سوریه، عراق و اخیرا لبنان! دایره ماجراجویی‌های نخست‌وزیر اسرائیل روزبه‌روز گسترده‌تر می‌شود؛ آن هم در شرایطی که نظرسنجی‌های انتخاباتی نتایج نگران‌کننده‌ای را برای نتانیاهو به همراه داشته است. ارتش لبنان روز گذشته در بیانیه‌ای رسما تأیید کرد رژیم صهیونیستی حریم هوایی این کشور را با ارسال دست‌کم ۲پهپاد نقض کرده است؛ پهپادهایی که البته هر دو در منطقه ضاحیه در جنوب بیروت سقوط کردند.
این حادثه همزمان بود با حملات هوایی و موشکی ارتش اسرائیل به برخی پایگاه‌های نظامی در نزدیکی فرودگاه دمشق. اما معنای اقدامات اسرائیل چیست؟ آیا نتانیاهو واقعا به‌دنبال جنگ است؟ مقاومت چگونه به این اقدامات پاسخ خواهد داد؟ این پرسش‌ها را با ایلیا ج مغنایر، کارشناس مسائل نظامی-امنیتی خاورمیانه و نویسنده روزنامه الرأی در میان گذاشتیم:
- هدف نتانیاهو از تحرکات اخیر وی برای حمله به پایگاه‌های نظامی در نقاط مختلف منطقه را چه می‌دانید؟
نخست‌وزیر اسرائیل پیش از این اعلام کرده بود که تمامی پایگاه‌های مرتبط با ایران را مورد هدف قرار خواهد داد و حملات اخیر به برخی پایگاه‌های ایران یا متحدان این کشور بر همین اساس صورت گرفته است. باید توجه داشت که در این صحنه تفاوتی بین مالکیت پایگاه‌ها وجود ندارد چرا که این حملات در نهایت محور مقاومت را هدف قرار داده است. نتانیاهو در جریان این حملات پایگاه‌هایی را مورد هدف قرار داده که می‌داند در شرایط زمانی فعلی واکنش گسترده‌ای از خود نشان نخواهند داد.
او در حقیقت تلاش می‌کند محور مقاومت را وارد نبردی با زمانبندی مطلوب خود کند و مقاومت بدون شک وارد این بازی نخواهد شد. دقیقا بر همین اساس است که در بسیاری از مواضع، پایگاه‌های تخلیه شده و یا فاقد ارزش نظامی بالا از سوی اسرائیل مورد هدف قرار می‌گیرند.
- اسرائیل تلویحا نقش خود در حملات اخیر به پایگاه‌های حشد شعبی در عراق را تأیید کرده است. تفسیر شما از توسعه دایره حملات اسرائیل به عراق چیست؟
نکته‌ای که در مورد عراق کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد این است که در جریان حملات اخیر، صرفا مراکز حشد شعبی مورد هدف قرار نگرفته و پایگاه پلیس فدرال عراق نیز جزو اهداف بوده است. از سوی دیگر باید به یاد داشته باشیم که حشد شعبی بخشی از ساختار دفاعی رسمی عراق است و نه گروهی که فعالیت‌های نظامی جداگانه و خارج از چارچوب دولت دارد؛ بنابراین روشن است که حملات اخیر در حقیقت دولت و حاکمیت ملی عراق را هدف قرار داده است.
از سوی دیگر موضع آمریکا نسبت به این حملات روشن است چرا که با توجه به سیطره ائتلاف این کشور بر آسمان عراق و همچنین وجود پایگاه‌های نظامی متعدد آمریکایی (از انبار گرفته تا صلاح‌الدین، کردستان، منطقه بلد که فاصله کمی تا پایتخت دارد و البته سفارت این کشور در بغداد که در حقیقت مرکزی دیپلماتیک و نظامی است) امکان ندارد پرنده‌ای در آسمان عراق بدون اطلاع این کشور به پرواز درآید. با نظر به تمام این مقدمات تصور می‌کنم اسرائیل اینجا هم راهبرد سنتی خود را دنبال می‌کند؛ ایجاد نبردهای محدود بدون ورود به جنگی تمام عیار برای تحقق اهدافش.
- طی ۲۴ساعت گذشته ۲ حمله از سوی اسرائیل به سوریه و لبنان صورت گرفته است. آیا جزئیاتی از حمله پهپادی به جنوب بیروت در اختیار دارید و از دید شما واکنش حزب‌الله به این حمله چه خواهد بود؟
درست است؛ اسرائیل به فاصله محدودی بعد از حادثه سوریه و در موضعی کم‌سابقه مسئولیت خود در حمله به یکی از مراکز نظامی را که تنها ۱۵کیلومتر با فرودگاه دمشق فاصله دارد، تأیید کرد. این مرکز یکی از نقاط استقرار دوستان و متحدان دولت سوریه است که برای کمک به ارتش این کشور در مبارزه علیه تروریسم دعوت شده‌اند. براساس اطلاعات موجود در جریان این حمله ۳نفر از مجاهدان حزب‌الله به شهادت رسیدند.
از سوی دیگر لبنان نیز شاهد تحولات بسیار خطرناکی است؛ براساس روایتی که به‌نظر می‌رسد نزدیک به واقعیت است در ساعات پایانی روز شنبه یک پهپاد ساخت اسرائیل از نوع بمباردیه (البته بزرگ‌تر از نوع کانادایی این پهپاد که در محافل نظامی مشهور است) بر فراز منطقه ضاحیه در جنوب بیروت دچار نقص فنی شده و سقوط کرده است. در ادامه، نیروی هوایی اسرائیل به‌منظور جلوگیری از دسترسی حزب‌الله به این پهپاد، پهپاد دوم را برای انفجار به منطقه ارسال کرده است؛ پهپادی که در نزدیکی ساختمان رسانه‌ای حزب‌الله منفجر شده و خسارات محدودی را هم در نمای بیرونی این ساختمان به همراه داشت که تصاویر آن منتشر شده است.
با توجه به تمام این حوادث و مخصوصا شهادت ۳نفر از مجاهدین حزب در سوریه طبیعی است که حزب‌الله به حملات اسرائیل پاسخ دهد. این، قاعده تقابل میان اسرائیل و حزب‌الله طی سال‌های گذشته بوده و اسرائیلی‌ها بهتر از هر کسی می‌دانند چنین اقداماتی بی‌پاسخ نخواهد ماند.
- حزب‌الله چگونه به این حمله پاسخ می‌دهد؟ آیا ممکن است بحران به‌تدریج از کنترل خارج شود؟
به باور من پاسخ حزب‌الله مشابه حمله اسرائیل یا نهایتا در همان چارچوب خواهد بود؛ ارسال پهپاد، موشک‌پرانی محدود و یا حمله به گشت‌های مرزی اسرائیل. الگوی واکنش‌های حزب‌الله در سال‌های گذشته موید این فرضیه است؛ به‌گونه‌ای که همواره از نمایش قدرت خود در واکنش‌ها و ضربات اولیه اجتناب می‌کند.
برای درک بهتر این موقعیت می‌توانیم به سال ۲۰۱۵رجوع کنیم؛ وقتی پهپادهای اسرائیلی ۲ خودروی متعلق به حزب‌الله در جنوب سوریه (سویدا) را هدف قرار دادند که در جریان این حمله چند نفر از مجاهدان حزب‌الله به همراه جهاد مغنیه، فرزند عماد مغنیه به شهادت رسیدند. پاسخ مستقیم حزب‌الله عبارت بود از حمله به یک خودروی گشتزنی اسرائیل در مزارع شبعا که در اثر آن، ۲نفر از نیروهای ارتش رژیم صهیونیستی کشته شدند. می‌دانیم که اسرائیل از صبح روز گذشته حریم هوایی خود را به روی هواپیماهای غیرنظامی بسته است و بر این اساس می‌توان گفت آنها از پاسخ حزب‌الله مطمئن هستند و برای آن آماده شده‌اند.
- آیا می‌توان به‌وجود رابطه‌ای میان وضعیت انتخاباتی نتانیاهو و ماجراجویی‌های اخیر وی در منطقه قائل شد؟ در پایان پیش‌بینی شما از سرنوشت این تنش‌ها چیست؟
حتما همینطور است و نتانیاهو تلاش می‌کند خود را در موقعیت حامی و مدافع رژیم صهیونیستی نمایش دهد. او اکنون در شرایط بسیار سختی در رقابت‌های انتخاباتی قرار گرفته و در حقیقت چاره‌ای ندارد جز آنکه با تمرکز بر مسئله خطر وجودی برای اسرائیل، خود را به‌عنوان ناجی شهرک‌نشینان معرفی کند؛ کسی که باید بماند تا از آنها مقابل این تهدیدها حمایت کند. او بر همین اساس به‌دنبال ایجاد بحران میان اسرائیل با سوریه، عراق و لبنان است.
اما یک نکته بسیار با اهمیت نباید از دید ما دور بماند؛ هم اسرائیلی‌ها و هم محور مقاومت به خوبی می‌دانند نتانیاهو اهل جنگ نیست. او همیشه معرکه را به پا کرده و قبل از آنکه اوضاع از کنترل خارج شود، صحنه را ترک می‌کند. این هوشمندی سیاسی در او وجود دارد. به اقدامات او نگاهی بیندازید؛ او وقتی به سوریه حمله می‌کند که نظام برای ورود به جنگ با اسرائیل آماده نیست چراکه اولویتش ایجاب می‌کند ابتدا سرزمین‌های خود را از تروریست‌ها بازپس بگیرد و استقرار را به کشور بازگرداند. از سوی دیگر وقتی به عراق حمله می‌کند که این کشور درگیر بازسازی قوای امنیتی خود است و برای ورود به جنگی جدید آمادگی ندارد.
در پایان، این محور مقاومت و تمام پایگاه‌های آن در خاورمیانه- از لبنان گرفته تا سوریه و عراق- است که زمانبندی رویارویی با اسرائیل را تعیین خواهد کرد و نتانیاهو قادر به وارد کردن آن به بازی مورد نظر خود نیست.
- واکنش نصرالله به «اقدام خطرناک»
سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان دیروز در سخنرانی به مناسبت دومین سالگرد آزادسازی عرسال در لبنان به ساقط کردن پهپاد اسرائیلی در جنوب بیروت اشاره کرد. او ابتدا موفقیت و پیروزی ارتش لبنان و حزب‌الله و ارتش سوریه در برابر تروریست‌ها را به مردم این دو کشور و خانواده‌های شهدا تبریک و تهنیت گفت. او به سالروز ربوده شدن «امام موسی الصدر» و همراهان او «محمد یعقوب و عباس بدر الدین» اشاره کرد و گفت که آنچه حزب‌الله طی سال‌های گذشته داشته از پیروزی‌ها و موفقیت‌ها، حتی سالگرد پیروزی در جرود عرسال همه به برکت و خدمات امام موسی الصدر بود.
او در ادامه با اشاره به واقعه دیروز در جنوب بیروت گفت: تحولات جدید در لبنان و تعرض رژیم صهیونیستی به حریم هوایی لبنان و ارسال پهپاد به لبنان «تحول بسیار، بسیار بسیار خطرناک است». آنچه دیشب اتفاق افتاد، بسیار خطرناک بود و کسی نمی‌تواند آن را دست کم بگیرد. پهپاد اول هواپیمای شناسایی و غیر مسلح بود و حزب‌الله این پهپادهای متجاوز را ساقط نکرده است.
برخی از جوانان می‌گویند با مشاهده این پرنده که در ارتفاع پایین پرواز می‌کرد، به سمت او سنگ پرتاب و آن را ساقط کردند. بررسی این پهپاد نشان می‌دهد که به دلیل نقص فنی و اصابت سنگ سقوط کرده است. سید حسن نصرالله گفت که پهپاد دوم ولی مسلح بود و برای اجرای عملیات آمده بود. او گفت که خدا را شکر که این حادثه شب اتفاق افتاد و الا کشته و زخمی برجای می‌گذاشت. دبیر کل حزب‌الله لبنان با بیان این که حمله با پهپاد اولین حمله خصمانه رژیم صهیونیستی از ماه آگوست ۲۰۰۶ بود، اظهار داشت که حزب‌الله با همه امکاناتی که در دست دارد هرگز اجازه نخواهد داد این گونه تعرض‌ها و تجاوزها تکرار شود. او گفت: اینکه دولت لبنان می‌خواهد از اسرائیل به سازمان ملل و شورای امنیت شکایت کند خوب است، ولی نمی‌تواند جلوی این تجاوزگری را بگیرد. او افزود: دیگر زمان ورود هواپیماهای اسرائیلی به لبنان و حمله به مناطق و مواضع لبنان به سر آمده است.
نظر شما