بانک‌های استانی نزدیک به 4دهه در ایران قدمت دارند و تاکنون 2نسل از آنها در کشور تولد یافته‌اند، اما هر بار چند سالی بیشتر دوام پیدا نکرده‌اند. نسل دوم این‌بانک‌ها که پس از انقلاب تأسیس شده بود، نیز در آخرین سال از دهه60 تعطیل شد. مردم که در دهه60 به شعبه‌های بانک صادرات در هر استان، «بانک استان» می‌گفتند، در سال‌های اخیر این نام را به فراموشی سپرده بودند تا اینکه 4سال پیش وزیر وقت امور اقتصادی و دارایی، دوباره از راه‌اندازی بانک‌های استانی سخن به میان آورد. داوود دانش‌جعفری گفته بود: «شاید لازم است که ایران دارای چند نوع بانک باشد. به این معنا که بانک‌هایی تشکیل شوند که حوزه فعالیتشان استانی باشد و با سرمایه کمتر نیز امکان تشکیل داشته باشند.»
قرار بود نخستین بانک جدید استانی در آذربایجان شرقی تأسیس شود ولی از اخبار چنین برمی‌آید که برنامه تغییر کرد و بنا شد که خوزستان نخستین میزبان بانک‌های استانی باشد، با این حال هنوز اطلاع دقیقی از اینکه بانک استانی خوزستان چگونه راه‌اندازی خواهدشد، وجود ندارد.
احمد علیرضا بیگی، استاندار آذربایجان شرقی در نیمه تیر ماه سال گذشته، هنگامی که در برنامه گرامیداشت روز صنعت و معدن در استان سخنرانی می‌کرد، به حاضران خبر داد: «ظرفیت‌های استان که می‌تواند در تولید و اقتصاد نقش مهمی داشته باشد، وجود یک بانک برای استان را ضروری می‌سازد و برهمین اساس با موافقت رئیس‌جمهور، بانک آذربایجان شرقی با گستره فعالیت در کل کشور تأسیس می‌شود.» اکنون بیش از یکسال از آن روز می‌گذرد، اما خبری از بانک استانی آذربایجان شرقی نشده است.
محمد حسین فرهنگی، علیرضا منادی و شکور اکبرنژاد، 3نفر از نمایندگان تبریز که همگی در کمیسیون‌های مرتبط با امور اقتصادی حضور دارند، نیز به همشهری می‌گویند از تأسیس بانک استانی در آذربایجان شرقی خبر ندارند. البته این بی‌خبری چندان نیز بی‌دلیل نیست چون سرنوشت بانک استان آذربایجان شرقی مدتی پس از اعلام خبر آن تغییر یافت و استانداری آذربایجان شرقی، ایده تأسیس بانک استانی را به بانک گردشگری تبدیل کرد.
بابک محمدزاده، مدیر روابط عمومی استانداری آذربایجان شرقی، در این‌باره به همشهری می‌گوید: «طرح تأسیس بانک استان آذربایجان شرقی در میان راه برنامه‌‌ریزی‌ها برای راه‌اندازی آن و فراهم کردن مقدمات تأسیس تغییر کرد و قرار شد این بانک در قالب دیگری تشکیل شود. به این ترتیب موضوع تأسیس بانک استان منتفی شد و به جایش بانک گردشگری با سرمایه بخش خصوصی استان آذربایجان‌شرقی آغاز به کار کرد و تبدیل به یک بانک سراسری شد.» به گفته او، بخش دیگری از توان اقتصادی و سرمایه‌ای آذربایجان شرقی نیز به‌زودی در قالب «بانک جوانان خیر» ریخته خواهد شد. این بانک هنوز مجوز تأسیس نگرفته است و فعلا با عنوان «مؤسسه قرض‌الحسنه جوانان خیر» فعالیت می‌کند.
پس از منتفی شدن تأسیس بانک استانی آذربایجان شرقی، قرعه نخستین بانک جدید استانی به نام خوزستان زده شد. سید جعفر حجازی، استاندار خوزستان، اوایل خرداد امسال، از تأسیس بانک این استان تا پایان سال90 خبر داد و گفت: « از جمله برنامه‌های دولت برای چند استان صنعتی کشور، تأسیس بانک‌های استانی است تا از این طریق، منابعی که در استان‌ها وجود دارد را کنترل و مدیریت کند.» تأسیس بانک استانی خوزستان با استقبال برخی از نمایندگان این استان در مجلس روبه‌رو شده است. سیدعلی موسوی‌جرف، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس، تأسیس بانک خوزستان را موجب افزایش گردش مالی در این استان می‌داند.
این روزها معاون برنامه‌ریزی استانداری خوزستان، روند اجرایی تأسیس بانک استانی در خوزستان را پیگیری می‌کند. اسماعیل عامری گلستان به «همشهری» می‌گوید: «با توجه به قابلیت‌ها و ظرفیت‌هایی که در خوزستان برای توسعه اقتصادی وجود دارد تأسیس یک بانک استانی لازم است.»
وی برخورداری از منابع نفت و گاز، امکان تولید انرژی الکتریکی، وجود بستر فعالیت‌های صنعتی بزرگ، برخورداری از مزایای اراضی جلگه‌ای، فراهم بودن بستر مناسب برای پرورش دام و طیور و امکان توسعه شیلات، بازرگانی خارجی، جهانگردی و صنعت حمل‌ونقل در خوزستان را ازجمله زمینه‌هایی معرفی می‌کند که بستر فعالیت بانک استانی به شمار می‌رود. از نظر او، هدف کلی از تأسیس بانک استانی خوزستان، رونق بخشیدن به فعالیت‌های اقتصادی از طریق جذب منابع مالی راکد از یک طرف و تأمین منابع مالی لازم برای سرمایه‌گذاری در استان برای افزایش تولید کالاها و خدمات از طرف دیگر است.
معاون برنامه‌ریزی استانداری خوزستان بین کارکرد بانک استانی و شعبه‌های بانک‌های سراسری در استان‌ها تفاوت قائل است و می‌گوید: «استقلال نسبی بانک استانی در تصمیم‌گیری‌ها و استفاده از منابع در مقایسه با سایر بانک‌ها باعث تسهیل در سرمایه‌گذاری خواهد شد. از این نظر، بانک استانی با سرپرستی و شعب سایر بانک‌ها که تابع سازمان‌های مرکزی خود هستند، متفاوت است.»
4سال پیش هنگامی که وزیر وقت اقتصاد از بانک‌های استانی سخن گفت، احتمال داد که شورای پول و اعتبار اجازه دهد بانک‌های استانی با سرمایه اولیه‌ای کمتر از سرمایه بانک‌های سراسری تأسیس شوند. بعدتر، حمید قاسمی‌‌امیر، مدیرکل دفتر تعاونی‌های نوع جدید وزارت تعاون، گفت که پیشنهاد شده است سرمایه لازم برای بانک‌های استانی 40میلیارد تومان و برای تعاونی‌های اعتبار 35میلیارد تومان باشد. اما معاون استاندار خوزستان، سرمایه لازم برای بانک استانی خوزستان را 350تا 400میلیارد تومان اعلام می‌کند که نشان می‌دهد شورای پول و اعتبار پیشنهادها را برای کاهش سرمایه نخستین بانک‌های استانی، نپذیرفته است.
عامری گلستان بابیان اینکه هنوز منابع مالی لازم برای تأسیس بانک تأمین نشده است، اضافه می‌کند: «انتظار می‌رود با همکاری شرکت‌های دولتی، همچنین اطلاع‌رسانی به شهروندان و بخش خصوصی برای سپرده‌گذاری، منابع مالی بانک تأمین شود.» او خاطرنشان می‌کند: «فعلا در مراحل اولیه تأسیس بانک قرار‌داریم و برای این کار از بنگاه‌های اقتصادی استان و کشور که وضع مالی مطلوبی دارند و عمدتا خصوصی هستند، برای سرمایه‌گذاری دعوت کرده‌ایم.» معاون برنامه‌ریزی استاندار خوزستان میزان استقبال از این فراخوان را رضایت بخش توصیف می‌کند. با این حال هنوز در مسیر تأسیس نخستین نمونه از نسل سوم بانک‌های استانی فرازو‌فرودهای بسیاری و جود دارد؛ جمع‌آوری منابع مالی برای تأمین سرمایه اولیه بانک خوزستان یکی از ده‌ها کاری است که برای تحقق وعده استاندار خوزستان مبنی بر راه‌اندازی بانک استانی تا پایان امسال باید انجام شود. برای نمونه هنوز درباره تعداد شعبه‌هایی که قرار است بانک استان خوزستان راه‌اندازی کند، تصمیم‌گیری نشده است. معاون برنامه‌ریزی استاندار خوزستان دراین‌باره می‌گوید: «سعی می‌شود تمام مناطقی از استان که قابلیت سرمایه‌گذاری دارند، تحت پوشش مطلوب قرار بگیرند.»
