تیر سال گذشته کلنگ بازسازی آرامگاه توسط مسئولان مدیریت شهری و میراث فرهنگی به زمین زده شد، اما تاکنون خبری از آغاز عملیات اجرایی نیست. سال‌هاست موضوع ساماندهی آرامگاه دکتر حشمت که از یاران میرزا کوچک خان جنگلی بود، مطرح شده است. سال گذشته پس از تخریب محوطه آرامگاه حرف و حدیث‌های زیادی به وجود آمد و برخی از گودبرداری گلایه کردند، زیرا در محوطه قبور بود. سال ۹۱ برای نماد آرامگاه دکتر حشمت مسابقه برگزار شد، اما نمادی که برگزیده شد، اقبالی برای اجرا پیدا نکرد.
در دهه ۷۰ از سوی دکتر «محمدتقی رزازی» مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری وقت گیلان ارتفاع مزار ۲ متر بیشتر شد. سال ۷۹ با پیشنهاد یکی از اعضای شورای اسلامی شهر رشت، نام میدان انقلاب به میدان دکتر حشمت تغییر کرد، زیرا در حوالی میدان گورستانی قرار داشت که دکتر حشمت بعد از اعدام توسط عوامل تیمورتاش در آنجا به خاک سپرده شد.
- ایرادات اوقاف
سال گذشته خواسته پیمانکار از شورا این بود که برای پی‌کنی ساختمان با رعایت موازین شرعی و اوقاف اقدام شود، زیرا اگر این کار انجام نشود، اجرای آن منجر به کاهش دید فضای داخلی آرامگاه به‌ویژه در شب می‌شود، اما مانعی بزرگ بر سر راه وجود داشت و آن موافقت نکردن اوقاف با چنین اقدامی بود.
نماینده اداره اوقاف شهرستان رشت در جلسه‌ای با حضور نمایندگان شورا و شهرداری با تاکید بر مخالفت این سازمان با هرگونه تجاوز به حریم مسجد چله‌خانه اظهار کرده بود: با ورود طرح به داخل مسجد مجاور مخالفیم و مغازه‌های اطراف طرح نیز وقف هستند. «علی قاسم‌پور» درباره کندن قبور اطراف آرامگاه دکتر حشمت نیز گفته بود: این موضوع حساسیت‌هایی به همراه دارد و باید همه جوانب بررسی شود. بنابراین قرار شد طرح به شکلی اجرا شود که رضایت اوقاف را جلب کند.
- طرح پرحاشیه
مشکل بعدی مربوط به نماد بود. بعد از ۵۰ طرح رسیده به مسابقه طراحی نماد، یک طرح انتخاب شد ولی پس از مدتی اعضای شورای شهر مخالفت خود را با اجرای آن اعلام کردند. این طرح توسط اداره میراث فرهنگی استان و افراد صاحب‌نام و زبده در حوزه معماری انتخاب شد، اما مخالفان گفتند سنخیتی با معماری گیلان ندارد. در این زمینه «فاطمه شیرزاد» عضو شورای اسلامی رشت گفت: ما نیاز به نماد بومی برای آرامگاه دکتر حشمت داریم.
وی با بیان این‌که طرح پیشنهادی برای ساماندهی آرامگاه دکتر حشمت با سبک و سیاق بومی رشت مغایرت دارد، اضافه کرد: چله‌خانه که محل دفن دکتر حشمت است، جزو محله‌های قدیمی رشت محسوب می‌شود و تاکید می‌کنم که در این‌باره باید تجدیدنظر شود. در همین زمینه تعداد دیگری از اعضای شورا هم با اجرای آن نماد مخالفت کردند. آنها می‌گفتند که نماد ویژگی‌های بومی ندارد. فارغ از ایرادهای سلیقه‌ای شورا، طرح ایراد دیگری داشت و مجری آن نیز متوجه ایراد شده بود. به گفته «بهزاد نیک‌فهم» مجری پروژه، ابعاد نماد مورد نظر بسیار بزرگ‌تر از محدوده آرامگاه است و در صورت اجرا بخش شمالی آن با مشکل مواجه می‌شود و فضایی برای اجرا ندارد. ضمن این‌که فضای آرامگاه درهم پیچیده و تاریک است.
- شایعه تخریب آرامگاه
اخیرا شایعه تخریب آرامگاه دکتر حشمت هم منتشر شده است. معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان در گفت‌وگو با رسانه‌ها بیان کرد: برای نصب نماد، آرامگاه دکتر حشمت تخریب نشده است. به گفته «ولی جهانی» انتشار خبر تخریب آرامگاه دکتر حشمت در فضای مجازی صحت ندارد و نصب نماد روی آرامگاه وی با حضور ناظر میراث فرهنگی و یک باستان‌ناس انجام می‌شود. وی تصریح کرد: شهرداری رشت قصد ساخت نماد در آرامگاه این مبارز نهضت جنگل واقع در محله چله‌خانه رشت را دارد و برای انجام این کار آرامگاه دچار تخریب یا تغییر نخواهد شد. جهانی در گفت‌وگو با همشهری بیان کرد: طرح از سوی بهترین متخصصان حوزه معماری انتخاب شده و دیگر قابل تغییر نیست.
این‌که برخی از اعضای شورا ادعا می‌کنند که نماد ویژگی‌های بومی را ندارد، چندان ایراد موجهی نیست، چون همه در حوزه معماری تخصص ندارند. اکنون پیمانکار شهرداری منطقه ۲ کار را شروع کرده و ما هم به عنوان ناظر هر روز در آنجا حضور داریم. این مسئول در مورد موافقت اوقاف با اجرای طرح گفت: مشکل اوقاف با رایزنی حل شد. ابعاد نماد هم کوچک‌تر شد و دیگر نیازی به تخریب دیواره یا آسیب به دیگر بافت‌های چله‌خانه و مسجد آن نیست. پیمانکار کار خود را شروع کرده است و امیدواریم به زودی نماد این مبارز بزرگ هر چه سریع‌تر نصب شود. به گفته معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان، زمان اتمام طرح مشخص نیست و اداره کل میراث فرهنگی بر روند ساخت آن نظارت دارد. اتمام کار بستگی به تلاش پیمانکار و شهرداری دارد.
- بیوگرافی دکتر حشمت
دکتر «ابراهیم حشمت طالقانی» ملقب به «حشمت‌الاطبا» و «سردار حشمت»، فرزند عباسقلی، اهل روستای شهراسر طالقان بود. وی از موسسان و سران نهضت جنگل بود. دکتر حشمت از آغاز تشکیل نهضت با آن همکاری داشت و بعدها از طرف هیات اتحاد اسلام که شورای رهبری نهضت جنگل محسوب می‌شد، به حکومت لاهیجان منصوب شد. سردار حشمت در ادامه مبارز پس از تسلیم خود به قوای حکومتی در رشت به دار آویخته شد.
نظر شما