ندا انتظامی: مرداد سال1378 خبر تبدیل شبکه2 به شبکه کودک و نوجوان روی خبرگزاری‌ها قرار گرفت؛ خبری که در آن اعلام شده بود از این به بعد در این شبکه حجم بیشتری به برنامه‌های کودک اختصاص داده خواهد شد تا به تدریج شبکه2 سیما به شبکه‌ای اختصاصی برای کودکان و نوجوانان تبدیل شود؛

برنامه کودک و نوجوان

امری که بعد از 2سال محقق نشد و تنها تفاوتی که در این میان به وجود آمد حذف برنامه‌های کودک و نوجوان شبکه یک سیما و کوچ آن به شبکه2 بود و در نهایت هم شبکه2 در کنار برنامه‌های دیگرش چند ساعتی بیشتر برنامه‌های کودک و نوجوان پخش کرد، اما همچنان نام شبکه کودک و نوجوان را با خود یدک می‌کشد.

همچنان پای تلویزیون

طبق آماری که مرکز سنجش برنامه مرکز تحقیقات سازمان صدا و سیما منتشر کرده‌است، کودکان 5 تا 10ساله، 4ساعت و 9دقیقه تلویزیون نگاه می‌کنند که در پسران این میزان به ‌٤ساعت و ‌١٩دقیقه و در دختران به ‌٤ساعت و ‌٨دقیقه می‌رسد. نوجوانان ایرانی ‌٤ساعت و ‌٣دقیقه تلویزیون تماشا می‌کنند.از دل این آمار می‌توان به این نتیجه رسید که میزان تماشای تلویزیون کودکان و نوجوانان ایرانی دو برابر استاندارد جهانی است. طبق آمار جهانی، کودکان و نوجوانان در دنیا 10 تا 15ساعت در هفته تلویزیون می‌بینند. در ایران کودکان و نوجوانان وقت بیشتری پای این جعبه جادویی صرف می‌کنند و برنامه‌سازان از این میزان توجه کودکان و نوجوانان خوشحال می‌شوند و‌ آن را گواهی بر کیفیت برنامه خود می‌دانند بدون آنکه از این میزان توجه، به‌عنوان یک فرصت و امتیاز استفاده کنند تا کیفیت برنامه‌های خود را بهبود ببخشند. از سوی دیگر این آمار برای محققان و روانشناسان نگران‌کننده ‌است.

جعبه جادو، امین خانواده

تلویزیون امین خانواده‌هاست؛ زمانی که شبکه‌ای با خود نام شبکه کودک و نوجوان را یدک می‌کشد، جزئی از خانواده محسوب می‌شود. در تمام دنیا شبکه‌ای خاص برای کودکان و نوجوانان وجود دارد؛ شبکه‌ای که از صبح تا شب برای کودکان برنامه‌های آموزشی و تفریحی پخش می‌کند؛ برنامه‌هایی که از هرگونه خشونت عاری است و براساس نیاز مخاطب و با نظر کارشناسان و روانشناسان ساخته و پخش می‌شود و این موارد باعث می‌شود که خیال خانواده‌ها از نظر امنیت تصاویر پخش شده راحت باشد. اما مشکل تلویزیون ما و شبکه‌ای که نام کودک و نوجوان را با خود یدک می‌کشد این است که این شبکه تنها 5 یا 6ساعت در روز برای این قشر سنی برنامه دارد و مابقی ساعت روز فرقی با شبکه‌های دیگر تلویزیون ندارد. به عبارت دیگر، بهتر است که این شبکه را شبکه‌ای کودک و نوجوان ندانیم بلکه شبکه‌ای بدانیم که در لابه‌لای برنامه‌هایی که پخش می‌کند، برنامه‌های بیشتری به کودکان و نوجوانان اختصاص داده‌است. به همین دلیل است که خانواده‌های ایرانی هرگز نمی‌توانند با خیالی راحت کودکان خود را پای برنامه‌های تلویزیون رها کنند.

لزوم حضور کارشناس

کودکان و نوجوانان با دیدن تلویزیون وارد یک دنیای مجازی و خیالی می‌‌شوند. با توجه به اینکه کودک و حتی در برخی از موارد نوجوان قدرت تشخیص برخی از مسائل را ندارد، نیاز به وجود کارشناسان و روانشناسان برای ساخت برنامه‌های سالم ضروری است. رسانه‌های تصویری باعث شده‌اند که کودکان اطلاعاتی را زودتر از موعد به دست بیاورند. به همین دلیل است که امروزه کودکان و نوجوانان پای برنامه‌هایی می‌نشینند که برای آنان ساخته و پرداخته نشده‌است و به عبارت بهتر، مناسب سنشان نیست. باید گفت اگر کودکان و نوجوانان ایرانی 4ساعت از عمر خود را به دیدن برنامه‌های تلویزیون اختصاص داده‌اند، شاید کمتر از نیمی از این ساعت را به دیدن برنامه‌هایی اختصاص داده‌اند که برای آنان ساخته شده و مناسب سنشان است. دیدن برنامه‌های دیگر تلویزیون خصوصا که رده‌بندی سنی هم ندارد آسیب‌های متعددی را به کودکان وارد می‌کند.

همه خاله‌ها و عموهای تلویزیون

خاله و عموها برنامه‌های تلویزیون ایران را اشباع کرده‌اند. حضور این خاله‌ها و عموها، از فرط تکرار خسته‌کننده و کلیشه‌ شده‌است. اما گویا این فرمول به مذاق برنامه‌سازان خوش آمده‌است و حالاحالا‌ها قصد ندارند دست از خاله و عموهایی که لباس محلی پوشیده‌اند، بردارند؛ خاله و عموهایی که تنها تفاوتشان در اسمشان است وگرنه هیچ تفاوتی در این میان وجود ندارد؛ گویی از این برنامه به برنامه دیگر می‌روند.

روند نگران‌کننده خشونت

حضور خشونت در برنامه‌های تلویزیون نگران‌کننده است اما این نگرانی وقتی شدت می‌گیرد که رد پای خشونت در برنامه‌های کودک و نوجوان هم دیده شود. کافی است یک روز تماشاگر برنامه‌های تلویزیون باشید، آن وقت می‌بینید که چه اوضاع نگران‌کننده‌ای در این برنامه‌ها حاکم است. این خشونت نه تنها در تصویر بلکه در دیالوگ‌های میان مجری‌ها، شخصیت‌های داستان‌ها دیده می‌شود. در کنار این موارد، خشونت در سریال‌های پخش شده از تلویزیون را هم اضافه کنید؛ سریال‌هایی که از شبکه‌ای پخش می‌شود که عنوان تلویزیون کودکان و نوجوانان را با خود یدک می‌کشد.

ضرورت کارشناسی برنامه‌ها

هفته پیش روز جهانی کودک بود؛ روزی که تلویزیون با پخش برنامه‌های ویژه، این روز را برای کودکان و نوجوانان خاص می‌کند. شاید خیلی بهتر باشد که به جای پخش برنامه‌های رنگارنگ در این روز، کارشناسی از برنامه‌های کودک و نوجوان صورت بگیرد که چرا در این سال‌های اخیر هیچ برنامه ماندگاری برای این قشر سنی تولید نشده‌ و چرا کودکان ترجیح می‌دهند که پای برنامه‌هایی بنشینند که برای آنان ساخته نشده‌است. البته باید امیدوار بود که کارشناسی صورت گرفته کاربردی هم باشد، در غیر این صورت مثل تمام سمینارها و میزگردهای کارشناسی، جز وقت پرکردن ثمری برای تلویزیون ندارد.

کد خبر 118307

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار سینما

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز