احمد افشار: نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور طرح ایستگاه مطالعه را با هدف توسعه فرهنگ مطالعه عمومی و دسترسی آسان به کتاب‌ها برای عموم مردم، قرار است به‌صورت آزمایشی از 16بهمن‌ماه همزمان با ایام دهه فجر، در مراکز و مکان‌های پررفت‌وآمد، همچون فرودگاه‌ها، ایستگاه‌های راه‌آهن، بیمارستان‌ها، ترمینال‌ها، درمانگاه‌ها، بانک‌ها، همچنین برخی از مساجد و تکایا، مراکز مذهبی و... اجرا کند.

 مسئولان این نهاد می‌گویند این برنامه براساس مطالبات مقام معظم رهبری از این مرکز، با این مضمون که همه ایرانیان کتابخوان باشند، طرح‌ریزی شده و یکی از راه‌های ارتقای سطح مطالعه است تا کتابخانه به میان مردم آورده شود؛ چرا که اجرایی شدن این طرح هم باعث رونق بازار کتاب خواهد شد و هم سرانه مطالعه را افزایش خواهد داد.

ابراهیم شمشیری مدیرکل امور کتابخانه‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در گفت‌وگو با همشهری، درباره ویژگی‌های این طرح نسبت به طرح‌های مشابه در سال‌های اخیر می‌گوید: ما در این طرح سعی کرده‌ایم تا این موضوع را با توجه به واقعیت‌های جامعه در یک سطح مناسب ارائه بکنیم. مثلا قبلا تیراژ کتاب‌هایی که در اینگونه ایستگاه‌ها عرضه می‌شد بسیار محدود بود و معمولا کتاب‌ها خیلی سریع تمام می‌شد؛ بنابراین نمی‌توانست تعداد زیادی از افراد جامعه هدف را تحت پوشش قرار دهد. ولی این‌بار طرح ایستگاه‌های مطالعه ما دو محور اصلی دارد؛ اولا تعداد کتاب‌ها و عناوینی که برای این ایستگاه‌های کتاب درنظر گرفته شده‌اند، خیلی متنوع است. ما تعداد 15عنوان کتاب را برای هر دوره یکماهه پیش‌بینی کرده‌ایم که این 15عنوان در موضوعات مختلفی اعم از داستان، رمان، تاریخ، ادبیات، علوم و فنون، دانش‌های کاربردی، دین، کودک و نوجوان و... بسیار متنوع هستند تا مخاطبین به هر عنوانی که علاقه‌مند بودند بتوانند انتخاب کنند. موضوع دوم اینکه این کتاب‌ها تیراژ قابل‌ملاحظه‌ای دارد. ما برای دوره آزمایشی از هر عنوان کتاب حداقل تعداد 150هزار جلد منتشر می‌کنیم تا در واقع افراد بیشتری بتوانند استفاده بکنند.

به گفته مدیرکل امور کتابخانه‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، این برنامه با این مضمون که همه ایرانیان کتابخوان باشند، طرح‌ریزی شده است و نهاد در کنار برنامه‌های مستمر خود، هر سال یک برنامه اصلی را در دستور کار قرار می‌دهد که این برنامه یکی از راه‌هایی است که برای ارتقای سطح مطالعه مطرح می‌شود.

شمشیری درباره زمان اجرای این طرح نیز می‌گوید: فاز آزمایشی این طرح از 16بهمن آغاز خواهد شد و فعلا برای دوره آزمایشی در 150نقطه مراکز استان‌ها ازجمله در مراکز و مکان‌های پر رفت‌وآمد همچون فرودگاه‌ها، ایستگاه‌های راه‌آهن، بیمارستان‌ها، ترمینال‌ها، درمانگاه‌ها، بانک‌ها، همچنین در برخی مساجد و تکایا، مراکز مذهبی و... اجرا می‌شود.

نحوه عرضه این کتاب‌ها در این ایستگاه‌ها نیز موضوعی است که مدیرکل امور کتابخانه‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در این‌باره می‌گوید: افراد با مراجعه به این ایستگاه‌ها کتاب‌ها را برداشته و برای مطالعه می‌توانند به منزل ببرند و حتی اگر تمایل داشتند طبق شماره حساب درج شده در کتاب مبلغ آن را پرداخت کنند و اگر تمایل نداشته باشند می‌توانند کتاب را به نخستین ایستگاه یا یکی از کتابخانه‌های عمومی تحویل دهند. وی در توضیح اینکه چرا این طرح رایگان نیست، می‌گوید: چون هدف ما این است که تا آنجا که امکان دارد این کتاب‌ها در گردش باشد و افراد پس از مطالعه این کتاب‌ها را برگردانند که ما بتوانیم به افراد بیشتری خدمات بدهیم. منتها پس از اینکه مطالعه کردند، باید کتاب را به ایستگاه‌های مطالعه برگردانند، ولی اگر احیانا کسی علاقه‌مند بود کتاب برای خودش باشد، می‌تواند با پرداخت هزینه کتاب آن‌را برای خودش نگه‌دارد.

شمشیری درباره کتاب‌ها هم می‌گوید: با توافقی که با ناشرین کرده‌ایم. کتاب‌ها را خیلی پایین‌تر از قیمت بازار توانسته‌ایم تهیه کنیم و بر همین اساس کلیه کتاب‌ها مبلغ 2000تومان قیمت‌گذاری شده و فکر می‌کنم به نسبت بازار و شرایطی که وجود دارد، این قیمت مناسبی است.

وی به ویژگی دیگر این طرح اشاره کرده و می‌گوید: با توجه به نگاهی که در جهت فرهنگی این موضوع مدنظر است، دیگر کسی در این ایستگاه‌ها مستقر نیست که پولی را دریافت کند و یا شبیه کتابخانه امانت بدهد. در واقع این کار یک کار کاملا مردمی است و با اعتماد به‌خود مردم قرار است اتفاق بیفتد. در واقع ضمانت اجرایی برگرداندن کتاب‌های موجود در ایستگاه‌های مطالعه، به اعتقاد ما باید اعتماد عمومی باشد. البته در این دوره آزمایشی یک مقدار منتظریم بازخورد این طرح را ببینیم و به‌مرور که فرهنگسازی‌ بشود امیدواریم که بتوانیم این طرح را گسترده‌تر بکنیم.

مدیرکل امور کتابخانه‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، با بیان اینکه این طرح بیشتر برای افرادی که مطالعه نمی‌کنند یا کمتر مطالعه می‌کنند طراحی شده است تصریح کرد: واقعیت این است که کتابخوان‌های حرفه‌ای خود به کتابخانه‌های عمومی مراجعه می‌کنند اما مسئله اصلی کتابخوان شدن آنهایی است که مطالعه نمی‌کنند و یکی از اهداف برپایی ایستگاه مطالعه این است که کتابخانه را به میان مردم و در محلی که مردم حضور دارند بیاوریم. حتی نوع و جنس و ادبیات کتاب‌هایی که انتخاب کرده‌ایم بیشتر کتاب‌های ساده و روانی است که عموم مردم بتوانند استفاده بکنند و حجم کتاب‌ها از 150صفحه بیشتر نیست. در مجموع تمرکز ما بیشتر روی افرادی است که در واقع کتاب نخوان هستند.

شمشیری درباره موانع توسعه ایستگاه‌های مطالعه در کشور نیز می‌گوید: بزرگ‌ترین مانع راه‌اندازی ایستگاه‌های مطالعه در کشور، کمبود مشارکت است که در بخش دولتی نیازمند توجه است و در بخش خصوصی نیز با فرهنگسازی نهادینه می‌شود. به گفته وی بودجه فرهنگی پر‌بار و غنی در بخش‌های دولتی و خصوصی نباید به اقتصاد متکی باشد و با تأمین بودجه، طرح‌های فرهنگی مانند ایستگاه‌های مطالعه باید ادامه پیدا کند.

کد خبر 200228

پر بیننده‌ترین اخبار ادبیات و کتاب

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز