حالا اما شرايط تغيير كرده. نه از آن حياط‌هاي باغچه و حوض‌دار خبري هست و نه از آن نيم دوجين بچه پر هياهو. خانه‌ها تبديل به آپارتمان‌هاي نقلي 80-70متري شده و تعداد بچه‌ها هم به يكي، دو يا 3 تا محدود. حقيقت اما اين است كه آرامش و الگوي موفق خانواده در خانواده‌هايي با جمعيت بيشتر بهتر محقق مي‌شود. براي خيلي از زوج‌ها اين سؤال وجود دارد كه براي همين 3-2 تا فرزندي هم كه مي‌خواهند به‌دنيا بياورند چه فاصله سني‌اي مناسب است. پاسخ در يك عدد خلاصه نمي‌شود، اما چيزي كه مسلم است اين است كه فاصله سني كمتر بين بچه‌ها (چيزي در حدود 1تا 3سال) مزيت‌هاي فراواني هم براي پدر و مادرها و هم براي بچه‌ها دارد. با ما همراه باشيد تا با اين مزايا آشنا شويد.
- پدر و مادري جوان، سالم و سرحال
طبيعتا وقتي شما در ابتداي زندگي و در فاصله‌هاي زماني اندك فرزندپروري داشته باشيد، مزاياي يك پدر و مادر جوان، سالم و پرانرژي‌تر را به فرزندانتان هديه مي‌دهيد. به لحاظ پزشكي هرچه مادران در سنين كمتري باردار شوند خطرات حاملگي كمتر مي‌شود و فرزندان سالم‌تري به‌دنيا خواهند آمد. از سوي ديگر هر چقدر پدر و مادر در سنين كمتري باشند انرژي و روحيه بيشتري براي سر و كله زدن با بچه‌ها دارند درحالي‌كه هر چقدر سن بالاتر مي‌رود توانايي جسمي و رفتاري پدر و مادر كاهش مي‌يابد. مزيت ديگر اينكه يك پدر و مادر جوان توانايي برقراري رابطه صميمانه‌تر و دوستانه‌تري با فرزندانشان در سنين نوجواني و جواني دارند و شكاف نسلي كمتري بين آنها و فرزندانشان به‌وجود مي‌آيد.
- فرصت فراغت براي پدر و مادر
دوره‌هاي سني تربيت بچه‌ها به‌خصوص در سنين اوليه نوزادي و كودكي سختي‌ها و مشكلات خاص خود را براي والدين دارد و محدوديت‌هاي مشخصي را براي والدين به‌وجود مي‌آورد. هرچند اين محدوديت‌ها و مشكلات در برابر شيريني و لذت‌هايي كه وجود بچه‌ها دارد چندان قابل توجه نيست اما به هر حال ملاحظات و محدوديت‌هاي خاصي را براي پدر و مادرها به‌وجود مي‌آورد. بي‌خوابي‌هاي ماه‌هاي اول زندگي نوزاد، سختي‌هاي شيردهي و ماه‌هاي اول غذا خوردن بچه‌ها، دوره‌هاي آموزش دستشويي رفتن و بسياري مسائل ديگر ازجمله مراحلي هستند كه هر پدر و مادري آنها را مي‌گذراند. معمولا اين سختي‌ها و مراحل خاص با مدرسه رفتن بچه‌ها در حدود 7-6 سالگي بسيار كمتر مي‌شود. حالا تصور كنيد شما مي‌خواهيد 3فرزند داشته باشيد. اگر اين 3فرزند با فاصله سني كمي از هم متولد شوند اين دوره‌هاي تربيتي هم در يك بازه زماني چندساله مراحل خود را پشت سر هم و در كنار هم طي مي‌كنند و شما بعد از مثلا يك بازه زماني ده‌ساله دوره خاص فرزندپروري را طي كرده‌ايد و مي‌توانيد به اولويت‌هاي ديگري در زندگي‌تان بپردازيد. درحالي‌كه اگر فاصله سني فرزندان شما بيش از حد زياد باشد شما مثل راننده‌اي مي‌شويد كه بعد از گذراندن يك مسير طولاني دور مي‌زند و دوباره همان مسير را طي مي‌كند و طبيعتا در اين صورت ممكن است شما به بعضي از برنامه‌هاي ديگر زندگي‌تان نرسيد.
- رابطه صميمي بين بچه‌ها
هنگامي كه بچه‌ها فاصله‌هاي سني نزديك به هم داشته باشند به لحاظ رفتاري و روانشناختي احتمال به‌وجود آمدن برخي واكنش‌هاي منفي در بين آنها كم مي‌شود. كودكاني كه فاصله سني كمي از يكديگر دارند در يك فرايند يكپارچه، محبت و توجه پدر و مادر را در كنار يكديگر دريافت مي‌كنند و فرصتي براي به‌وجود آمدن مشكلاتي مانند حسادت و احساس كم توجهي از طرف والدين براي آنها به‌وجود نمي‌آيد. درحالي‌كه فاصله سني بيشتر بستر مناسبي براي برانگيخته شدن حسادت، احساس كم‌توجهي براي بچه‌ها به‌خصوص بچه‌هاي بزرگ‌تر خانواده ايجاد مي‌كند. از نگاهي ديگر وقتي بچه‌ها سنين نزديك به هم دارند رابطه‌اي دوستانه و صميمانه بين آنها شكل مي‌گيرد و در سنين كودكي همبازي‌هاي خوبي براي يكديگر مي‌شوند و يكديگر را سرگرم مي‌كنند. در سنين نوجواني و جواني هم فرزنداني كه فاصله سني نزديك به‌هم دارند معمولا روابطي مستحكم‌تر و صميمانه‌تري با يكديگر دارند و حمايت بيشتري از يكديگر مي‌كنند.
- كمك به يادگيري كودكان
اين جزو قوانين تربيتي كودكان است كه در فرايند يادگيري به اطرافشان نگاه مي‌كنند و از اطراف اثر مي‌پذيرند و الگو مي‌گيرند. حالا خواهر و برادرهايي كه در سنين نزديك به‌خود الگوهاي در دسترسي دارند خيلي راحت‌تر و سريع‌تر در فرايند آموزش بصري و از طريق مشاهده درگير مي‌شوند و يادگيري بسيار بهتري خواهند داشت؛ مثلا تصور كنيد كودكي كه يك خواهر يا برادر يك تا 2سال بزرگ‌تر از خود دارد، همه‌‌چيزهايي را كه بايد ياد بگيرد از قبل در رفتارهاي برادر يا خواهر بزرگ‌ترش بارها ديده و تجربه كرده است. در چنين فرايندي قطعا بچه‌هاي دومي و سومي مسير رشد خود را سريع‌تر و سالم‌تر و با اطلاعاتي كامل‌تر طي مي‌كنند. زودتر شروع به راه رفتن مي‌كنند، راحت‌تر غذا مي‌خورند، فرايند دستشويي رفتن را آسان‌تر فرا مي‌گيرند و بسياري از مراحل رشد را سريع‌تر طي مي‌كنند.
- امكاناتي كه مشتركاً استفاده مي‌شوند
وقتي فاصله سني فرزندان كم باشد در بسياري از امكانات مالي و رفاهي و هزينه‌هاي خانواده صرفه‌جويي مي‌شود. لباس‌ها قبل از اينكه كهنه و فرسوده شوند توسط فرزند بعدي قابل استفاده‌اند. اسباب‌بازي‌ها به‌صورت مشترك بين بچه‌ها تقسيم و استفاده مي‌شود. بسياري از برنامه‌هاي ديگر هم با زحمت و هزينه كمتر قابل اجراست؛ مثلا حضور در مدرسه، استفاده از سرويس، شركت در كلاس‌هاي آموزشي و ورزشي و... همه و همه با هزينه‌اي بسيار كمتر قابل اجرا هستند.
- خانواده‌اي يكدست
تصور كنيد مي‌خواهيد در يك تعطيلات آخر هفته فرزندانتان را به يك برنامه تفريحي ببريد. اگر فرزنداني در سنين مختلف كودكي و نوجواني و جواني داشته باشيد طبيعتا انتخاب برنامه‌اي كه بتواند براي همه آنها جذاب باشد آسان نيست و حتي شايد غيرممكن باشد. اگر بخواهيد سينما برويد به هر حال فيلم مورد انتخاب براي يك يا 2 تا از بچه‌ها جذابيتي ندارد يا هر تفريح ديگري را كه انتخاب كنيد به هر حال نمي‌توانيد همه را راضي نگاه داريد. حالا اما موقعيتي متفاوت را تصور كنيد. شما 3 يا 4فرزند داريد كه همه در سنين نزديك به هم هستند. حالا انتخاب بسيار آسان‌تر است. به سراغ هر تفريح يا سرگرمي‌اي كه برويد مي‌توانيد بچه‌ها را خوشحال كنيد. بچه‌ها فيلم‌هاي مشتركي را مي‌پسندند، بازي‌هاي مشتركي دارند و حتي غذاهاي مشتركي را براي خوردن انتخاب مي‌كنند. اين يعني يك خانواده يكدست و هماهنگ كه براي تفريح و گذراندن وقت به راحتي برنامه‌هاي مشتركي انتخاب مي‌كند.
- كلام آخر
زندگي اگر نسخه ثابتي براي همه داشت ديگر زندگي نبود. قرار نيست همه ما پدر و مادرها يك برنامه ثابت و مشخص داشته باشيم و مثل روبات‌ها زندگي‌مان را برنامه‌ريزي كنيم. زندگي هر كدام از ماها پيچ‌و‌خم‌هاي خودش را دارد. گاهي تصميمي كه براي يك خانواده نجات‌بخش است براي خانواده‌اي ديگر نتيجه اسفباري خواهد داشت. دانستن مزايا و معايب هر تصميمي اما چشم ما را براي انتخاب بهتر بازتر مي‌كند. قطعا فاصله سني كم بين فرزندان هم سختي‌ها و مشكلات مخصوص به‌خودش را دارد. ممكن است در يك دوره زماني چندساله فشار بيشتري از جهات مختلف به خانواده وارد شود. ممكن است مادر خانواده تا چند سالي نتواند به‌كار و تحصيل بپردازد و پدر خانواده چند سالي مجبور شود فشار بيشتري را براي تأمين معاش خانواده تحمل كند. در هر صورت، هر انتخابي مزايا و معايب مخصوص به‌خودش را خواهد داشت. بدترين انتخاب اما انتخاب نكردن است.
نظر شما