قيمت تمام‌شده فرش‌ها كمي بالاست و رقبا در كشورهاي ديگري چون هند و چين نقشه اصفهان، قم يا تبريز ما را با دستمزد پايين‌تر و مواد نه‌چندان مرغوب مي‌بافند و با قيمت كمتري مي‌فروشند. از طرفي، بسياري از ما هم به‌دليل قيمت اين فرش‌ها سراغ خريدش نمي‌رويم، غافل از آنكه مي‌توان خريد فرش دستباف را نوعي سرمايه‌گذاري دانست و از اين هنر نيز حمايت كرد. اما براي هر خريدي بايد هوشيار بود. انتخاب رنگ و طرح دلخواه فرش كافي نيست. نوع مواداوليه، كيفيت بافت و مواردي چون اعتبار برند يا كارگاهي كه از آن خريد مي‌كنيد تعيين‌كننده قيمت فرش و تضميني براي هزينه‌اي است كه مي‌پردازيد.
- مواداوليه بايد طبيعي باشد
فرش دستباف بايد تماما از الياف طبيعي مثل پشم گوسفند، ابريشم طبيعي يا پنبه بافته‌شده باشد. توجه كنيد كه قالي‌ها از لحاظ ميزان به‌كار بردن پشم يا ابريشم انواع مختلفي دارند؛ مثلا فرش‌هايي كه تمام پشم هستند تار يا چله و پود و پرزشان همگي از پشم است و به‌دليل ضخامت پشم معمولا در نقشه اين فرش‌ها نمي‌توان ظرافت زيادي به خرج داد به همين علت نسبت به قالي‌هايي كه تنها چله آنها از پشم است، ارزان‌تر هستند اما مقاومت بيشتري دارند. در مقابل اين نوع، قالي تمام ابريشم قرار مي‌گيرد كه تار و پود و پرز از آن ابريشم طبيعي است و نقشه‌هاي ريزبافت و با ظرافت دارد كه همين موضوع قيمت آن را بالا مي‌برد؛ براي مثال اگر يك فرش ۶ متري دستباف قم تمام پشم را بتوانيد حدود ۶ ميليون تومان بخريد، براي نوع تمام ابريشم آن بايد از حدود ۱۴ ميليون تومان به بالا خرج كنيد. الياف طبيعي فرش‌هاي دستباف معمولا ضد‌حساسيت بوده و از بيماري‌هايي مثل آسم جلوگيري مي‌كند. از طرفي استفاده از اين مواداوليه طبيعي باعث‌شده اين فرش‌ها خاصيت دفع گرما در تابستان و جذب آن در زمستان را داشته باشند.
- به رنگ‌ها توجه كنيد
در فرش‌هاي دستباف عموما از رنگ‌هاي طبيعي استفاده مي‌شود. براي اينكه از اين موضوع مطمئن شويد لازم نيست حتما يك كارشناس خبره باشيد، كافي است پيش از خريد دستمالي نم‌دار را روي فرش بكشيد، اگر دستمال رنگي شد در فرش دستباف مورد نظر شما از رنگ‌هاي مصنوعي استفاده شده. توجه كنيد فرش‌هايي كه رنگ‌هاي طبيعي در آنها به‌كار رفته باشد، هرچه بيشتر پا بخورند رنگ‌شان ثابت خواهد ماند. علاوه بر آن لازم است به رنگ زمينه فرش دقت كنيد كه در همه نقاط يكسان باشد، اگر قسمت‌هايي از فرش نسبت به باقي آن دچار تيرگي يا روشنايي باشد نشان‌دهنده استفاده از رنگ‌هاي مصنوعي است. هرچند هنگام بررسي اين موضوع لازم است تمام پرزهاي فرش همگي در جهت خواب فرش يا عكس آن باشند، در غيراين صورت قسمت‌هايي كه درجهت خواب فرش هستند، تيره‌تر و پرزهايي كه در جهت عكس خواب فرش هستند، روشن‌تر ديده مي‌شوند و ممكن است با تفاوت رنگي اشتباه گرفته شوند. پس لازم است براي تشخيص اين موضوع، پرزهاي فرش را در يك جهت شانه كنيد.
- بررسي تراكم فرش
يكي از نكاتي كه هنگام خريد فرش دستباف بايد آن را مدنظر قرار دهيد رج‌شمار آن است. رج‌شمار واحدي براي تراكم فرش يا تعداد گره‌هاي يك قالي است. رج‌شمار را معمولا با واحد ذرع محاسبه مي‌كنند كه در نقشه‌هاي مختلف متفاوت است؛ براي مثال در فرش تبريز تعداد گره بايد در هر ۷سانتي‌متر محاسبه شود، اين در حالي است كه در فرش اصفهان تعداد گره‌ها را در هر 5/6 سانتي‌متر مي‌شمارند. اگر تعداد رج‌شمار در يك فرش تبريز۷۰ باشد به اين معني است كه در هر ۷سانتي‌متر قالي ۷۰ گره زده شده‌است. دقت كنيد كه هر چه رج‌شمار يك فرش بيشتر باشد آن قالي ريزبافت‌تر و درنتيجه گران‌تر است. درنظر داشته‌باشيد كه بهتر است هنگام خريد به پشت فرش نيز دقت كرده و رج‌شمار آن را بررسي كنيد، علاوه بر آن لازم است به ميزان كوبيدگي پودها نيز توجه كنيد، هرچه پود فرش بيشتر كوبيده شده‌باشد، تراكم آن فرش بيشتر خواهد شد، پود فرش كمتر به چشم آمده و قالي ظرافت بيشتري خواهد داشت.
- توجه به عدم‌انحراف فرش و تقارن طرح آن
فرش دستباف ممكن است به اندازه ۱ تا ۲ سانتي‌متر انحراف داشته و كمي كج باشد كه مشكلي به شمار نمي‌آيد اما اگر بيش از اين مقدار باشد به‌عنوان نقص در فرش شناخته مي‌شود. بايد توجه داشته باشيد انحراف فرش هر چقدر هم كم باشد در فرش‌هايي با اندازه كوچك بسيار به‌چشم مي‌آيد. براي آنكه اين موضوع را بررسي كنيد مي‌توانيد فرش را از لبه‌ها روي هم تا كنيد تا ميزان تقارن آن را متوجه شويد. علاوه بر آن لازم است به تقارن نقشه فرش دقت كنيد. همه گل‌هاي فرش بايد كامل بوده و ادامه طرح‌ها نبايد داراي زدگي يا محوشدگي باشد. اگر نقشه قالي‌اي داراي اين نقص باشد قيمت آن به نصف مي‌رسد، پس موقع خريد در مورد نقشه فرش هوشيار باشيد، اگر تقارن در طرح آنچنان براي شما مهم نيست يا عيب نقشه طوري نيست كه خيلي مشخص باشد گاهي مي‌توانيد يك فرش دستباف با كيفيت عالي را به‌دليل يك نقص كوچك با قيمت بسيار پايين‌تر بخريد.
- تشخيص بدون رفو‌بودن فرش
معمولا فرش‌هاي نو بدون رفو هستند، اما براي خريد يك فرش نو هم بايد اين موضوع را بررسي كنيد زيرا ممكن است يك فرش دست دوم را به‌عنوان يك فرش پانخورده به شما بفروشند. درنظر داشته باشيد كه نقاط رفو‌شده در فرش‌ها ضخامت بيشتري داشته و كمي حالت زبري دارند. علاوه بر آن با كمي دقت مي‌توانيد نشانه‌هاي سوزن‌كاري و دوخت را در آنها تشخيص دهيد. علاوه بر آن اگر فرشي در حال پوسيدن باشد پرزهاي آن ديگر حالت يكدست نداشته و كوتاه و بلند است، همچنين داراي درخشش پرزهاي يك فرش نو نخواهد بود. فرش پوسيده حالت شكننده دارد، به‌طوري كه ممكن است با تاكردن آن ميزان خشكي و پوسيدگي آن را متوجه شويد. كارشناسان فرش پيشنهاد مي‌كنند سراغ خريد اين نوع فرش‌ها يا آنهايي كه داراي چند رفو هستند نرويد. هرچند ممكن است بتوانيد آنها را زير قيمت بازار بخريد اما ديگر به‌عنوان يك سرمايه‌گذاري صحيح به‌شمار نمي‌آيند.
- فرش شناسنامه‌دار بخريد
سعي كنيد حتما از برندهاي معتبر فرش يا كارگاه‌ها يا مغازه‌هاي شناخته‌شده فرش در بازارهاي اصلي شهرها خريد كنيد. فروشنده‌هاي معتبر قالي حتما هنگام خريد ضمانت‌نامه‌اي در اختيار شما خواهند گذاشت كه تمام مشخصات فرشي كه خريده‌ايد و خدمات پس از فروش در آن ذكر شده‌است. با خريد از مغازه‌ها يا برندهاي معتبر، نگراني‌هايي چون تقلبي‌بودن فرش نخواهيد داشت. برخي از برندهاي شناخته‌شده فرش خريده‌شده را درصورتي كه پس از خريد عيبي در آن مشاهده كنيد تا چند نوبت تعويض مي‌كنند، علاوه بر آن برخي از آنها حداقل تا ۲۰ سال ضامن كيفيت فرش‌هاي خود هستند. توجه كنيد كه ضمانت‌نامه‌اي كه هنگام خريد همراه فرش دريافت مي‌كنيد تنها براي استفاده از خدمات پس از فروش در همان فروشگاه نيست بلكه به‌عنوان شناسنامه فرش كاربرد دارد و براي بيمه سرقت، حمل‌ونقل فرش و خريد و فروش آن در آينده به آن نياز پيدا مي‌كنيد.
نظر شما