دکتر مهدی بصیری، رئیس انجمن علمی مرتعداری کشور ضمن اعلام این مطلب به همشهری گفت: موادی از این طرح نه‌تنها به متجاوزان و متصرفان منابع طبیعی جایزه می‌دهد که مردم را به تخریب و تجاوز به عرصه‌های طبیعی تشویق می‌کند. به گزارش همشهری، تا‌کنون علاوه بر رئیس انجمن علمی مرتعداری، شماری از صاحب‌نظران و روسای 2تشکل بزرگ جنگلبانی کشور هم نسبت به پیامدهای تصویب این طرح هشدار داده‌اند.
طرحی در خدمت سودجویان
دکتر مهدی بصیری، ضمن انتقاد از بی‌توجهی مجلس به‌نظرات کارشناسان و متخصصان منابع طبیعی افزود: این طرح 2سال پیش توسط دولت به مجلس ارائه شد اما بعد از چندی، دولت آن را پس‌گرفت، با وجود این کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی، بررسی این طرح را در دستور کار قرار داد. این درحالی است که اغلب متخصصان، استادان منابع طبیعی و اعضای انجمن‌های علمی نسبت به برخی مواد این طرح هشدار داده‌اند اما کسی به این هشدارها توجهی نمی‌کند. یکی از مواد این طرح ماده‌ای است که براساس آن، به متجاوزان و متصرفانی که تا سال 65 اراضی و عرصه‌های منابع طبیعی را تصرف کرده‌اند اراضی تصرف شده واگذار می‌شود. آیا این جز پاداش دادن به متخلفان و متجاوزان است و آیا تصویب چنین لایحه‌ای باعث تشویق و تجاوز به عرصه‌های منابع طبیعی نمی‌شود؟
این استاد دانشگاه در گفت‌وگو با همشهری تصریح کرد: بررسی این طرح در مجلس سبب شده که سودجویان به طمع تصرف اراضی ملی و طبیعی در بسیاری از مناطق دور افتاده کشور مراتع را شخم بزنند تا با این بهانه بتوانند عرصه‌ها را تصرف کنند. علت هم این است که برخی نمایندگان مجلس دانسته یا ندانسته لوایحی را دنبال می‌کنند که منافع گروهی اندک را تأمین می‌کند اما برخلاف مصالح ملی است.
بصیری گفت: مسلم است وقتی مردم می‌بینند کسانی که پیش از این عرصه‌های طبیعی کشور را به زور تصرف کرده‌اند نه‌تنها مجازات نمی‌شوند بلکه اراضی تصرف شده را به آنها واگذار می‌کنند احساس غبن خواهند کرد و با این تصور که در آینده هم لوایح مشابهی تصویب خواهد شد که اراضی متصرف شده را به متجاوزان واگذار کنند به عرصه‌های طبیعی یورش می‌برند کما اینکه گزارش‌هایی در دست است که نشان می‌دهد برخی با همین تصور مراتع و عرصه‌های طبیعی را شخم زده‌اند.
طرحی به نفع متجاوزان
رئیس انجمن علمی مرتعداری با طرح این پرسش که چرا نمایندگان مجلس باید از متجاوزان حمایت کنند؟! افزود: نمایندگان مجلس باید از منافع ملی و مصالح منابع طبیعی کشور حمایت کنند نه اینکه طرح‌هایی را تصویب کنند که منافع گروهی اندک را تأمین می‌کند. کسانی که این طرح را دنبال می‌کنند بدانند حتی یک کارشناس که عرق منابع طبیعی داشته باشد این طرح را قبول ندارد ضمن آنکه اشکالات فنی وعلمی متعددی بر این لایحه وارد است که انتظار می‌رود نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی با نظرخواهی از صاحب‌نظران این اشکالات را برطرف کنند و طرحی را به تصویب برسانند که حداقل مغایر با منابع طبیعی نباشد و به تخریب‌ها دامن نزند.
مرتع ضعیف وجود ندارد
بصیری درباره وسعت مراتع کشور گفت: گرچه آمار دقیقی از سطح مراتع کشور در دست نیست اما سازمان جنگل‌ها و مراتع، مساحت این عرصه‌ها را بالغ بر 85 میلیون هکتار اعلام کرده است. نکته‌ای که وجود دارد برخی کارشناسان، مراتع کشور را به مراتع درجه یک، 2 و 3 دسته‌بندی می‌کنند که این مغایر با معیارهای علمی است زیرا وضعیت مراتع متاثر از شرایط اقلیم منطقه، خاک و بارندگی است. براین اساس، پوشش گیاهی تنک یک مرتع نشان‌دهنده فقیربودن آن مرتع نیست بلکه باید این پوشش گیاهی را نسبت به شرایط اقلیم، خاک و میزان بارندگی همان منطقه سنجید. با این رویکرد بسیاری از مراتعی که به آنها مراتع فقیر اطلاق می‌شود مرتع فقیر محسوب نمی‌شوند و نمی‌توان با این بهانه این مراتع را واگذار کرد. وی سطح مراتع با پوشش گیاهی مطلوب را 20میلیون هکتار عنوان کرد و افزود: رشد شتابناک تخریب مراتع ناشی از عدم‌کنترل چرای دام و عملکرد نامطلوب برخی مجریان طرح‌های مرتعداری است.
بصیری با تأکید براینکه هر مرتع غنی و مطلوبی را می‌توان با چرای بیش از حد و تخریب تبدیل به مرتع فقیر کرد، یادآور شد: یکی از مواد این طرح، واگذاری مراتع فقیر و ضعیف برای اجرای طرح‌های مختلف است، این باعث می‌شود که مردم حتی مراتع با ارزش را به امید مالک شدن، تخریب و به مراتع فقیر تبدیل کنند. رئیس انجمن علمی مرتعداری خاطرنشان کرد: پوشش گیاهی بسیاری از حوضه‌های آبخیز کوهستانی به‌دلیل سد‌سازی تخریب شده و درنتیجه با کمترین بارندگی، در این مناطق سیل ایجاد می‌شود؛ چنان‌که در اراضی شیبدار به‌دلیل شخم در جهت شیب با هر بارشی سیل ایجاد می‌شود و درنتیجه ما شاهد فرسایش آبی هستیم. چنین رویکردی به‌خاطر آن است که مردم و مسئولان از اهمیت مراتع آگاه نیستند.
هشدار نسبت به نابودی تنوع زیستی مراتع
آنطور که بصیری می‌گوید، بخشی از گردوغباری که دامن شهرها را می‌گیرد ناشی از گردوخاک محلی است که سرچشمه آن مراتع، بیابان و تالاب‌های خشک شده داخل کشور است. اخیرا گرد وخاک زیادی شهر مشهد را در برگرفت که منشأ داخلی داشت در واقع گردوخاک محلی با ریزگردها در هم می‌آمیزد و به آن دامن می‌زند. وی درپایان گفت: علاوه بر فرسایش آبی، بخشی از خاک ارزشمند مراتع به‌دلیل فرسایش بادی از بین می‌رود در نتیجه تنوع زیستی مراتع با خطر مواجه می‌شود زیرا وقتی مراتع تخریب شد تنوع گیاهی از بین می‌رود و در دراز مدت باعث نابودی تنوع جانوری می‌شود.
این گزارش می‌افزاید، علاوه بر رئیس انجمن علمی مرتعداری، شماری از صاحب‌نظران و کارشناسان منابع طبیعی در گفت‌وگو با رسانه‌ها خواستار تجدید نظر در طرح جامع منابع طبیعی شده‌اند. دکتر هادی کیادلیری رئیس انجمن علمی جنگلبانی ایران و مهندس کاظم نصرتی نصرآبادی رئیس جامعه جنگلبانی کشور هم در مصاحبه با همشهری تصویب طرح جامع منابع طبیعی را (بدون برخی اصلاحات) مغایر با منافع و مصالح منابع طبیعی کشور دانسته اند؛ با وجود این، اعضای کمیسیون کشاورزی، منابع طبیعی و آب مجلس کمترین واکنشی به این درخواست‌ها نشان نداده‌اند. این درحالی است که انتظار می‌رود اعضای این کمیسیون حداقل در تعامل با صاحب‌نظران منابع طبیعی، نظرات مشفقانه آنها را جویا شوند تا لایحه‌ای مغایر با منافع ملی را به تصویب نرسانند.
