سه‌شنبه ۱۲ شهریور ۱۳۹۲ - ۱۳:۰۳
۰ نفر

نمایشگاه> فریبا خانی: چیزی که مرا خوشحال می‌کند این ‌است که ما در هنر عکاسی در سراسر دنیا همیشه درخشید‌ه‌ایم و خیلی کم و کسر نداریم.

عکاس‌باشی‌ها در دربار قاجار

ما عکاسان خیلی خوبی داریم. شاید یکی از دلایلش این باشد که هنر عکاسی فقط سه سال بعد از اعلام وجودش در سال 1839 در فرانسه، وارد ایران شد.

نخستین دستگاه‌های عکاسی که به ایران آورده شدند، دستگاه‌هایی بودند که به روش «داگرئوتیپ» عکس می‌گرفتند. روش داگرئوتیپ، نخستین روش موفق در ثبت عکس‌بود. در این روش، به صفحه‌ی نقره‌ای مدتی بخار ید داده تا قشر نازکی از یدور نقره بر روی آن قرار گیرد. سپس این صفحه را در دوربین گذارده و عکسبرداری می‌کردند.

خلاصه اولین دستگاه عکاسی به‌درخواست محمد‌شاه قاجار از کشورهای اروپایی به دربار ایران وارد شد. پادشاهان قاجار در این زمینه پیشرو بودند و علاقه‌شان به عکاسی یکی از دلایل ورود این هنر به ایران بود.

ناصرالدین شاه یکی از علاقه‌مندان پر و پا قرص عکاسی بود و لابد عکس‌های او را در کاخ گلستان دیده‌ای؛ عکس‌هایی که از  زیردستان و حرم‌سرای معروفش گرفته است. ناصرالدین شاه در شمار اولین افراد خانواده‌ی سلطنتی بود که پیش از بر تخت نشستن، تصویرش بر صفحه داگرئوتیپ ثبت شد. شاید همین موضوع، او را بیش از پیش عاشق عکاسی کرد و سعی کرد تا می‌تواند از این  هنر حمایت کند و سبب شد تا او زمینه‌ساز رواج گسترده‌ی عکاسی در ایران شود. خود او عکاس توانایی بود و نه تنها از افراد خانواده‌ی سلطنتی عکس می‌گرفت، بلکه از موضوع‌های متنوعی عکاسی می‌کرد.

همشهری، دوچرخه‌ی شماره‌ی ۷۱۲

حسن‌میرزای قاجار

اگر به کاخ گلستان رفته باشی... عکس‌های گوناگون او را خواهی دید با دست‌خطش با این مضمون «خودمان انداختیم». عکس‌هایی از غلامان کاخ، غلام‌بچه‌ها و ... و دست‌خط او در شرح حال عکس‌ها که خیلی قابل تأمل است. درضمن چون خودش را خیلی قبول داشت فیگورهای متفاوتی از خود را هم در حال خوردن عصرانه و یا چاشت عکاسی کرد.

او در کاخ گلستان تاریک‌خانه‌ای درست کرد و دستور داد که در مدرسه‌ی دارالفنون رشته‌ی عکاسی هم بنا نهند و به نوعی هنرعکاسی در ایران هم‌زمان با کشورهای اروپایی رونق گرفت. یکی از ویژگی‌های ناصرالدین‌شاه اردوکشی، سفر به ییلاقات و اسب‌دوانی و... بود. هم‌زمان دلش می‌خواست که خودش و یا عکاس‌باشی دربار عکس‌ تهیه کند و در عکاس‌خانه‌ی مبارک نگه‌داری شود.

همشهری، دوچرخه‌ی شماره‌ی ۷۱۲

مظفرالدین‌شاه قاجار

یک نمایشگاه از تصاویر حسن میرزا

اما این روزها اگر در حال و هوای عکس‌های سیاه و سفید دوره‌ی قاجار هستی، می‌توانی از نمایشگاه عکس‌های آخرین ولیعهد قاجار در موزه‌ی عکس‌خانه دیدن کنی. محمدحسن میرزای قاجار، در هفتم شوال 1316 ه.ق متولد و در سال 1362 ه.ق وفات یافت.

او فرزند محمدعلی‌شاه قاجار،‌ ششمین پادشاه قاجار و ولیعهد برادر بزرگ خود احمدشاه قاجار بود. به دلیل این‌که احمد شاه فرزند نداشت، محمدحسن میرزا در شعبان 1327 هجری‌قمری به‌ولایت‌عهدی احمدشاه برگزیده شد.

در این نمایشگاه، تعداد 36 قطعه عکس به ابعاد 30×20 سانتی‌متر از محمد حسن میرزا به نمایش درخواهد آمد که عکاس این مجموعه احتمالاً یوسف‌خان یا هوسپ‌خان هوسپیناس عکاس‌باشی از عکاسان معروف ارمنی در اواخر دوره‌ی قاجار در تبریز بوده است.
محمدحسن میرزا در نماهای متفاوت عکس‌ اندخته است. سوار بر ماشین، هنگام شکار، مهمانی و جمع‌های دوستانه...

نمایشگاه تا 23 شهریور 1392 در روز‌های شنبه تا چهارشنبه برپاست و می‌توانی از ساعت ۹ تا ۱۷ و پنج شنبه ۹ تا ۱۳ (به‌جز جمعه‌ها و ایام تعطیل) به دیدن عکس‌ها بروی.

همشهری، دوچرخه‌ی شماره‌ی ۷۱۲

ناصرالدین‌شاه، کنار کره‌ی جواهرنشان

کد خبر 229399
منبع: همشهری آنلاین

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز