یکی از پروژه‌هایی که در آن زمان به مردم القا کرد که بیکاری در استان تا حدودی از بین می‌رود، کارخانه لاستیک‌سازی خرم‌آباد بود. چون این کارخانه یکی از مصوبات سفر رئیس‌جمهوری در سال ۹۳ بود، همه تصور می‌کردند به سرنوشت دیگر پروژه‌ها دچار نمی‌شود و می‌تواند گرهی از مشکلات اقتصادی و اشتغال استان را برطرف کند. کلنگ این پروژه در آن زمان و بر اساس مصوبه رئیس‌جمهوری در شهرک صنعتی شماره ۳ خرم‌آباد به زمین زده و مقرر شد در بازه زمانی ۳ ساله به بهره‌برداری برسد. از آن زمان تاکنون حدود ۵ سال می‌گذرد، ولی نه‌تنها این پروژه به بهره‌برداری نرسیده است، بلکه هنوز از نظر زیرساختی و... نیز در وضعیت مطلوبی به سر نمی‌برد. این پروژه با صرف بیش از ۲۰ میلیارد تومان تاکنون تنها توانسته است به ۱۰ درصد پیشرفت برسد.
- سرمایه‌گذاری پروژه
رئیس اداره طرح و برنامه‌ریزی سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان اظهار می‌کند: لاستیک‌سازی لرستان از مصوبات سفر رئیس‌جمهوری به استان است. سیاست دولت در تصویب این پروژه اشتغال‌زایی بالای آن، نیاز کشور به این محصول، جلوگیری از خروج ارز و نیز قابلیت صادرات آن به کشورهای همسایه بود. «علی شیخ‌مرادی» با اشاره به ظرفیت ۱۳۰۰ تا ۱۴۰۰ نفری اشتغال‌زایی این طرح بیان می‌کند: سرمایه‌گذاری ارزی این طرح ۲۰۰ میلیون دلار در نظر گرفته شده بود و این‌که از محل صندوق توسعه ملی تامین شود. سرمایه‌گذاری ریالی آن با قیمت‌های سال ۹۴ مبلغ ۱۵۰ میلیارد تومان بود.
وی می‌افزاید: اما با توجه به تغییرات و نوسانات رخ داده در بازار ارز و... این طرح اکنون دارای سرمایه‌گذاری ۳ هزار میلیارد تومانی است.
- مشکلات موجود در مسیر پروژه
شیخ‌مرادی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به مشکلات موجود بر سر راه این پروژه برای تاخیر در اجرا اشاره و اظهار می‌کند: مهم‌ترین موانع موجود مشکل زیرساختی شامل هزینه‌های بالای برق و انتقال برق از پست کمالوند تا سایت، هزینه‌های انتقال آب از تصفیه‌خانه تا محل طرح، عدم اجرای قرارداد برقراری انشعاب و لزوم اجرای پروژه جمع‌آوری آب‌های سطحی در محدوده شهرک صنعتی است. وی توضیح می‌دهد: یکی از مشکلات این پروژه نبود آب به اندازه نیاز بود زیرا این پروژه برای اجرا به ۵۰ لیتر آب بر ثانیه نیاز دارد در حالی که این منطقه تنها آبی که در اختیار داشت، به اندازه مصرف آب شرب بود.
رئیس اداره طرح و برنامه‌ریزی سازمان صمت لرستان ادامه می‌دهد: شرکت شهرک‌های صنعتی چاهی را در این محل حفر کرده است که ظرفیت ۴ تا ۵ لیتر آب را دارد، اما باز هم جوابگوی نیاز این پروژه نیست. به همین دلیل مقرر شد بخشی از آب‌های سطحی مخملکوه که روان هستند، قبل از ورود به تصفیه‌خانه، به این محل انتقال یابد. با نصب لوله‌ای در این مسیر می‌توان آب را به این محل هدایت کرد. این مسئول می‌گوید: البته این انتقال آب و لوله‌کشی‌ها به اعتبارات جداگانه‌ای نیاز دارد که باید به آن تخصیص یابد. این انتقال آب می‌تواند هم‌زمان با اجرای پروژه انجام شود.
وی بیان می‌کند: مورد دیگر برق است. این پروژه به ۱۷ مگابایت برق نیاز دارد که تامین آن مستلزم احداث یک پست برق است. به همین منظور شرکت شهرک‌های صنعتی موظف شده است با شرکت برق باختر قراردادی را منعقد کند. شیخ‌مرادی می‌گوید: درخصوص برق ابتدا یک پیمانکار انتخاب شد، اما به دلیل نوسانات قیمت تغییر کرد. طی قراردادی با پیمانکار جدید، طراحی‌های لازم برای انتقال برق از پست کمالوند تا محل شهرک در حال انجام است. وی می‌افزاید: درخصوص گاز نیز شهرک مشکلی ندارد و شرکت گاز اعلام آمادگی کرده است که در صورت اعلام به این شرکت، کارهای لوله‌کشی و... انجام شود.
- دلایل طولانی شدن اجرای پروژه
این مسئول همچنین به دلایل طولانی شدن روند اجرا و اتمام این پروژه اشاره می‌کند و می‌گوید: از زمان کلنگ‌زنی تاکنون ۵ سال گذشته است. قرار بود پروژه در مدت ۳۶ ماه به بهره‌برداری برسد، اما مسائلی باعث شد این کار در زمان مقرر انجام نشود. وی توضیح می‌دهد: یکی از این مسائل جای زمین بود که مکانیابی آن یک سال طول کشید و گیر و دارها و تلاش برای جذب منابع بیشتر برای خرید زمین باعث شد وقفه‌ای در اجرا ایجاد شود.
شیخ‌مرادی ادامه می‌دهد: بعد از تحویل زمین به سرمایه‌گذار هم متوجه شدیم عرض آن برای احداث کارخانه مناسب نیست. بعد از آن ۱۵ تا ۱۶ هکتار از زمین‌های اراضی جنب شهرک به این پروژه اضافه شد که برای تملک این مقدار زمین نیز مجبور به اعمال ماده ۹ برابر طرح‌های ملی شدیم تا کشاورزان به فروش زمین با قیمت کارشناسی به شهرک راضی شوند.
رئیس اداره طرح و برنامه‌ریزی سازمان صمت لرستان اظهار می‌کند: دلیل اصلی تاخیر، مشکل ارزی بود که مصوبه دریافت آن دیر صادر شد. صندوق توسعه ملی طرحی را پذیرش می‌کرد که علاوه بر حمایت از نیاز داخلی، شرایط صادرات را نیز داشته باشد که توانستیم این مشکل را هم رفع کنیم. شیخ‌مرادی می‌گوید: همچنین، به دلیل تحریم‌ها، شرکت‌ها دست به عصا حرکت می‌کنند. درمجموع قسمت عمده مسائل حل و قرارداد بانکی ارزی نیز منعقد شده است. شرکت طرف قرارداد نیز ساخت ماشین‌آلات را شروع می‌کند که این کار نیز خود یک سال زمان می‌برد.
- شروع عملیات اجرایی از سال ۹۶
مدیرعامل دفتر جذب و حمایت از سرمایه‌گذاری استانداری لرستان نیز در این زمینه می‌گوید: پروژه کارخانه لاستیک‌سازی خرم‌آباد از مصوبات سفر رئیس‌جمهوری به استان است که با اجرای آن، استان به قطب لاستیک‌سازی کشور تبدیل می‌شود. «محمدحسین جناب» می‌افزاید: عملیات اجرایی طرح لاستیک‌سازی خرم‌آباد - گرچه در سال‌های ۹۳ و ۹۴ کلنگ‌زنی شده است - سال ۹۶ شروع شده و تاکنون به مرحله بهره‌برداری نرسیده است.
وی بیان می‌کند: این طرح با مشارکت و سرمایه‌گذاری لاستیک میکرو گسترش با سهم ۸۱ درصد و شرکت ایدرو (شرکت توسعه وزارت صنعت) با سهم ۱۹ درصد در شهرک شماره ۳ خرم‌آباد در زمینی به مساحت ۶۰ هکتار در حال اجراست. این مسئول می‌گوید: در این طرح تاکنون ۲۰ میلیارد تومان هزینه شده است و ۱۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد. وی ادامه می‌دهد: در فاز اول این طرح تولید ۵۰ هزار تن لاستیک سبک در سال پیش‌بینی شده است و در فاز دوم نیز تولید لاستیک‌های سنگین و رینگ انجام خواهد شد.
- اعتبار مصوب برای پروژه
جناب در بخش دیگری از صحبت‌هایش به اعتبار مصوب برای این طرح اشاره و اظهار می‌کند: سال گذشته از محل منابع صندوق توسعه ملی مجوز اعطای ۲۰۷ میلیون دلار تسهیلات به این پروژه صادر و زمانی برای رهن ملک به بانک در نظر گرفته شد. اما چون اموال معرفی شده به بانک برای رهن خارج از استان بودند، بررسی و تعیین قیمت و ارزش آنها زمان‌بر شد و به موعد مقرر نرسید. وی می‌افزاید: به همین دلیل سال گذشته سرمایه‌گذار نتوانست وثیقه لازم را برای رهن در اختیار بانک قرار دهد بنابراین اعتبار لازم برای کار به سرمایه‌گذار پرداخت نشد.
مدیرعامل دفتر جذب و حمایت از سرمایه‌گذاری استانداری لرستان می‌گوید: در حال حاضر برای سال جاری کماکان همان مبلغ اعتبار مصوب وجود دارد و سرمایه‌گذار برای رهن ۲ ملک (یک مرغداری بزرگ و معروف در استان قزوین و ملکی در تهران با ارزش بسیار بالا) معرفی کرده و فرآیند آن در حال انجام است. بعد از رهن، بانک نیز بلافاصله تسهیلات لازم را پرداخت می‌کند. وی ادامه می‌دهد: کارهای اولیه و زیربنایی، خرید تکنولوژی و... انجام شده است، اما هنوز هیچ کار اجرایی صورت نگرفته و شروع پروسه نیازمند پرداخت تسهیلات است. جناب می‌گوید: موضوع قرارداد تکنولوژی این طرح با شرکت B.D.E فنلاند که یکی از بهترین شرکت‌های تولیدکننده تکنولوژی و ماشین‌آلات روز دنیاست، امضا شده تا تجهیزات به کشور و لرستان وارد شوند.
- عزمی برای اجرای پروژه‌های کلیدی استان مشاهده نمی‌شود
یک کارشناس اقتصاد به خبرنگار همشهری می‌گوید: لاستیک‌سازی خرم‌آباد یکی از پروژه‌های مهم ملی و مصوبه رئیس‌جمهوری بود و این اطمینان را به مردم می‌داد که در یک بازه زمانی کوتاه و با تامین اعتبارات لازم و به‌موقع به سرانجام می‌رسد. «حسین حافظی» می‌افزاید: این پروژه با ظرفیت اشتغال‌زایی برای بیش از ۱۲۰۰ نفر یکی از پروژه‌های کلیدی در جهت رفع بیکاری در استان است و می‌تواند گره مشکلات اقتصادی و اشتغال را در آن باز کند.
وی اظهار می‌کند: از سوی دیگر، تولید لاستیک در داخل کشور - به دلیل نیاز داخلی به آن در این زمان و وجود تحریم‌ها - می‌تواند کمک شایانی به توسعه و اقتصاد استان و حتی کشور باشد و وابستگی به سایر کشورها را برای این محصول کاهش دهد و از خروج ارز در این شرایط بحرانی جلوگیری کند.
این کارشناس اقتصاد می‌گوید: متاسفانه عزم جدی برای پروژه‌های مهم و کلیدی استان در جهت رفع مشکلات وجود ندارد و فرصت‌ها یکی پس از دیگری از بین می‌روند. پروژه‌ای که می‌تواند در یک بازه زمانی کوتاه و با صرف اعتبار کمتر به بهره‌برداری برسد، با گذر زمان، متاسفانه با صرف اعتبارات کلان نیز نمی‌تواند به بهره‌برداری برسد.
حافظی ادامه می‌دهد: این پروژه اگر در همان بازه زمانی مشخص شده یعنی تا سال ۹۶ به بهره‌برداری می‌رسید، قطعا میزان تولید فعلی این کارخانه می‌توانست نقش مهمی در اقتصاد و حتی صادرات کشور داشته باشد. اما متاسفانه به دلیل سهل‌انگاری و نبود عزم جدی برای به سرانجام رساندن این پروژه از سوی سازمان صمت و شرکت شهرک‌های صنعتی باعث شده است این پروژه پس از طی این مدت کماکان در همان خانه‌های اول درجا بزند. وی بیان می‌کند: این‌گونه سهل‌انگاری و اهمیت ندادن به این دست پروژه‌ها باعث می‌شود سرمایه‌گذاری که آورده میلیاردی دارد، در میانه راه از ترس متضرر شدن و نبود آینده روشن، دلسرد شود و پروژه‌ها یکی پس از دیگری در بلاتکلیفی قرار بگیرند.
نظر شما