از سال گذشته آغاز کرده و حالا به رهبری برای جنبشهای دانشآموزی تبدیل شده است. او جنبش جهانی دانشآموزی برای آگاهسازی از تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین را راهاندازی کرد.
«جمعهها برای آینده» جنبشی است که از سوئد آغاز شد و به آمریکا رسید؛ کشوری که رئیس جمهوریاش به گرمای جهان باور ندارد اما به صورت سرزده در اجلاس اقلیمی سازمان ملل حاضر و با دهنکجی گرتا تونبرگ مواجه شد.
گرتا در ۱۱ سالگی بیمار و افسرده میشود و دست از غذا خوردن و حرف زدن میکشد. او در دو ماه بیش از ۱۰ کیلوگرم وزن از دست میدهد. «سندروم آسپرگر» اسم بیماریای است که پزشکان تشخیص میدهند گرتا به آن مبتلا شده است. این موضوع به معنای آن است که گرتا تنها زمانی سخن میگوید که فکر میکند بسیار ضروری است زیرا این افراد نمیتوانند به خوبی دروغ بگویند، همه چیز را سیاه یا سفید میبینند و فعالیتهای اجتماعی برایشان دشوار است. او تا مقطع نهم تحصیلی درس میخواند و پس از آن تصمیم میگیرد به مدرسه نرود و هر روز با یک پوستر جلوی مجلس سوئد مینشیند. کاهش انتشار گازهای گلخانهای به اندازه توافقشده در توافق پاریس خواسته گرتا بود و برای این کار راهی جز مدرسه نرفتن و اعتصابکردن نمیدید. ادامه اعتصابات او موجب شد توجه رسانههای جهان به دختری جلب شود که با نرفتن به مدرسه، سعی دارد توجه همه به تغییر اقلیم را تشدید کند. او باعث شد توجه نوجوانان دیگر در سراسر دنیا به این موضوع جلب شود و در دسامبر ۲۰۱۸، ۲۰ هزار دانشآموز در بیش از ۲۷۰ نقطه دنیا دست به اعتصاب بزنند.
گرتا در کنفرانس تغییر اقلیم سازمان ملل در سال ۲۰۱۸ نیز سخنرانی تاثیرگذاری داشت. او در بخشی از صحبتهایش بیان کرد: «محبوب بودن برای من اهمیتی ندارد. من به عدالت اقلیمی و موجودات زنده زمین اهمیت میدهم. تمدن ما قربانی شده است؛ قربانی فرصت تعداد کمی از افراد برای این که دائما پولهای هنگفتی به جیب بزنند. زیستکره ما قربانی شده تا افراد ثروتمند در کشورهایی مانند کشور من بتوانند در ناز و نعمت زندگی کنند.»
رهبر جنبش اقلیمی جوانان جهان این بار با کشتی بادبانی به آمریکا رفت تا ردپای کربنی کمتری داشته باشد و در اجلاس اقلیمی سازمان ملل خطاب به برخی از رهبران جهان بیان کرد: «نمیخواهم باور کنم شما فوریت مساله تغییرات اقلیمی را فهمیدهاید و در عین حال کاری نمیکنید؛ چرا که اگر بخواهم چنین چیزی را باور کنم آن وقت شما شیطان هستید. من نباید اینجا باشم بلکه باید آن سوی اقیانوس در مدرسه میبودم. با وجود آنکه شما باید برای ما جوانان امید به ارمغان میآوردید اما با حرفهای تو خالی کودکی و رویاهای مرا دزدیدهاید. مردم رنج میبرند. مردم دارند از بین میروند. تمام اکوسیستم در حال فروپاشی است. ما در آستانه یک انقراض گسترده قرار گرفتهایم اما همه آنچه شما دربارهاش حرف میزنید پول و مساله رشد اقتصادی است. میگویید به ما گوش میدهید و فوریت مساله را میفهمید. صرف نظر از اینکه چقدر غمگین و عصبانی هستم، نمیخواهم این را باور کنم چرا که اگر شما واقعا وضعیت را بفهمید و ناتوان از اقدام مناسب هستید در این صورت شما باید شیطان باشید و این همان چیزی است که نمیخواهم باور کنم. اجازه نمیدهیم به این آسانی از دست این ماجرا خلاص شوید. همین حالا و همین جا ما خطمان را ترسیم میکنیم. جهان بیدار شده و تغییر در راه است؛ چه دلتان بخواهد و چه نخواهد.»
آنگلا مرکل - صدر اعظم آلمان - نیز هنگام سخنرانیاش در این اجلاس اسمی از گرتا نیاورد اما گفت: «ما بیدارباش جوانان را شنیدیم.»
صحبتهای این رهبر نوجوان واکنشهای بسیاری در رسانههای دنیا داشت و کاربران شبکههای اجتماعی هم نظرات متفاوتی درباره رفتار و صحبتهایش داشتند. برخی جسارت گرتا را تحسین کردند و برخی دیگر صحبتهایش را نمایشی و او را بازیچه دست سیاستمداران غربی دانستند.
دونالد ترامپ هم بعد از همه این واکنشها درباره این دختر ۱۶ ساله در توئیترش نوشت: «او به نظر دختر بسیار جوان و شادی است که آیندهای روشن و فوقالعاده در انتظارش است. از دیدنش خوشحالم.»
امان الله قرائی مقدم - جامعهشناس - درباره نظراتی که سخنرانی این دختر را نمایشی میدانند، گفت: «آن دسته از افرادی که سخنرانی این دختر ۱۶ ساله را نمایشی و یک بازی سیاسی میپندارند جزو گروه بدبینان جامعه محسوب میشوند. میدانید که ما دو نوع جامعه داریم. یک گروه بدبین و دیگری خوشبین. چون این دختر جوان است، آینده را از آن او میبینند و زمانی که سخنرانی میکرد، حاضران در اجلاس، دختران و پسران خودشان را تجسم میکردند. از طرفی این دختر صحبتهایش بسیار شفاف، صادقانه و بدون تعارف و در نظر گرفتن این بود که ممکن است ناخوشایند کسی باشد.
او ادامه داد: «سخنان این دختر مصداق ضربالمثل «هر سخن کز دل برآید لاجرم بر دل نشیند» بود. از طرفی این صحبتها از زبان دختری بیان شده است که میتواند مادر آینده باشد. به همین دلیل قطعا تاثیرگذاری بیشتری به همراه دارد. اما بدبینان جامعه به هر کاری واکنش بدبینانه نشان میدهند در حالی که صحبتهای این دختر ۱۶ ساله بسیار تاثیرگذار بود و من معتقدم این سخنرانی میتواند در دل منکران پدیده تغییرات جوی و اقلیمی تاثیر بگذارد و نظر آنها را به تغییرات شرایط اقلیمی و اکوسیستم هم جلب کند.»
این جامعه شناس معتقداست: «اصولا از جامعه و آموزش و پروش آزاد، دخترانی مثل گرتا به وجود میآیند. این دختر در جامعهای مثل سوئد پرورش یافته و میتواند صحبتهایش را بدون محدودیت مطرح کند. ما نیز در ایران دختران آزاداندیش، مبتکر و خلاق بسیاری داریم که اگر به آنان هم فرصت بدهیم میتوانند تواناییهای خود را در همه زمینهها به ظهور برسانند.»
نشست اجلاس اقلیمی سازمان ملل چند روز بعد از این که میلیونها نفر در سراسر جهان برای شرکت در اعتراضها به بیتوجهی رهبران جهان به تغییرات اقلیمی، با رهبری فعالان جوان به خیابانها آمدند، برگزار شده است. دانشمندان و پژوهشگران نیز بارها درباره شدت گرفتن نشانهها و پیامدهای گرمایش زمین، هشدار دادهاند.
نظر شما