بچه‌هایی که هر بار سر غذا خوردن، والدین و به‌خصوص مادرشان را تا سرحد انفجار عصبانی می‌کنند. یک روز به طعم غذا ایراد می‌گیرند، یک روز به شکل، یک روز رنگ، یک روز بو، یک روز شکل ظرف، یک روز زمان خوردن و... و در نتیجه متاسفانه گاهی اوقات همین بچه‌های 4-3 ساله تصمیم‌گیرنده در مورد غذا می‌شوند. تصمیم می‌گیرند که خانواده چه بخورد، کی بخورد و چگونه بخورد.
مطمئن‌ام این جمله را همه شما بارها و بارها شنیده‌اید که «پیشگیری بهتر از درمان است.» اما متاسفانه با وجود شنیدن و حتی گفتن این جمله، از آن در روند برنامه‌ریزی زندگی‌مان چندان بهره‌ای نمی‌گیریم.
اکثر اوقات زمانی متوجه مسئله می‌شویم که تبدیل به مشکلی آزاردهنده و غیر قابل تحمل شده باشد. یکی از این مسائل، بدغذایی کودکان است که اگر از 6ماهگی یعنی از سنی که تغذیه تکمیلی را آغاز می‌کنیم به نکات کوچکی توجه داشته و آنها را رعایت کنیم، مشکلات کمتری را نیز در سال‌های بعد
خواهیم داشت.
قاشق اضافی
بچه از حدود 10-9 ماهگی تمایل به گرفتن قاشق غذایش دارد، هرچند قطعا نمی‌تواند خودش غذایش را بخورد، اما عکس‌العمل درست در مقابل این تمایل می‌تواند در استقلال او در غذا خوردن در سال‌های بعد نقش بسزایی داشته باشد. پس به کودکتان در این سن یک قاشق سبک بدهید تا او تمرینی برای خوردن داشته باشد و همزمان نیز خودتان به او غذا بدهید.
البته در رابطه با استقلال کودکتان در غذا خوردن توجه داشته باشید که تا حدود 5/2سالگی کودکتان قاشق به دست می‌گیرد و سعی در خوردن غذا دارد، اما بخش اصلی غذا را شما باید به او بدهید، از 5/2سالگی به بعد کم‌کم باید این نسبت تغییر کند، یعنی باید خودش بیشتر بخورد تا اینکه شما به او بدهید. از حدود 3سالگی و نهایتا 5/3سالگی خود کودک باید بتواند بدون کمک شما غذایش را بخورد.
البته استثناهایی در این رابطه برای او در نظر می‌گیریم، مثلا در زمان بیماری و یا در مهمانی‌های رسمی او به کمک شما نیاز بیشتری دارد.
انتظار نداریم که در 3سالگی بعد از غذا خوردن، میز، سفره، لباس و یا حتی زمین تمیز باشد، چون قطعا مقداری غذا می‌ریزد، اما لطفا تحمل داشته باشید چراکه دخالت زیاد در غذا خوردن کودک نه تنها باعث وابستگی او به شما در این امر می‌شود که مهم‌تر از آن به اعتماد به نفس او ضربه می‌زند.
لیوان محبوب
اگر کودکتان از شیر شما تغذیه می‌کند، زمانی که می‌خواهید به او آب یا دیگر مایعات بدهید، از لیوان استفاده کنید. البته مطمئنا در ابتدا توانایی نوشیدن کامل را ندارد. با تکرار دفعات می‌توانید نیاز او را برطرف سازید.
پیشنهاد مناسب دیگر استفاده از نی است. به هیچ عنوان از شیشه استفاده نکنید، چون ممکن است باعث اخلال در شیر خوردن او شود.
اگر کودکتان با شیر خشک تغذیه می‌شود، حتما تا یک سالگی با شیشه به او شیر دهید اما بعد از یک سالگی برنامه استفاده از لیوان را هم شروع کنید. بهتر است در ابتدا شیر را با لیوان به او بدهید که باید در این زمان کودک در آغوشتان باشد و بعد به او با شیشه شیر دهید تا سیر شود.
و البته دقت داشته باشید که تا 2سالگی نباید کودک را از مکیدن منع کرد، بلکه از این موارد فقط جهت کاهش تمایل او به مکیدن استفاده می‌شود.
در عین حال توجه داشته باشید اگر کودک 2ساله شما هنوز تمایل زیادی به مکیدن دارد و نمی‌توانید او را از شیشه شیرش جدا کنید، این نشانه‌ای از اضطراب اوست، پس باید به عوامل احتمالی دقت کرده و درصدد رفع آنها بر بیایید.
کانال‌های اضافی
از یک سالگی به بعد حتما زمان‌هایی را برای بازی، خواندن قصه و دیگر فعالیت‌ها درنظر بگیرید تا ارتباط کودکتان با شما محدود به شیر خوردن و غذا نشود زیرا در این صورت به سختی از شیر گرفته می‌شود و البته اگر کودک بزرگ‌تری نیز دارید حتما زمانی را با او صرف کنید، چرا که در سنین بالاتر نیز اگر ارتباط با کودک محدود به غذا دادن شود، این باعث سوق دادن کودکتان به بد غذایی می‌شود و غذا در طولانی‌مدت به موضوع ارتباطی شما و کودکتان تبدیل می‌شود و او اعتراضات خود را با غذا نخوردن و یا دیگر اشکال بد غذایی نشان خواهد داد.
وعده و میان‌وعده
نوزادان به دلیل کوچک بودن معده‌شان، توانایی غذا خوردن در وعده‌های غذایی منظم را ندارند اما از حدود 5/1سالگی و یا حداکثر 2سالگی می‌توانید وعده‌های غذایی کودکتان را منظم کنید، یعنی 3 وعده اصلی و 2 میان‌وعده. بهتر است برنامه غذایی خانه را به صورتی تنظیم کنید که حداقل یک وعده را همه اعضا در کنار هم بخورند.
با توجه به اینکه از 5/1سالگی، هم وعده‌های غذایی کودکتان منظم‌تر شده و هم از طرفی کم‌کم برنامه از شیر گرفتن او آغاز می‌شود- که البته این روند در طی چند ماه صورت خواهد گرفت - ترتیب غذا دادن به او را به این شکل تنظیم کنید: ابتدا غذا را با قاشق به او بدهید، بعد نوشیدنی او را با لیوان و یا نی و در انتها شیر خودتان و یا با شیشه، شیر خشک او را بدهید. این روش باعث می‌شود که در طی زمان او بیشتر غذای خود را از طریق قاشق دریافت کند.
زمان مناسب
غذای کودک شما باید در محدوده خاصی صورت بگیرد. به عنوان مثال در حدود یک سالگی آنچه به عنوان غذا برای کودکتان تهیه کرده‌اید را باید حداکثر در مدت زمانی در حدود 40دقیقه بخورد. پس در صورتی که در این مدت آن را تمام نکرد، غذا را جمع نکنید و از دنبال کردن کودک با قاشق غذا در خانه و اتاق‌ها جداً خودداری کنید.
البته در رابطه با محدودیت زمانی توجه داشته باشید که همان‌قدر که زمان طولانی غذا خوردن مضر است، کوتاهی بیش از حد آن نیز دارای عوارضی است به همین خاطر تا سن 4سالگی زمان غذا خوردن را کمتر از نیم‌ساعت نکنید و در ارتباط با زمان‌های پیشنهادی نیز توجه داشته باشید که در هر حال کودکان دارای تفاوت‌های فردی هستند؛ بعضی سرعت‌عمل بیشتری دارند و برخی کندتر هستند. پس مدت زمان غذا خوردن او را متناسب با ویژگی‌های او تنظیم کنید.
