بازی‌هایی که با قهر و آشتی‌های کودکانه همراه بود و شادبودن بی‌بهانه را به ما می‌آموخت. اگر احوال امروز خود را با تیزبینی بررسی کنیم، تأثیر این بازی‌ها بر رفتار و شخصیت کنونی خود را به سادگی درمی‌یابیم. این امر در یافته‌های روان‌شناسان هم ثابت شده و کارشناسان بر این باورند که بازی زمینه رشد ذهنی و روحی کودکان را فراهم می‌کند. کودک در جریان بازی، روش ارتباط با همسالانش را می‌آموزد، محیط پیرامونش را می‌شناسد، مهارت‌های زبانی و قدرت تکلم خود را تقویت می‌کند و توانایی‌های فیزیکی و هوشی خود را بروز می‌دهد. یکی از مهم‌ترین دلایل تأثیرگذاری بازی بر شخصیت فرد استفاده از اسباب‌بازی‌هاست. اسباب‌بازی‌ها به کودک فرصت می‌دهند تا در شیوه بازی خلاقیت داشته باشد و دنیای بزرگ‌ترها را در مقیاسی کوچک‌تر تجربه کند.
«عاطفه سهرابی» دانشجوی دکترای روان‌سنجی می‌گوید: «بچه‌ها در بازی، نقش‌های بزرگسالی خود را تمرین می‌کنند و برای پذیرفتن این نقش‌ها آماده می‌شوند. دختربچه‌ای که عروسک خود را می‌خواباند، غذا می‌دهد یا نگران بیمارشدن اوست، مادرشدن را تمرین می‌کند و پسرکی که از گل زدن با توپ پلاستیکی شاد می‌شود، می‌آموزد تلاش‌کردن پایانی خوش دارد. همین تجربه‌های تلخ و شیرین سبب می‌شود کودک به اسباب‌بازی‌های خود احساس تعلق خاص داشته باشد و در بزرگسالی هم آنها را به‌عنوان عزیزترین بخش دنیای کودکی خود حفظ کند.»
لوازم بازی کودکان در گذشته به عروسکی پارچه‌ای، خودرو و توپی پلاستیکی خلاصه می‌شد، اما با گذشت زمان دچار تغییر و دگرگونی شده و با شرایط ذهنی و اجتماعی کودک امروزی تطبیق پیدا کرده است. اکنون انواع و اقسام لوازم آشپزخانه، ادوات جنگی، خودرو، لوازم ورزشی و... با شکل و شمایلی شبیه وسایل پرزرق‌وبرق و جذاب بزرگ‌ترها در ابعادی کوچک‌تر تولید می‌شوند تا کودک باهوش و زیرک امروزی با آنها ارتباط برقرار کند.
- همبازی کودکان خود باشید
سهرابی ادامه می‌دهد: «تنوع و پیچیدگی اسباب‌بازی‌ها امکان خطای کودک در انتخاب را افزایش می‌دهد و اهمیت نقش والدین را به‌عنوان راهنما دوچندان می‌کند. کودک به سادگی نمی‌تواند از مسلسل و رگبار مهیج یا خودرو کنترلی خوش‌رنگ و جذابی که پشت ویترین فروشگاه خودنمایی می‌کند چشم بپوشد و وسیله‌ای را انتخاب کند که قدرت خلاقیت او را افزایش دهد، اما والدین هوشیار که از نقش بازدارندگی وسایل کنترلی در پرورش تخیل، تمرکز و قدرت فکری کودک آگاهی دارند، او را به سوی انتخاب مناسب هدایت می‌کنند.» اغلب اسباب‌بازی‌هایی که برای پرورش خلاقیت و افزایش هوش کودکان طراحی شده، به همبازی نیاز دارند و اگر کودک بداند خرید این اسباب‌بازی، پدر و مادر را همبازی و همزبان او خواهد کرد، بدون تردید به خرید آنها رضایت خواهد داد.
وی می‌گوید: «در ساخت اسباب‌بازی‌ها آنچه‌گاه به فراموشی سپرده می‌شود توجه به تناسب این وسایل با فرهنگ و هویت ایرانی است. به گونه‌ای که حتی در اسباب‌بازی‌هایی که در داخل کشور تولید می‌شود، نوعی تقلید از اسباب‌بازی‌های غربی دیده می‌شود و ذهن بکر و پویای کودکان را به سوی فرهنگ بیگانه سوق می‌دهد.» خوشبختانه در مناطق جنوبی تهران فروشگاه‌های اسباب‌بازی زیادی وجود دارد که وسایل بازی متنوعی دارند و می‌توانند نیاز کودکان ما را تأمین کنند. به جای تلفن همراه دادن به بچه‌ها و غرق شدن آنها در فضای مجازی که آثار مخرب زیادی برایشان دارد، بهتر است برای آنها اسباب‌بازی بخریم تا خلاقیت آنها پرورش یابد.
نظر شما