فتوژورنالیسم‌های ماندگار

گاه بیش از هزاران واژه در یک شات عکس، بیان یا لحظه‌ای از زمان و مکان درهمان شات ثبت می‌شود. عکس‌ها تنها با مهارت، توانایی شکار فرصت‌های و لحظه‌های پیش آمده، موقعیت‌شناسی، زاویه دید عکاس و... جاودانه می‌شوند. منظور ما در این جا عکس‌های فتوژورنالیسمی هستند. عکس‌هایی که بیان گر یک رویداد هستند تا صرف ثبت چهره‌ها و صحنه‌های زیبا...

دکتر یونس شکرخواه استاد دانشگاه و سردبیر همشهری‌آنلاین در تعریفی از فتوژورنالیسم می‌گوید؛ فتوژورنالیسم هنری از عکاسی است که برای قصه‌گویی عکاسانه به کار گرفته می‌شود تا زندگی را مستند کند. این هنرجهانی با همه چیز رابطه دارد و از محدودیت‌های زبانی و فرهنگی عبور می‌کند.

او می‌گوید؛ فتوژورنالیسم به عکس‌هایی گفته می‌شود که  بیان کننده یک داستان باشند. عکس‌هایی که دربرگیرنده‌ عکاسی مستند، عکاسی از زندگی روزمره‌، تبلیغات‌، عکاسی ورزشی، عکاسی از علایق وسلیقه‌های شخصی انسان‌ها، عکاسی از شیوه‌های زندگی رایج و معاصر و ...باشد.

استاد بر نکته مهمی تاکید می‌کند که در هنر فتوژرنالیسم روایت عکس مقدم بر قضاوت است، یعنی عکس باید بتواند، بیننده را به قضاوت بکشاند. در نتیجه، بهتر است عکاس، قضاوت خود را به عکس‌ها القا نکند.

به همین دلیل است که گاه عکس‌های فتوژورنالیسم به نماد یک دوره، یک انقلاب، شخص یا یک سرزمین و... تبدیل می‌شود، چنین عکس‌هایی انگشت شمارند.

 چرا که بنا به گفته شکرخواه، عنوان یا محتوا در فتوژورنالیسم مقدم بر عکس است و باید به مخاطبان، بینندگان و افراد جامعه کمک کند تا خودشان داستان یا ماجرا را با دیدن عکس کشف کنند.

بسیاری از ما چنین عکس‌های را بارها و بارها در مجلات، نمایشگاه و... دیده‌ایم، اما تعدادی کمی از ما نام عکاس و داستان پشت صحنه این عکس‌های تاریخی را می‌داند.

جالب اینکه شخصی به نام تیم منتونی (Tim Mantoani ) با انتشار کتابی به نامBehind Photographs: Archiving Photographic Legends   نام و هنر این عکاس‌های فتوژورنالیسم برای عموم  ثبت و معرفی کرده است. تهیه این کتاب 5 سال طول کشیده است.

مانتوانی که خود عکاس پرتره‌های ورزشکاران حرفه‌ای است، برای این کتاب جالب از عکاسان مشهور خواسته است که عکس شاخص یا مورد علاقه او را در دست بگیرند و سپس عکسی از عکاس و عکس‌اش گرفته است، او در این کتاب ۱۵۰ عکس معروف منتشر کرده است.

تیم منتونی فارغ التحصیل  موسسه بکس در سال 1991 است. او برای مدت طولانی دستیار عکاس افسانه‌ای به نام دین کالینز Dean Collins بود.

 او با عکاسی‌های از پرتره‌های ورزشکاران و چاپ آنها در مجله و روزنامه‌های پر تیراژ برای خود کسب شهرت و اعتبار کرده است. در حال حاضر او با انتشار کتاب فوق بار دیگر نام خود را در دنیای عکاسان و خبرهای رسانه‌های بین‌المللی جاری و مطرح ساخته است.

او مصاحبه‌های بسیاری در زمینه ایده انتشار این کتاب، مدت زمان، همکاری عکاسان معروف و چگونگی ترغیب آنها برای شرکت در این پروژه انجام داده است.

مانتوانی با انتشار این کتاب نشان می‌دهد که خلق این عکس‌ها تصادفی نبوده و آنها محصول افرادی هستند که همه زندگی‌شان را وقف این هنر عکاسی کرده‌اند. بدون این افراد و درک و توانای‌شان درعکاسی، هیچ وقت این عکس‌ها و لحظه‌ها برای ما ماندگار نمی‌شدند.

او در یکی از مصاحبه‌هایش می‌گوید؛ به دلیل طولانی شدن این پروژه (بیش از 5 سال) متاسفانه، تعدادی از عکاسان مورد نظر او در گذشتند و او برای تهیه اسلاید مورد نیاز، دچار مشکل شد.

 او می‌گوید؛ جلسات گرفتن عکس، گاهی تبدیل به کارگاه‌های آموزشی کوچکی می‌شد و عکاسان سوژه عکس، خود پیشنهادهایی برای بهتر شدن عکس‌ها به او ارائه می‌دادند. گاهی، گرفتن یک عکس مناسب، ‌نیازمند ۳ یا ۴ بار تلاش بود.

به گفته او همیشه راضی کردن عکاسان معروف و حرفه‌ای برایش آسان نبود، گرچه عکس‌های نخست او باعث ترغیب دیگران به همکاری شد، با وجود این بودند عکاسانی که  رضایت نمی‌دادند.

بالاخره، زمانی که عکاسان متوجه یا متقاعد شدند که اقدام مانتوانی برای کسب سود نیست و کار او تنها به منزله بزرگداشتی این گروه از عکاسان است، نظرشان عوض می‌شد.

از این کتاب، همشهری آنلاین تعدادی عکس‌ به همراه داستان‌های پشت صحنه‌ی آنها، برای شما انتخاب کرده‌ است...

اینجا "ویرونگا"  پارک ملی آفریقا در جمهوری دمکراتیک کنگو ست. تنها ۴۰ نوع گوریل پشت نقره‌ای در دنیا وجود دارد که بیشترشان در این پارک زندگی می کنند. کار محیط بانان این  پارک ملی بسیار سخت است.  سال ۲۰۰۷، شکارچیان و قاچاقچی‌ها برای ترساندن محیط بانان این پارک، یک گوریل نر و شش گوریل ماده را کشتند تا از سخت‌گیری‌ محیط بانان بکاهند.

زمانی که محیط بانان متوجه کشته شدن این گوریل‌ها شدند جنازه آنها را با حرکتی جالب از جنگل‌های کوهستانی به پایین حمل کردند.  طول مسیر حرکت آنها پنج کیلومتر بود و آنها باید در این مسیر کوهستانی سخت وزن۲۷۰ کیلوگرمی گوریل‌ها را حمل می‌کردند

ده سال گذشته، ۱۲۰ محیط بان،  پارک ملی گنگو در طی انجام وظایفشان کشته شده‌اند، دستمزد آنها فقط ۱۰ دلار در ماه است، آنها قهرمانانی فراموش‌شده محیط زیست هستند.

دومین عکس منتخب ما در باره سحر و جادویی است که در عکاسی رخ می دهد هنگامی که شما نه می بینید و نه می‌دانید، لحظه بعد چه خواهد شد.

این عکس در سال ۱۹۹۸ توسط برایان اسمیت Brian Smith از حادثه‌ای که هنگام شیرجه یک ورزشکار به نام "گرک لوگانیس" رخ داده‌است، گرفته شد.

قسمت دوم