در اين مراسم سخنرانان به رژيم شاه حمله مي‌كردند و همين از جايگاه ارزشمند و محبوبيت امام در كشور خبر مي‌داد.
وزارت فرهنگ وقت، مقاله‌اي توهين‌آميز عليه امام خميني‌ره در روزنامه‌ي اطلاعات (17دي) منتشر كرد كه منجر به اعتراض مردم و به‌ويژه روحانيون شد. روز 19 دي سال 1356، طلبه‌ها و مردم قم در اعتراض به انتشار اين مقاله تظاهرات كردند كه نيروهاي امنيتي رژيم شاه آن‌ها را به گلوله بستند.
2. چهلم شهدا و گسترش تظاهرات
29 بهمن، مردم تبريز مراسم چلهم شهداي قم را برگزار كردند و سپس در تظاهراتي به خيابان ريختند كه اين تظاهرات نيز به خاك و خون كشيده شد.
چهلم شهداي تبريز نيز در يزد برگزار شد و در ادامه اعتراض و تظاهرات ضد حكومت شاه، شهرهاي كشور را در بر گرفت.
3. جمعه‌ي سياه ميدان ژاله
با گسترش تظاهرات مردم به شهرهاي گوناگون كشور، در بعضي از شهرها حكومت‌نظامي و محدوديت رفت وآمد اعلام شد.
تابستان 1357، شاهد رويدادهايي مانند خودداري مردم از چراغاني‌كردن خيابان‌ها به مناسبت نيمه‌ي شعبان، فاجعه‌ي آتش‌زدن سينما ركس آبادان، سقوط دولت جمشيدآموزگار و روي كار آمدن دولت شريف‌امامي، برگزاري نماز عيد فطر به امامت شهيد دكتر مفتح در قيطريه‌ي تهران و به دنبال آن برگزاري يكي از پرجمعيت‌ترين راه‌پيمايي‌هاي ضد شاه بود.
روز عيد فطر، مردم به هم خبر دادند كه جمعه، 17 شهريور در ميدان ژاله (كه بعدها ميدان شهدا نام گرفت) تظاهرات مي‌كنند. حكومت شاه از قبل خود را آماده كرد و جمعه 17 شهريور 1357 مردم را به گلوله بست؛ طوري كه مردم، آن روز را جمعه‌ي سياه نام دادند.
عكس: عباس ملكي
4. هجرت امام به پاريس
شاه با حكومت بعث عراق هماهنگ كرد كه فعاليت امام خميني‌ره را در نجف‌اشرف محدود كند تا نتواند انقلاب مردم را هدايت و رهبري كند.
امام تن به اين محدوديت نداد و با گرفتن ويزا، قصد سفر به كويت را داشت؛ اما رژيم شاه به دولت آن كشور فشار آورد كه امام را به خاك خود راه ندهد. پس از آن امام به پاريس مهاجرت و در حومه‌ي آن شهر در «نوفل‌لو‌شاتو» اقامت كرد.
از آن هنگام نوفل‌لو‌شاتو مركز خبر و رويدادهاي مربوط به ايران شد و 13 مهر 1357 به عنوان روز هجرت امام در تقويم‌ها به ثبت رسيد.
5. اعتصاب كاركنان وزارت نفت
بعد از اعتصاب مطبوعات كه از 19 مهر شروع شد، كاركنان وزارت نفت نيز از 29 مهر 1357، در پاسخ به پيام امام و براي فلج‌كردن حكومت شاه، دست به اعتصاب سراسري زدند و اعلام كردند كه فقط در حد رفع نيازهاي داخلي به نفت و بنزين كار مي‌كنند. ارتش سعي كرد اداره‌ي امور مربوط به صنعت نفت را دراختيار بگيرد، اما مشكل حكومت حل نشد كه نشد.
6. تشكيل شوراي انقلاب
نيمه‌ي آبان، دولت شريف امامي نيز شكست خورد و جاي خود را به دولت نظامي ژنرال ازهاري داد. مردم از 10 آذر، شب‌ها بر بام‌ها مي‌رفتند و شعار «الله اكبر» سر مي‌دادند. ازهاري ادعا كرد كه انقلابيون شب‌ها نوار مي‌گذارند و صداي الله‌اكبر پخش مي‌كنند كه مردم در تظاهرات روزانه‌ي خود جواب او را با اين شعار دادند:
«ازهاري بيچاره/ بازم بگو نواره/ نوار كه پا نداره»
16 دي 1357 دولت ازهاري هم سقوط كرد و شاپور بختيار نخست‌وزير شد كه خود را مرغ توفان ناميد، اما با تمسخر مردم مواجه شد. اواخر دي، اين خبر منتشر شد كه امام براي تقويت انسجام حركت مردم كه سراسر كشور را در بر گرفته بود، شوراي انقلاب را تشكيل داده تا همه‌ي بخش‌ها فعاليت خود را با اين شورا هماهنگ كنند.
7. شاه فراري شده
26 دي 1357 با انتشار خبر سفر شاه، موجي از شادي كشور را فراگرفت. مردم اين‌بار با شادي و خنده به خيابان‌ها ريختند و شيريني پخش مي‌كردند و هم‌چنان روحيه‌ي طنز خود را حفظ كردند و براي سفر شاه هم شعاري ساختند كه «شاه فراري شده/ سوار گاري شده».
از آن روز، همراهي ارتشيان با مردم بيش از پيش آشكار شد و مردم در بسياري از شهرها مجسمه‌هاي شاه را پايين كشيدند.
8. راهپيمايي ميليوني اربعين
سال 1357، امام در پيامي به مردم، محرم را ماه پيروزي خون بر شمشير لقب داد و آيين‌هاي عزاداري محرم و به‌ويژه تاسوعا و عاشورا نيز تبديل به تظاهرات ضد شاه شد.
بعد از فرار شاه و همراهي بسياري از نظاميان با مردم، روز اربعين در سراسر كشور مردم دست به راهپيمايي زدند. راهپيمايي ميليوني مردم كشور در رسانه‌هاي داخلي و بين‌المللي به‌طور گسترده انعكاس يافت.
9. بازگشت امام
بعد از فرار شاه، مردم منتظر بازگشت امام خميني‌ره به ميهن بودند. دولت بختيار نيز هنگامي كه از قصد امام براي سفر به ايران باخبر شد، دستور داد فرودگاه‌هاي كشور بسته شوند. هفتم بهمن‌ماه، علما و روحانيون مبارز كشور در اعتراض به بسته‌شدن فرودگاه‌ها، در مسجد دانشگاه تهران دست به تحصن زدند.
بالأخره در روز 9 بهمن، بختيار ناچار به بازگشايي فرودگاه مهرآباد شد. صبح 12 بهمن نيز امام، همراه با شماري از ياران خود و جمعي از خبرنگاران به كشور بازگشت و مورد استقبال ميليون‌ها نفر قرار گرفت. در آن استقبال تاريخي، مردم مسير حركت امام را از فرودگاه تا بهشت‌زهرا‌س پر كرده بودند.
عكس: ديويد برنت
10. تشكيل دولت موقت
امام در سخنراني خود در بهشت زهرا‌س گفته بود كه «من به پشتوانه‌ي اين‌كه مردم مرا قبول دارند دولت تشكيل مي‌دهم.»
16 بهمن 1357، روزي بود كه مردم با شنيدن خبر انتصاب مهندس مهدي بازرگان، به‌عنوان نخست‌وزير و انتشار حكم تشكيل دولت موقت خوشحال شدند و از او پشتيباني كردند.
11. بيعت همافران
19 بهمن با حضور جمع زيادي از همافران نيروي هوايي ارتش در مدرسه‌ي علوي و اعلام بيعت آنان با امام خميني‌ره در تاريخ معاصر ايران ماندني شد. انتشار اين خبر اصلاً باب ميل دولت بختيار نبود و از فروپاشي رژيم سلطنتي حكايت داشت.
عكس: حسين پرتوي
12. روز پيروزي
بعد از بيعت همافران با امام، 20 بهمن، شب هنگام، اين خبر ميان مردم منتشر شد كه نيروهاي گارد شاهنشاهي به پادگان نيروي هوايي حمله كرد‌ه‌اند. اين حمله پس از درگيري شماري از همافران با تعدادي از افسران هودار شاه صورت گرفته بود و مردم به كمك همافران شتافتند.
اين درگيري‌ها آغاز روند نهايي‌شدن سقوط رژيم شاهنشاهي ايران بود كه دو روز بيش‌تر به‌طول نينجاميد. بعدازظهر 22 بهمن صداي انقلاب اسلامي مردم ايران از راديو پخش شد و مردم با شادي، پيروزي انقلاب خود را جشن گرفتند.
نظر شما