این شمشادها در فهرست گونه‌های گیاهی در خطر انقراض اتحادیه بین‌المللی حفظ طبیعت(iucn) قرار دارند. این گونه بومی جنگل‌های هیرکانی دارای برگ‌های شفاف و ریشه‌های متراکم درهم تنیده با برگ‌های براق و چرمی شکل است و دیرزیستی بسیار بالا دارد و گونه‌ای کاملا سایه‌پسند است. از سال ۸۹ به این طرف، نوعی آفت به نام «بلایت» یا سوختگی شمشاد در این گونه کمیاب و دیررشد دیده شده که بیشتر شمشادهای استان‌های شمالی را دچار کرده است. این آفت در اکثر اراضی جنگلی شمشاد در کچا، امامزاده هاشم(ع)، عزیز کیان، سیاهکل و دیلمان و لنگرود هم دیده شده است.
در استان رشد شمشاد از آستارا آغاز شده و تا چابکسر ادامه دارد، ولی بیشترین پراکنش شمشاد در کوهپایه‌های رضوانشهر، تالش، سیاهکل، رشت و لنگرود است. این گونه کمیاب تنها در استان‌های شمالی می‌روید و در دیگر کشورها فقط در ترکیه و آذربایجان دیده شده است. در روزهای اخیر آفت «بلایت» در مناطق مختلف گیلان از جمله شرق استان دیده شده و شمشادها را در معرض خطر قرار داده است.
- رویشگاه‌های شمشاد آلوده به آفت «بلایت»
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان گفت: ۲۳ هزار و ۵۱۶ هکتار از مجموع ۲۵ هزار و ۸۹ هکتار رویشگاه شمشاد استان، آلوده به این آفت است. دکتر «محسن یوسف‌پور» بیان کرد: آلودگی درجه یک، صفر تا ۵۰ درصد، آلودگی درجه ۲ به میزان ۵۰ تا ۷۰ درصد و میزان آلودگی درجه ۳ بالای ۷۵ درصد است. این مقام مسئول اظهار کرد: «بلایت» برای اولین بار در تابستان ۱۳۸۹ در شمشادستان‌های آستارا (خانه‌های آسیاب) مشاهده شد و طی ۳ سال اخیر به اکثر مناطق رویشگاهی شمشاد استان سرایت کرده است.
وی ادامه داد: این بیماری از کشور همجوار آذربایجان وارد ایران شده و متاثر از تغییرات اقلیمی و پدیده گرمایش جهانی است. به گفته مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان، محلول‌پاشی در سطح ۲۸۶ هکتار، نصب ۴ هزار و ۲۵۲ عدد تله فرمونی در سطح ۱۷۰ هکتار و نصب ۲۰ عدد تله نوری از اقدامات اداره کل منابع طبیعی استان درخصوص مبارزه با آفت شب‌پره شمشاد است.
- کنترل شیمیایی بیماری با استفاده از قارچ‌کش‌ها
یک محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گیلان به همشهری گفت: سفیدک پوستی که ابتدا در میوه درخت خود را نشان می‌دهد، ابتدای فروردین هر سال مشاهده می‌شود. هر جا که شمشاد نعناعی وجود دارد از آستارا تا شهرهای دیگر جز مناطق خشک مثل رودبار حتی شمشادهایی که در بلوارها و پارک‌ها و مجتمع‌ها کاشته می‌شوند از این آفت در امان نیستند.
«سید عبداله میرحسینی مقدم» افزود: سفیدک پوستی جزو بیماری‌های درجه اول شمشاد نعناعی محسوب می‌شود ولی در این بین شمشادهای ابلق مقاوم‌تر هستند. بیماری به این شکل است که در آلودگی شدید باعث خشکی برگ‌ها و خزان و خشکیدگی سر شاخه‌ها می‌شود. حتی احتمال خشک شدن بوته هم وجود دارد.
وی عامل بیماری را یک نوع قارچ عنوان کرد و گفت: در سال‌های اخیر درباره کنترل شیمیایی این بیماری با استفاده از قارچ‌کش‌ها مطالعه کردیم. این بیماری قبلا در ایران گزارش شده بود ولی از ۵ سال قبل بررسی آن در گیلان آغاز شده است. میرحسینی مقدم درباره روش‌های مقابله با این بیماری توضیح داد: یکی از روش‌ها مبارزه شیمیایی است. ۲ تا ۳ بار سم‌پاشی در فاصله ۱۰ تا ۱۵ روز از اوایل اردیبهشت باعث کنترل حدود ۸۰ درصد بیماری می‌شود.
در سم‌پاشی از قارچ‌کش استروبی که اولین بار در گیلان آزمایش شده است، استفاده می‌کنیم. این محقق درباره تاثیر این قارچ‌کش افزود: نتایج نشان می‌دهد این کار اثر مثبت داشته و میزان ابتلا به بیماری کاهش پیدا کرده است. این قارچ‌کش در موسسه تحقیقات به عنوان یک تازه علمی ثبت شده است. وی ادامه داد: روش بعدی دور کردن قسمت آلوده از منطقه رویش شمشادهاست. معمولا بعد از هرس، اندام‌های آلوده سوزانده می‌شوند تا سال بعد آلودگی کمتری ایجاد شود.
- ضرورت ایجاد نهالستان‌های تخصصی
«محسن یوسف‌پور» مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان بر ضرورت وجود نهالستان‌های تخصصی به عنوان بانک ژن در راستای حفاظت از درختان و گونه‌های مختلف جنگلی در برابر آفات و بیماری‌ها تاکید کرد.
نظر شما