شهر برج‌های مدرن و کبوترخانه‌های سنتی

از حدود هفت یا هشت سال پیش که به‌خاطر شغلم به جنوب کشور و کشورهای جنوب خلیج فارس سفر می‌کردم‌، این اولین باری است که وارد دوحه، پایتخت  قطر شده‌ام. اقامتم در دوحه قرار نیست چند ساعتی بیش‌تر باشد؛ بهترین راه این است که با یکی از همان اتوبوس‌های جهانگردی شهر را ببینم. این اتوبوس‌ها در بیش‌تر شهرهای دنیا  هستند و گردشگران را در مدت زمانی کوتاه با بیش‌ترین مکان‌های دیدنی آن شهر آشنا می‌کنند. 

حتماً می‌دانی که بیست‌ودومین دوره‌ی جام جهانی  از ۲۱ نوامبر تا ۱۸ دسامبر ۲۰۲۲ (۳۰ آبان تا ۲۷ آذر ۱۴۰۱) در کشور قطر و در دوحه برگزار می‌شود. این اولین‌باری است که کشوری عربی از خاورمیانه، میزبانی این مسابقات را برعهده می‌گیرد.

اولین چیزی که نظرم را جلب می‌کند؛ شهرسازی یکسان دوحه با شهرهایی مثل عجمان یا شارجه در امارات متحده‌ی عربی است. مرکز تجاری شهر مزین شده است به برج‌هایی که اکثراً ساخت و طراحی مهندسان انگلیسی است. سواحل دست‌کاری شده و به‌نوعی مصنوعی، پله‌ها و خیابان‌های عریض و... حکایت از سبک مدیریت مشابه از منظر شهرسازی در کشورهای حاشیه‌ی جنوبی خلیج‌فارس دارد.

بهترین چشم‌انداز برای دیدن شهر راهی است که موزه‌ی‌ هنرهای اسلامی این شهر  را به هتل شرایتون وصل می‌کند که به آن کورنیش دوحه می‌گویند.  قطر امیرنشینی است که از میانه‌ی سده‌ی ۱۹ میلادی، خاندان آل‌ثانی در حکومتی مطلقه و ارثی بر آن فرمانروایی می‌کنند. دوحه، مرکز آن وفقط با عربستان مرز زمینی دارد و از راه دریا با کویت، ایران، بحرین، عربستان، عراق و امارات همسایه است. قطر تا سال ۱۹۷۱ میلادی تحت حمایت انگلیس بود و سپس با کشف ذخایر گسترده‌ی گازی، تبدیل به یکی از کشورهای ثروتمند جهان شد. 

از مرکز تجاری شهر و برج‌های سربه‌فلک کشیده که دور ‌شویم، به برج‌های کبوترخانه می‌رسیم. ما هم در ایران چنین برج‌هایی داریم. این برج‌ها در دوحه به  نام برج‌های الحمام
 معروف‌اند و مسجد کتارا در کنار آن و هتلی چند منظوره در پشت آن ترکیبی از بناهای زیبای قدیمی عربی را شکل می‌دهند که به دل می‌نشیند. در فرصت کوتاه باقی‌مانده سری هم به بازار باستانی به نام «سوق واقف» می‌زنم که بازاری است قدیمی با دالان‌های هزار تو که مغازه‌هایش عمدتاً به عرضه و فروش پارچه، ادویه‌، انواع شیرینی‌، کالاهای خانگی و سوغاتی‌های رنگ به رنگ اختصاص دارند.

در این‌جا شما می‌توانید مردان قطری را ببینید که لباس‌های سنتی قطری می‌دوزند. معبر اصلی بازار پر است از کافه‌های لبنانی، سوری و... که به پذیرایی از مهمانان مشغول‌اند.  از همین دیدار چند ساعته، می‌توان دریافت که قطر نیز مانند دیگر کشورهای عربی جنوب خلیج فارس، در کنار زندگی سنتی و مذهبی، پذیرای فرهنگ‌های کشورهای دیگر است. جمعیت قطر در سال ۲۰۱۷ میلادی تقریباً معادل دومیلیون و ۶۰۰ هزار نفر بوده که فقط ۳۱۳‌هزار نفرشان قطری هستند و بقیه مهاجرانی ‌از کشورهای دیگر. بیش‌تر مهاجران مَردند و به همین دلیل تعداد مردان در قطر حدود سه برابر زنان است. منِ مسافر، در بازار تو در توی قدیمی دوحه گم می‌شوم وبه سختی راه خروج از بازار را می‌یابم.