سه‌شنبه ۱۹ دی ۱۳۸۵ - ۰۴:۰۸
۰ نفر

همشهری آنلاین - ترجمه علی ملائکه: محتوای همه 1800 دوره درسی یکی از معتبرترین دانشگاه‌های جهان به صورت آنلاین تا پایان سال میلادی جاری در دسترس هر کسی در هر جای جهان قرار خواهد گرفت.

دانشجویان این کلاس جهانی نیازی به ثبت‌نام ندارند و هر کسی در آن پذیرفته می‌شود.

جنبش "درس‌افزار باز" (OpenCourseWare)  در سال 2002 در انستیتو تکنولوژی ماساچوست (MIT) آغاز شد و اکنون به 120 دانشگاه دیگر در سراسر جهان گسترش یافته با این هدف که دانش را به فراسوی دیوارهای دانشگاه‌های نخبه‌گرا برساند و در دسترس هرکسی قرار دهد که به اینترنت متصل است و می‌خواهد بیاموزد.

هدف درس‌افزار باز (OpenCourseWare) یا OCW به عنوان اقدامی از روی "انسان‌دوستی معنوی" این است که دسترسی رایگان به مواد درسی از جمله برنامه‌های درسی، سخنرانی‌ها به صورت صوتی یا تصویری، یادداشت‌ها،تکالیف تعیین‌شده، طرح‌ها و تصاویر و غیره را فراهم آورد.

 تا به حال این دانشگاه‌ها با ارائه‌کردن رایگان محتوای دروس خود نه تنها با عدم تمایل دانشجویان برای ورود به دوره های خود همراه نبوده‌اند، بلکه به نظر می‌رسد که قراردادن مطالب درسی به صورت آنلاین علاقه افراد را به یادگیری دروس، افزایش داده است.

خانم آن مارگولیس ،مدیر اجرایی برنامه OCW در MIT می‌گوید: "ما قویا اعتقاد داریم که تعلیم و تربیت هنگامی به بهترین نحو پیشرفت می‌کند که دانش به صورت آزاد و رایگان در اختیار همه قرار گیرد. MIT از قدرت اینترنت برای در برای قرار دادن همه مواد آموزشی که در این دانشگاه تولید شده‌اند در دسترس همه استفاده می‌کند."

خانم مارگولیس می‌گوید سایت ام آی تی (www.ocw.mit.edu) با سایت‌های همراهش که این مواد درسی را به زبان‌های دیگر ترجمه می‌کنند، اکنون در هر ماه میزبان 1.4 میلیون دیدار بوسیله دانشجویان " از تک تک کشورهای کره زمین" هستند.

 او می‌گوید ما از عراق، دارفور ،" حتی از  مناطق قطبی" بازدیدکننده داریم. او می‌افزاید: "ما همواره با [دانشجویان آنلاینی] ارتباط پیدا می‌کنیم که ماجراهایی الهامبخش را از چگونگی استفاده‌شان از این مطالب برای دگرگون‌کردن زندگی‌های‌شان نقل می‌کنند. آنها واقعاً، واقعا پر از انگیزه‌اند."

شیوه به اصطلاح "آموزش از راه دور" بر روی اینترنت پدیده جدیدی نیست. دانشجویان در بسیاری از موسسات اموزشی با پرداخت پول می‌توانند در دوره‌های آنلاین چه با دریافت مدرک و چه صرفا به عنوان یک تجربه آموزش در دوران بزرگسالی بدون دریافت مدرک شرکت کنند. بسیاری از دانشگاه‌ها نیز پادکست‌های رایگان (مطالب صوتی و. گاهی تصویری که از طریق اینترنت ارائه می‌شود) عرضه می‌کنند.[پادکست چیست؟]

اما حجم و گوناگونی هنگفت مطالب آموزشی که بوسیله  MIT و همکاران OCW آن بر روی شبکه قرار داده شده‌اند، در مقایسه با موارد قبلی واقعا بهت‌آور است.

برای مثال  به گفته خانم مری لی،معاون مدیر برنامه OCW در دانشگاه تافتز در شهر مدفورد ایالت ماساچوست هریک از 29 دوره درسی  که تا به حال این دانشگاه به صورت آنلاین درآورده،" بدون اغراق اندازه‌ای در حد یک درسنامه دارند." او می‌گوید این مواد درسی آنلاین بسیار بیشتر از "استخوان‌بندی یک دوره درسی" هستند[که معمولا در وب‌سایت‌های دانشگاه‌ها قرار داده می‌شود.]

به گفته دکتر لی بازدیدکنندگان دوره OCW دانشگاه تافتز در مورد "پزشکی حیات‌وحش" آن را جامع‌ترین وب‌سایت در مورد این سرفصل در جهان می‌خوانند.

البته حتی طرفداران OCW هم قبول دارند که OCW جایگزین حاضر شدن در دانشگاه نیست.برای مثال دانشجویان OCW نمی‌توانند از یک استاد بازخورد بگیرند- یا با سایر دانشجویان درباره محتوای دروس به مباحثه بپردازند.

جیمز یاگر، معاون ارشد آموزش در دانشکده بهداشت عمومی بلومبرگ در  دانشگاه جانز هاپکینز در بالتیمور می‌گوید: " آموزش دانشگاهی در واقع شامل مجموعه کاملی از دانشجویان است که با یکدیگر به تعامل می‌پردازند، شبکه‌هایی تشکیل می دهند، با استادان تعامل دارند، و کل این محیط  وابسته به دانشکده است."

یاگر بر برنامه OCW در دانشکده‌اش نظارت دارد. هدف این دانشکده این است که از حدود 200 دوره درسی‌اش 90 تا 100 دوره در یکسال آینده به صورت آنلاین درآورد. دکتر یاگر می‌گوید در ماه نوامبر (آبان) دانشجویان از  کشورهایی  از جمله تایوان، انگلیس، استرالیا، سنگاپور، آلمان، ژاپن و هلند حدود 80000 دیدار از صفحات  اینترنتی دوره OCW  این دانشگاه داشته‌اند.

ابتکار عمل MIT با این ایده آغاز شد که اعضای هیات علمی سایر دانشگاه‌ها از چگونگی تدریس یک موضوع را بوسیله استادان MIT آگاه شوند. اما پس از آنکه پروژه OCW آنلاین شد، دانشکده به سرعت متوجه دو جمعیت عظیم دیگر شد: دانشجویان در کالج‌های دیگر که می‌خواستند در مورد چیزهایی که می‌آموختند به بحث بپردازند، و  به اصطلاح "خودآموختگان" که تحصیلات رسمی را دنبال نمی‌کنند اما به افزایش دانش خود علاقمندند.

MIT علاوه بر محتوای دوره‌‌هایش همچنین می‌خواست روش‌های تدریسش را نیز به نمایش بگذارد. بسیاری از دانشکده‌ها پیرو الگوی سنتی هستند و ابتدا نظریه را تدریس می‌کنند و سپس به دانشجویان اجازه می‌دهند آنچه را آموخته‌اند به مرحله عمل درآوردند.

 اما مارگولیس می‌گوید MIT  شیوه تدریس  "عمل،نظریه،عمل" را به اجرا درمی آورد، که هدفش این است که دانشجویان را به فوریت - پیش از غرق‌شدن در نظریه- در کار درگیر شوند و در آنها شور و شوق بوجود آید.

کنسرسیوم درس‌افزار باز ( ocwconsor tium.org) علاوه بر MIT، تافتز و جانز هاپکینز  شامل دانشگاه‌ ایالتی میشیگان، دانشگاه میشیگان، دانشگاه نتردام  و دانشگاه ایالتی یوتا در آمریکا می‌شود در سطح بین‌المللی نیز گروههایی از دانشگاه‌ها در چین،ژاپن و اسپانیا عضو آن هستند.

تا به حال ام آی تی 1550 دوره‌ درسی‌اش را برای OCW منتشر کرده و قصد دارد که تا پایان سال جاری میلادی بقیه دوره‌های درسی را هم به صورت آنلاین درآورد.

مواد هر دوره درسی متفاوت است. ویدئوی کامل سخنرانی‌های استادان، که یکی از پرطرفدارترین مطالب است، تنها برای 26 ددوره درسی در دسترس است که در مجموع شامل حدود 1000 ساعت ویدئو می‌شود. مارگولیس می‌گوید: "تمایل ما این است که ویدئوهای بیشتری داشته باشیم زیرا آنها بسیار محبوب هستند. اما این کار خرج زیادی برمی‌دارد."

دانشکده‌هایی مانند تافتز و جانز هاپکینز توانستند به سرعت کلید برنامه OCW خود را بزنند، زیرا این دانشگاه‌ها قبلا برای سالهای متمادی بود که خودشان را متعهد کرده بودند همه مواد کلاس‌های درسشان را برای استفاده دانشجویان خودشان به صورت آنلاین درآورند.

اما لی و یاگر می‌گویند  مهمترین مسئله بررسی کردن مطالب از لحاظ موضوع حق مولف بوده است یا به اصطلاح "باطل‌کردن حق مولف" (copyright scrubbing) بوده است. اگر این مجوز را نتوان برای یک عکس یا نمودار خاص به دست آورد، باید حق مولف را از روی نسخه OCW برداشت یا جانشینی یافت.

دان کولمن معاون مدیر اموزش و رئیس برنامه مطالعلت مداوم دانشگاه استانفورد و می‌گوید برنامه OCW بخشی از طیف گسترده محتواهای آموزشی پویا بر روی اینترنت در حال ظاهر شدن هستند. کولمن میزبان وب‌سایت  میزبان وب‌سایت oculture.com است تحول در آموزش بر اساس اینترنت به صورت تاکید بر پادکست‌ها را برجسته می‌سازد.

او می‌گوید: "دوره‌های آنلاین تمام‌عیار نهایتا ممکن است به جانشین کارآمدی برای حضور در کلاس درس بدل شوند،اما تا آن زمان راه درازی در پیش است. کولمن می‌گوید  برای مثال پادکست‌ها به یادگیرندگان امکان می‌دهند تا یک سخنرانی را بشنوند، اما نمی‌توانند شنوندگان را به نوشتن یک مقاله انتقادی وادارند یا آنها را در مباحثه در کلاس شرکت دهند- فعالیت‌هایی که عنصری کلیدی در فرآیند یادگیری هستند.

و لازم است تکنولوژی هم کمی پیشرفت کند. کولمن می‌گوید: "ما پیش از اینکه این مدل به یگ گزینه اموزشی و اقتصادی واقعی بدل شود، نیاز به شبکه بسیار سریع فیبر نوری و ابزارهای ارتباطی داریم که به دوره‌های درسی میزان بالاتری از سرعت انتقال و گسترش اجتماعی بدهند. بنابراین در  این فاصله کلاس درس سنتی موقعیتش را حفظ می‌کند."
یاگر یادآور می‌شود برای مثال انجام کار آزمایشگاهی که معمولا به همکاری نزدیک عملی  مربی و دانشجویان دارد، در آموزش آنلاین مسئله‌آفرین می‌شود.

کولمن معتقد است که دانشگاه‌ها از گذاشتن رایگان محتوای درسی خود بر روی اینترنت ضرری نمی‌کنند، چرا که آنها همچنان دانشجویان جوان را به سوی خود خواهند کشاند. اما او می‌گوید پادکست‌ها و دوره‌هایOCWمممکن است یادگیرندگان بزر گسال را از سایر فعالیت‌های تفریحی مانند خواندن کتاب، تماشای برنامه‌های آموزشی تلویزیون و خریدن نوار صوتی کتاب‌ها و سخنرانی‌ها باز دارد. همه این وسائل آموزشی هنگامی که کاربران اطلاعات رایگان با کیفیت بالا را بر روی شبکه بیابند، احتمالاً مخاطبانشان را از دست می‌دهند."

The Christian Science Monitor, 4 Jan, 2007

کد خبر 12854

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز