هیئت داوران ناشناخته بیست‌وپنجمین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران با اعلام نامزدهای این 2 رشته، یکبار دیگر طرفداران فراوان ادبیات کشور را امیدوار ساختند که از این پس، ادبیات هم مثل همه رشته‌های دیگر در مراسم نهایی نماینده خواهد داشت.
این 5 اثر که برخلاف انتظارها و حرف و حدیث‌های همیشگی، تا حدود زیادی همسو با نظر بیشتر محافل و جوایز ادبی نیز محسوب می‌شوند، نشان از تغییر مشی جدی در حرکت جایزه کتاب سال دارد:
سیب سرخ گرد غلطان نوشته آذر معصومی، زندگی مطابق خواسته تو پیش می‌رود نوشته امیرحسین خورشیدفر، وقت نیایش ماهی‌ها نوشته مصطفی جمشیدی، خط تیره، آیلین نوشته ماه‌منیر کهباسی و سالمرگی نوشته اصغرالهی.
کتاب سال و جوایز دیگر
از این 5 کتاب که در بخش داستان توانسته‌اند نظر هیات داوران جایزه را جلب کنند، 3 اثر تاکنون در جوایز خصوصی جزء نامزدهای نهایی و حتی برگزیدگان بوده‌اند.
رمان خط تیره، آیلین در نخستین دوره جایزه روزی روزگاری که به شکل خصوصی و توسط طیف روشنفکر ادبیات ایران برگزار می‌شود، جایزه اول را از آن خود کرد. این رمان در جایزه مهرگان ادب و جایزه بنیاد گلشیری نیز در فهرست نامزدها قرار گرفت که از این دو، جایزه گلشیری هنوز برگزار نشده است.
مجموعه داستان زندگی مطابق خواسته تو پیش می‌رود نیز تا کنون در تمام جوایز ادبی نامزد بوده است؛ جایزه گلشیری، جایزه مهرگان، جایزه منتقدان و نویسندگان مطبوعات و جایزه روزی روزگاری که در مهرگان به‌عنوان یکی از برندگان نهایی در بخش مجموعه داستان، این جایزه را دریافت کرد.
رمان کم‌حجم و دشوار سالمرگی نوشته اصغر الهی هم در فهرست 5تایی نامزدهای جایزه منتقدان و نویسندگان مطبوعات قرار داشت که البته همین 3 روز پیش، بازی را به «فرشته‌ها بوی پرتقال می‌دهند» حسن بنی‌عامری باخت.
امسال و سال قبل
سال گذشته نیز نامزدهای نهایی کتاب سال در بخش داستان، نویسندگان دولتی و منتسب به ارشاد یا نهادهای دولتی دیگر نبودند: احمد بیگدلی، امیرحسن چهلتن و حبیب احمدزاده که جایزه به احمدزاده با رمان دفاع مقدسی «شطرنج با ماشین قیامت» داده نشد و نام «اندکی سایه» بیگدلی، ناگهان به صدر نام‌های ادبی ایران ارتقا پیدا کرد.
با این تفاصیل، به‌نظر می‌رسد حرکت وزارت ارشاد برای دومین سال پیاپی ادامه یافته است و می‌توان حدس زد که این حرکت، ناگهانی و بر اثر انتخاب چند داور صورت نگرفته ، بلکه حرکتی آگاهانه و از پیش تعیین شده است.
پیش از این داوران کتاب سال به‌عنوان چهره‌هایی مه‌آلود که نامشان را هیچ کس نمی‌دانست شناخته می‌شدند که بدون شک، نتیجه کار هیات داوری، چندان روشن نمی‌نمود.
با این فرایند درست که اعلام عمومی و بموقع نام نامزدها در گام اول و سپس انتخاب یک کتاب به‌عنوان برگزیده نهایی است، دیگر بعید است که علتی برای پنهان‌کاری مانده باشد.
اما نامزدهای شعر
اما 5 نامزد بخش شعر نیز عبارتند از: اقلیت سروده فاضل نظری، سیماب‌های سیمین سروده م. مؤید، در ملکوت سکوت سروده سیدحسن حسینی، زنبورهای عسل دیابت گرفته‌اند سروده اکبر اکسیر و من و خزان و تو سروده مفتون امینی.
این نامزدها نیز اگرچه به شکل خاص‌تری انتخاب شده‌اند اما باید دید نظر اهالی شعر را تا چه حدی تأمین می‌کنند.
وجود نام اکبر اکسیر و مفتون امینی در بین نامزدها، نشان می‌دهد که گردانندگان کتاب سال قصد دارند تا حدودی مسائل خارج متن را از کیفیت آثار جدا کنند و بیش از اینکه به صاحب اثر جایزه دهند، اثر را برگزینند.
