به گزارش همشهری آنلاین، نشست نقد و بررسی خط نقاشی با حضور نصرالله افجه‌ای، جلیل رسولی، پرویز براتی و جمعی از هنرمندان و دانشجویان عصر روز جمعه 22 آذرماه در گالری ایده برگزار شد.
نقاشیخط مبدا و پایه‌گذار مشخصی ندارد
جلیل رسولی در این نشست، در این باره توضیح داد: سابقه امروزین نقاشیخط در ایران به 50 سال می‌رسد.
اما اگر هنر خوشنویسی را بررسی کنیم در می‌یابیم که بیش از 5 قرن است که در عرصه خوشنویسی و ساخت مُهر، می‌شود گرایش به هنر خط نقاشی را دید که نمونه‌های بسیاری از «مرغ بسم‌الله»ها می‌توانند گاهی بر این مدعا باشند.
او با طرح این مسئله که نمی‌توان برای نقاشیخط مبدا و پایه‌گذار مشخصی در نظر گرفت توضیح داد: نقاشیخط با سه گرایش همراه است که در گروه اول خوشنویسانی قرار دارند که علاقه به نظم و نظام خوشنویسی دارند و به این هنر نیز وفادار مانده‌اند.
در دومین گروه هنرمندانی قرار دارند که به فرم و ترکیب‌بندی خطوط می‌پردازند و سومین گروه نیز هنرمندانی هستند که برداشت نقاشانه‌ای دارند و از حروف برای این نگاه، ترکیب‌بندی و کمپوزیسیون استفاده می‌کنند.
نقاشیخط با مقاومت خوشنویسان روبرو بود
در ادامه نصرالله افجه ای نیز گفت: نقاشی خط در میان مقاومت خوشنویسان شکل گرفت و استاد کاوه از بزرگان خوشنویسی درباره نقاشیخط معتقد بود که اگر نقاش هستی به کار نقاشی مشغول باش و اگر خوشنویس خط بنویسید.
بر همین اساس نقاشیخط را ابتذال می‌دانستند؛ اما فعالیت نسل اول با توجه به مقاومت‌هایی که صورت می‌گرفت باعث شد جریانی در هنر مدرنیستی شکل بگیرد که تاکنون نیز ادامه دارد.
این هنرمند با انتقاد به روند رو به رشد نقاشیخط گفت: با وجود 50 سال از گذشت این هنر روند رو به رشد آن را در مواردی شاهد بودیم و البته توفیقاتی که نقاشیخط با آن روبرو شد باعث گشت که گرایش بسیاری از خوشنویسان را به این هنر شاهد باشیم.
اگرچه این گرایش‌ها خیلی با مطالعه صورت نگرفت و شاهد هستیم که امروز مطرح می شود که در هنر نقاشیخط نسل چهارمی نیز پدید آمده که من اعتقادی به این امر ندارم.
نقاشیخط در بازار کپی کاری
نصرالله افجه‌ای وضعیت نابسامان خوشنویسی را یکی از دلایل تشدد در زمینه نقاشیخط دانست و عنوان کرد: امروز با برخورد دوگانه‌ای که در زمینه خوشنویسی پیش آمده و ما با انجمن خوشنویسان دوگانه روبرو هستیم که هر کدام مدعی هستند و از طرف دیگر خوشنویسی نیز هنری است که امروز بازار کار ندارد؛ بسیاری از خوشنویسان به سمت نقاشیخط گرایش پیدا کرده‌اند و همین مسئله به مشکلات دامن زده است.
زیرا بسیاری از این خوشنویسان رنگ را نمی‌شناسند و ناقص وارد این عرصه می‌شوند و به مشکلات نیز دامن می‌زنند.
در این زمینه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز نمی‌تواند کاری کند. ما گالری‌ها و فارغ‌التحصیلان بسیاری در تهران داریم که بدون دانش کافی دست به برپایی نمایشگاه می‌زنند و هدفی نیز جز کسب درآمد ندارند و این مسائل باعث می‌شود که هنر نقاشیخط به بیراهه رود.
کپی کاری در زمینه نقاشیخط رایج است
افجه‌ای یکی دیگر از مشکلات نقاشیخط را کپی کاری عنوان کرد و گفت: ما در ایران قانون کپی‌رایت نداریم و همین مسئله به معضلی بزرگ برای نقاشیخط بدل شده است و بازار کپی‌کاری بسیار رواج دارد و حتی باعث شده که در مارکت‌های هنری هم برخی از این آثار راه پیدا کنند.
این هنرمند با اشاره به اینکه مانعی برای ورود هنرمندان به این عرصه وجود ندارد، گفت: نقاشیخط بر اساس شناخت هنری از مبانی هنر تا خوشنویسی شکل گرفته و هر آنکه با شناخت وارد این جریان شود، می‌تواند در این عرصه فعال باشد. به زعم من نقاشی و خط، هنرهایی هستند که در وجود انسان باید از کودکی نهفته باشند و این ضمیر باعث شود که انسان به سمت هنر گرایش پیدا کند.
او با توصیه به جوانان گفت: امروز هنرمندان جوان می‌خواهند که یک شبه ره صد ساله را طی کنند و در کار خود عجله به خرج می‌دهند. در حالی که اگر شناخت هنری خود را بالا ببرند؛ با ممارست و کار می‌توانند بهتر به نتیجه برسند.
پیلارام و مناقشات هنری پیرامون این هنرمند
افجه‌ای و رسولی در پایان با اعلام اینکه حاضر هستند به هنرمندان جوان و هنرجویان در زمینه درک درست از نقاشیخط راهنمایی دهند به سوالات حاضرین در مورد شیوه‌کاری، تفکر آنها نسبت به خرید و فروش آثار نقاشیخط و اقبال این هنر در حراج‌های بین المللی پاسخ دادند.
اما آخرین سوال این برنامه توسط عباس مشهدی‌زاده از هنرمندان باسابقه مطرح شد که در مورد نقش و تاثیر فرامرز پیلارام و خسرو زعیمی در عرصه هنر نقاشیخط بود.
این هنرمند پیل آرام و زعیمی را از هنرمندان و حامیان جدی نقاشیخط دانست و هنر نقاشیخط را هنری نیم قرنی عنوان کرد که خاستگاه آن در جریان هنر مدرنیستی قرار دارد و نمی‌توان سابقه‌ای برای گذشته آن مطرح کرد.
