این مسئله باعث شده است تا اداره کل سلامت شهرداری تهران، به‌عنوان متولی سلامت شهر و مکان‌های عمومی شهری، رسیدگی به وضعیت بهداشتی بوفه‌های مدارس تهران را در دستور کار قرار دهد.
در همین راستا روز گذشته 700 مربی بهداشت مدارس تهران به دعوت اداره کل سلامت گرد هم آمدند تا از این پس از پتانسیل این افراد در بالا بردن کیفیت و بهداشت بوفه‌ها استفاده بهینه شود.
پس از این همایش، بر اساس شاخص‌هایی چون کیفیت و بهداشت مواد غذایی ارائه شده در بوفه، وضعیت ظاهری بوفه و وضعیت فروشنده بوفه مدارس ارزشیابی شده و به آنها امتیازی تعلق می‌گیرد.
مواردی چون نور کافی، مجهز بودن به هواکش، وجود وسایل گرمازا و سرمازا، کیفیت و قابل شست و شو بودن کف و دیوار‌های بوفه، مجهز بودن در و پنجره به توری و همچنین الزام متصدی بوفه به داشتن کارت تندرستی از جمله مواردی است که در این ارزیابی لحاظ می‌شود.
به گفته دکتر اوالی، رئیس اداره سلامت اجتماعی اداره کل سلامت شهرداری تهران، از مربیان بهداشتی که بوفه مدرسه‌شان 80 درصد امتیاز لازم را کسب کند در پایان سال به نحو مقتضی تقدیر می‌شود.
نقش مهم بوفه‌های سالم
بسیاری کارشناسان، بر لزوم وجود بوفه در مدارس و به‌خصوص در مدارس ابتدایی تأکید می‌کنند.
دکتر مظهری، رئیس انجمن تغذیه ایران، در این زمینه می‌گوید: وجود بوفه نه تنها لازم بلکه ضروری است و در تمام مدارس دنیا این مکان وجود دارد.
وی با بیان اینکه ضرورت وجود بوفه بیشتر در مدارس ابتدایی و راهنمایی به چشم می‌خورد، چون اکثر کودکان با صبحانه ناکافی راهی کلاس‌های درس می‌شوند، می‌افزاید: در این شرایط ذخایر قندی کاهش می‌یابد و مغز کارآیی خود را از دست می‌دهد و در یادگیری مفاهیم درسی، به‌خصوص دروسی مثل ریاضی اشکال پیش می‌آید.
اما آنچه از لزوم وجود بوفه در مدارس مهم‌تر است، لزوم رعایت بهداشت در این مکان و کیفیت موادی است که در بوفه‌ها به فروش می‌رسد؛ مسئله‌ای که به‌نظر می‌رسد در بسیاری مدارس کشور رعایت نمی‌شود.
دکتر اوالی، رئیس اداره سلامت اجتماعی اداره کل سلامت شهرداری، در این زمینه به همشهری می‌گوید: آیین‌نامه‌هایی از سوی وزارت آموزش و پرورش به مدارس ابلاغ می‌شود که بیشتر محدود به ممنوعیت فروش تعدادی از اقلام غیرمجاز در بوفه‌های مدارس است.
وی با بیان اینکه در این آیین‌نامه‌ها برای ارزیابی بوفه سالم و استاندارد شاخص‌های کاملی وجود ندارد، می‌افزاید: متأسفانه بررسی‌ها حاکی از آن است که همین حداقل‌ها هم در بسیاری از مدارس اجرا نمی‌شوند.
البته این اولین بار نیست که عدم اجرای آیین‌نامه‌های بهداشت بوفه‌ها از سوی کارشناسان مورد اشاره قرار می‌گیرد.
پیش از این دکتر ربابه شیخ الاسلام با بیان اینکه چنین مشکلاتی با بخشنامه حل نمی‌شود، خواستار فرهنگسازی در این زمینه شده بود و سهیلا تبریزی، کارشناس مسئول بهداشت و تغذیه مدارس شهر تهران، در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه 50 درصد اقلام فروخته شده در بوفه‌های دبیرستانهای پسرانه غیرمجاز است، اعلام کرده بود: در فاصله زمانی یک ماه، 2 بخشنامه درخصوص فروش اقلام خوراکی در بوفه‌ها به مدارس ارسال شد، اما متأسفانه تعداد قابل توجهی از مدارس با آموزش و پرورش همکاری لازم را ندارند.
اظهارات کارشناسان در حالی است که مسئولان دفتر بهداشت و تغذیه وزارت آموزش و پرورش در پی تماس همشهری از ارائه هر‌گونه توضیحی در این زمینه خودداری کردند.
تنها، تسلیمی، کارشناس مسئول سلامت و تندرستی سازمان آموزش و پرورش شهر تهران در گفت‌وگو با همشهری در این زمینه گفت: از میان 5 هزار مدرسه شهر تهران از نظر ما تمام مدارس واجد شرایط داشتن بوفه نیستند و حدودا 2200 مدرسه بوفه دارند و نظارت جامعی هم روی این بوفه‌ها اعمال می‌شود.
وی با بیان اینکه از 2 سال پیش با ابلاغ دستورالعمل جامع پایگاه تغذیه سالم (بوفه) به مدارس شهر تهران، اکیپهای کارشناسان بهداشت برای سرکشی به بوفه‌ها، وارد مدارس می‌شوند، می‌گوید: در این بررسی‌ها شرایط و ضوابط ظاهری بوفه، سلامت و بهداشت فروشنده و اقلام عرضه شده بازرسی می‌شوند و مدارسی که نکات مطرح شده در بخشنامه‌های وزارت بهداشت و آموزش و پرورش را رعایت نکرده باشند، متخلف محسوب می‌شوند و با آنها برخورد قانونی خواهد شد.
مربیان بهداشت، متولی بهداشت بوفه‌ها
تحقیقات نشان می‌دهد همبرگر، سیب‌زمینی سرخ کرده و ساندویچ پرفروش‌ترین غذاهای
بوفه مدرسه‌هاست.بسیاری از متخصصان نیز بر این باورند که حتی در بسیاری از مدارس با وجود اینکه بهداشت مواد غذایی رعایت می‌شود، بسیاری از مواد غذایی که در بوفه به فروش می‌رسند، فاقد ارزش غذایی و فقط عامل چاقی کودکان هستند.
شاید به همین دلیل حدود 15 درصد بچه‌هایی که در سنین مدرسه قرار دارند، دارای اضافه وزن هستند و رژیم غذایی نوجوانان از هر گروه سنی دیگر از لحاظ تغذیه‌ای کم‌ارزش‌تر است.
اینجاست که جای خالی متولیان بهداشت و سلامت در مدارس به چشم می‌آید. به گفته تبریزی در چند سال اخیر تعداد مربیان بهداشت مدارس، به نصف کاهش یافته است و مهم‌ترین علت عدم رعایت بهداشت در بوفه‌های مدارس، نداشتن متولی بهداشت در مدارس شهر تهران است.
این کمبود وقتی بیشتر به چشم می‌آید که بدانیم فقط در شهر تهران از میان 5 هزار مدرسه که این رقم با احتساب مدارس 2شیفت به 7 هزار می‌رسد، 700 مدرسه مربی بهداشت دارند.
ضمن اینکه به‌نظر نمی‌آید که رسیدگی به وضعیت تغذیه کودکان و بوفه مدارس از اولویت‌های این مربیان باشد.
دکتر اوالی با بیان این مطلب، می‌افزاید: هدف ما از این گردهمایی این است که مربیان بهداشت را نسبت به این مسئله حساس کنیم و از آنها بخواهیم تا حضور پویا‌تری در مدارس داشته باشند.
علاوه بر این، فرهنگسازی تغذیه سالم برای دانش‌آموزان از دیگر مواردی است که مورد نظر مسئولان اداره کل سلامت است و برای این منظور هم استفاده از پتانسیل مربیان بهداشت نقش ویژه‌ای دارد: مربیان بهداشت این توانایی را دارند که با برگزاری کلاس‌های آموزشی، ایجاد کار‌گروه با کمک دانش‌آموزان و تهیه پوستر و... در این مورد فعالیت داشته باشند.
اما در این میان تکلیف مدارسی که از وجود مربیان بهداشت بی‌بهره‌اند چیست؟ دکتر اوالی در پاسخ به این سؤال می‌گوید: این مدارس می‌توانند از از وجود نیرو‌های پاره‌وقتی که به این منظور جذب می‌کنند بهره گیرند.
به گفته این مقام مسئول، شهرداری تهران در پرداخت هزینه این نیرو‌ها با آموزش و پرورش همکاری خواهد کرد.
