پروژه تصفیه‌خانه فاضلاب کنگاور طی چند سال اخیر، بارها نظر رسانه‌ها و افکار عمومی را به خود جلب کرده است. اما و اگرهای زمان‌بر بودن و افتتاح آن از یک طرف و نگرانی در مورد سلامت آب و خاک منطقه محل ساخت تصفیه‌خانه از طرفی دیگر همواره مورد بحث فعالان و متخصصان آب و خاک در کنگاور بوده است. این تصفیه‌خانه با اعتباری بالغ بر ۲۳۰ میلیارد ریال و در زمینی به وسعت ۶ هکتار احداث شده و شامل یک مدول با ۲خط جریان است.
زمان‌بر شدن پروژه ساخت و راه‌اندازی آن تا بدان‌جا بود که «تخت‌شاهی» مدیرعامل حال حاضر آبفای استان، کمبود اعتبار را مهم‌ترین مشکل این پروژه برشمرد و در مصاحبه با خبرگزاری‌ها در مراسم افتتاح آن در اردیبهشت ۹۷ گفت با تکمیل شبکه‌های فاضلاب، اعتبار هزینه شده برای این پروژه ۳۳۰ میلیارد ریال خواهد شد. بالاخره تصفیه‌خانه کنگاور با پیشرفت ۹۲ درصدی توسط وزیر نیرو و مسئولان استان و شهرستان افتتاح شد.
ظرفیت این تصفیه‌خانه ۸ هزار مترمکعب در شبانه‌روز عنوان شده است که جمعیتی ۵۲ هزار نفری را پوشش می‌دهد و این ظرفیت می‌تواند تا سقف ۱۲ هزار مترمکعب در افق ۱۴۲۰ افزایش یابد. سلامت آب و خاک منطقه محل احداث تصفیه‌خانه ضرورتی است که مردم شهرستان پیگیر آن هستند. مردم خواستار رفع ابهام در زمینه سلامت آب شرب منطقه علی‌آباد هستند، چراکه آب بخش‌هایی از شهر کنگاور را تامین می‌کند. انتظار می‌رود مسئولان کنگاور در این زمینه با شفاف‌سازی مردم را از نگرانی درآورند.
- امکان بالا بودن چند پارامتر آلودگی
«حسین نایب» پژوهشگر حوزه آب و محیط‌زیست و عضو کمیته تخصصی بازیافت آب انجمن آب و فاضلاب ایران در این باره می‌گوید: بررسی جامع کیفیت چاه‌های آب و خاک محدوده علی‌آباد در شهرستان کنگاور خواسته کارشناسان فنی و مردم این شهرستان است. این دانش‌آموخته دانشگاه شهید بهشتی در ادامه می‌افزاید: با توجه به موقعیت چاه‌های شرب محدوده قرقعلی‌آباد شهرستان کنگاور در نقشه و موقعیت تصفیه‌خانه فاضلاب کنگاور، امکان بالا بودن چند پارامتر آلودگی در منابع تامین آب آشامیدنی محدوده مذکور بسیار محتمل است. با توجه به این‌که در حال حاضر بالغ بر ۱۵۰ لیتر در ثانیه از چاه‌های محدوده علی‌آباد به شبکه آب‌رسانی کنگاور پمپاژ می‌شود، ضرورت بررسی این موضوع دوچندان است.
این موارد در گفت‌وگو با دیگر کارشناسان نیز مورد تاکید قرار گرفت. لذا انتظار می‌رود دستگاه‌های ذی‌ربط در کنگاور برای صحت‌سنجی و پاسخ به افکار عمومی و رفع نگرانی اقدام کنند. نایب در ادامه درباره نگرانی‌ها در زمینه آب چاه‌های علی‌آباد کنگاور بیان می‌کند: به لحاظ فنی این بحث‌ها منطقی است و لزوم پاسخگویی مسئولان را ضروری می‌کند؛ چراکه ازدیاد پارامتر کل جامدات محلول(TDS) در آب (کل یون‌های محلول در آب از جمله سدیم و کلر) مناسب آشامیدن نیست و برای کشاورزی هم مضر است.
همچنین وجود نیترات در آب تهدید قابل توجهی برای بهداشت و سلامتی شهروندان است و پیامدهای ناگواری مانند ابتلای مصرف‌کنندگان به سرطان روده و معده دارد. وی ادامه می‌دهد: با توجه به نزدیکی چاه‌های آب به محل تصفیه‌خانه و مسیرهای فاضلاب، احتمال آلودگی میکروبی و فلزات سنگین نیز وجود دارد. لذا انتظار می‌رود از آب چاه‌ها نمونه‌گیری و نتیجه بررسی آن در اختیار افکار عمومی قرار بگیرد.
- وضعیت خاک منطقه
«اسما احمدوند» کارشناس خاک‌شناسی و کارشناس ارشد بیولوژی و بیوتکنولوژی از کارشناسان حوزه خاک نیز درباره وضعیت خاک منطقه می‌گوید: باید از خاک مناطق نمونه‌گیری شود و مقدار آلاینده‌های مهم خاک از جمله فلزات سنگین که احتمال وجودش تخمین زده می‌شود، اندازه‌گیری و حد مجاز هر یک مشخص شود. نکته حائز اهمیت دیگر که در گفت‌وگو با سایر کارشناسان آب و محیط‌زیست مطرح شد این بود: با توجه به عدم راه‌اندازی و بهره‌برداری کامل تصفیه‌خانه فاضلاب کنگاور، در حال حاضر در نقاط مختلف از فاضلاب خام برای آبیاری محصولات کشاورزی (ازجمله محصولاتی که به صورت خام مصرف می‌شوند) استفاده می‌شود.
این پدیده عوارض بسیار جدی برای سلامت مصرف‌کنندگان دارد و کنترل آن صرفا با راه‌اندازی هرچه سریع‌تر تصفیه‌خانه امکان‌پذیر است، لذا انتظار می‌رود که تمام مسئولان و متولیان مربوطه برای تامین اعتبار و تسریع در روند تکمیل و راه‌اندازی کامل تمام بخش‌های تصفیه‌خانه اقدامات لازم را انجام دهند. وی اضافه می‌کند: بی‌شک این اقدامات با توجه به اهمیت موضوع ضروری است و پاسخگویی به دغدغه متخصصان و مردم نیز وظیفه مسئولان ذی‌ربط است.
- اشتباه در جانمایی چاه‌های قرقعلی‌آباد
«محمدرضا نیک‌نگر» فعال زیست‌محیطی در این باره در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: جانمایی چاه‌های قرقعلی‌آباد به دلیل جنس خاص خاک از ابتدا اشتباه بود. این فعال زیست‌محیطی می‌افزاید: چند عامل در کیفیت پایین آبی که از منطقه علی‌آباد تامین می‌شود موثر است؛ یکی این‌که ۶ حلقه چاه آن منطقه بین مزارع و زمین‌های کشاورزی است، به همین دلیل سموم، کودهای شیمیایی نیتراته و ارگانوکلره و سایر موادی که برای زمین‌های کشاورزی استفاده می‌شود، جذب خاک و آب چاه‌ها شده و تاثیر مخرب بر سلامت آب دارد. به عنوان مثال، کود دی آمونیوم فسفات پس از استفاده در زمین تجزیه و تبدیل به مونو فسفات می‌شود و آمونیوم یا نیترات حاصله توسط آب جذب می‌شود و به آب آشامیدنی شهر تزریق می‌شود.
وی اضافه می‌کند: کود نیترات و اوره نیز به شکل نیترات استفاده و با آبیاری وارد آب شرب می‌شود. نیک‌نگر درباره فعالیت تصفیه‌خانه فاضلاب نیز می‌افزاید: با توجه به این‌که این تصفیه‌خانه هنوز در مرحله آزمایش است، پساب موجود در آن راکد شده و بسیار آلوده‌تر از قبل است. همچنین برخی از کشاورزان مانع ورود تمام فاضلاب به تصفیه‌خانه می‌شوند که این خود عامل استفاده از فاضلاب خام است. این فعال زیست‌محیطی خواستار بررسی سریع و دقیق موضوع با حضور نمایندگان مردم، فعالان و متخصصان زیست‌محیطی در کنار سازمان‌های دولتی برای بررسی موضوع نمونه‌گیری و آزمایش می‌شود و بیان می‌کند: ۲ راه پیش روست؛ اول احداث تصفیه‌خانه آب که بسیار هزینه‌بر است و بعد جابه‌جایی چاه‌های آب از منطقه قرقعلی‌آباد.
- دغدغه سلامت شهروندان
«مهدی سرمستی» فعال اجتماعی بیان می‌کند: این‌که فعالان مدنی و محیط‌زیستی دغدغه سلامت شهروندان را دارند امری بدیهی است و ما انتظار داریم که تا حل کامل مساله آلودگی خاک اراضی مجاور تصفیه‌خانه فاضلاب کنگاور و رفع نگرانی‌ها، تمام مسئولان پای کار بیایند و برای تغییر جای چاه‌های منطقه علی‌آباد اقدام کنند. وی در ادامه درباره فعالیت تصفیه‌خانه فاضلاب کنگاور، خواستار اعلام زمان دقیق بهره‌برداری کامل تصفیه‌خانه می‌شود و می‌گوید: انتظار داریم با حضور چند نفر از فعالان زیست‌محیطی به عنوان نماینده مردم، از آب و خاک نمونه‌برداری شود و قابلیت‌های تصفیه‌خانه بعد از اخذ گزارش به اطلاع همگان برسد.
- آمادگی برای تایید سلامت آب چاه‌های کنگاور
معاون بهره‌برداری آبفای استان با تاکید بر این‌که بر سر سلامت مردم اهل مخفی‌کاری نیستیم، می‌گوید: با مردم، فعالان و دیگر سازمان‌ها برای آزمایش از آب و تایید سلامت همراه هستیم و این موضوع اولویت سازمان است. «رضا داودی» اضافه می‌کند: وظیفه خود دانستم که با وجود نگرانی مردم و فعالان کنگاور از تصفیه‌خانه بازدید کنم. وی همچنین درباره آلودگی آب چاه‌های قرقعلی‌آباد می‌افزاید: ملاک سلامت آب، آب موجود در شبکه توزیع است که مصرف‌کننده از آن استفاده می‌کند. سلامت این آب طبق آزمایش‌های موجود مورد تایید است.
همچنین آزمایش آب در آزمایشگاه کرمانشاه انجام شده است. آزمایشگاه استان کرمانشاه در کشور جزو چند آزمایشگاه بسیار پیشرفته و معتمد محیط زیست و دارای ایزو ۱۷۰۲۵ است. این ایزو سختگیرانه‌ترین ایزوی آزمایشگاهی است. اگر آب آلوده بود، مطمئنا مانع استفاده مردم از آن می‌شدیم.
این مسئول در ادامه تاکید می‌کند: با تمام این تفاسیر، برای رفع نگرانی مردم و فعالان زیست‌محیطی کنگاور آماده برگزاری نشست تخصصی، نمونه‌گیری و آزمایش هستیم و در صورت تایید نگرانی‌ها چاه‌ها را پلمب خواهیم کرد.
معاون بهره‌برداری آبفای استان می‌گوید: سلامت و آرامش مردم اولویت دولت و مسئولان است و یقین بدانید اگر آزمایش‌های جدید، آلودگی آب حتی برای یک چاه را تایید کند، ما بر سر سلامت مردم اهل مخفی‌کاری نیستیم و با شفافیت اعلام می‌کنیم و تا رفع کامل مشکل چاه را پلمب خواهیم کرد.
این مسئول تاکید می‌کند: در نتایج آزمایش‌های آزمایشگاه آبفای استان کرمانشاه، هیچ موردی از آلودگی وجود نداشته اما برای تضمین بیشتر دوباره آب را آزمایش خواهیم کرد. داودی خواستار مشارکت مردم در امر آگاهی‌بخشی حوزه‌های مربوطه می‌شود و اضافه می‌کند: پیگیری دقت نظر و پاسخگویی این سازمان می‌تواند الگوی خوبی برای سایر ارگان‌ها و مدیران باشد.
نظر شما