در این گزارش تأکید شده است که کار ویژه آژانس بین‌المللی تهیه اطلاعات لازم برای تصمیم‌گیری امنیتی توسط شورای امنیت سازمان ملل است، بنابراین آمانو برای آژانس نقش کارشناسی درنظر گرفته و در نتیجه تلاش می‌کند تا گزارش بازرسی‌های انجام شده را به اطلاع شورای امنیت و همچنین شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برساند. نکته جالب توجه آن است که در چند بخش گزارش به موضوع راستی‌آزمایی اشاره شده که مدیرکل آژانس تأکید دارد عدم‌پاسخ در برخی موضوعات منجر به تردید به اعتمادسازی بین‌المللی نسبت به سیاست هسته‌ای ایران تلقی می‌شود.
به عبارتی دیگر، آمانو تلاش دارد تا زمینه‌های فشار بین‌المللی علیه ایران را در ارتباط با فعالیت‌های هسته‌ای تشدید کند به‌‌رغم اینکه ایران تاکنون در ارتباط با 16 مرکز هسته‌ای خود گزارش تکمیلی و همه‌جانبه را ارائه داده است و کارشناسان آژانس از این 16تأسیسات، بازرسی مرحله‌‌ای به انجام رساندند و آمانو بخشی از گزارش خود را به این بازرسی‌ها اختصاص داده است؛ از این‌رو می‌توان تأکید داشت که این گزارش برای کاهش محدودیت‌های بین‌المللی علیه ایران محسوب نمی‌شود.
به عبارت دیگر، کارگزاران دیپلماسی هسته‌ای ایران در وین نتوانسته‌اند در تعامل خود با آمانو آنان را متقاعد کنند که راستی‌آزمایی آژانس باید نشانه اعتمادسازی نسبت به فعالیت‌های هسته‌ای ایران باشد. در چنین شرایطی که آمانو نسبت به برخی فعالیت‌های هسته‌ای ایران انتقاد به‌عمل آورده‌است، در گزارشی تاکید داشته که ایران پروتکل الحاقی را در وضعیت تعلیق قرار داده است. درحالی‌که تمامی بازرسی‌های انجام شده از مراکز و تأسیسات به موجب همکاری ایران با آژانس در چارچوب برخی از مواد پروتکل الحاقی است، برخی از بخش‌های گزارش تنظیم شده توسط آژانس ماهیت تحریک‌کننده داشته و با واقعیت‌های فعالیت هسته‌ای ایران هماهنگی و تطابق ندارد.
در شرایطی که NIE - مرجع 15سازمان اطلاعاتی آمریکا - در گزارش نوامبر 2011 خود این موضوع را مطرح می‌کند که هیچگونه انحرافی در فعالیت هسته‌ای انجام نگرفته است گزارش آمانو نه تنها با واقعیت‌های فعالیت هسته‌ای هماهنگی ندارد بلکه نشانه‌هایی از تحریک افکار عمومی بین‌المللی و نهادهای بین‌المللی به‌وجود آورده است. این گزارش ماهیت ضد‌ایرانی داشته و با گزارش‌هایی که قبلا البرادعی تهیه می‌کرد، تفاوت زیادی دارد به همین دلیل است که شاید این اشتباه آقای مدیرکل دستاویزی برای تنظیم قطعنامه‌های دیگر علیه ایران شود. چنان‌که نماینده انگلیس نیز تایید کرده بود.
* استاد دانشگاه تهران
