شنبه ۱ خرداد ۱۳۸۹ - ۰۷:۱۲
۰ نفر

ترجمه افسانه شیپوری: اگر در 2دهه گذشته، جنگ‌های صورت گرفته بر سر نفت بوده است، جنگ دهه‌های آینده بر سرمتاعی ارزشمندتر یعنی آب خواهد بود.

در اواسط قرن جدید، بیش از نیمی از جمعیت جهان با کمبود آب روبه‌رو خواهند شد، به‌ویژه در خاورمیانه. براساس گزارش سازمان ملل متحد، با توجه به رشد جمعیت جهان، عرضه و تقاضای آب به‌طور چشمگیری مخالف یکدیگرند و این تبدیل به چالشی جدی برای کشورها خواهد شد.بحث صلح در خاورمیانه اغلب بر سر مرزها، پناهندگان و آوارگان، ادامه شهرک‌سازی‌‌ها در فلسطین و بیت‌المقدس متمرکز است، اما ممکن است آب به بزرگ‌ترین مسئله تبدیل شود که اغلب نادیده گرفته می‌شود و این مسئله زمانی جدی‌تر خواهد شد که عرضه آب بسیار کمتر از مصرف مردم منطقه باشد.

بحران شدید آب شیرین و کمبود آن، تهدیدی برای یک زندگی استاندارد و  ثبات سیاسی و امنیتی در سراسر منطقه است. بحران، مرزهای ملی و وابستگی ساکنان منطقه به این مرزها را نمی‌شناسد. دانشمندان و سیاستمداران معتقدند که بحران آب در منطقه تنها با همکاری‌های بین‌المللی حل خواهد شد و  تاریخ نشان داده که مردم منطقه بیش از آنکه به یکدیگر کمک کنند، از یکدیگر متنفرند.

زمانی که در یک کشور باران زیادی می‌بارد و برف‌ها، آب می‌شوند، مرزهای کشور با سیل‌زدگی مواجه می‌شود و سیل تبدیل به تهدیدی بزرگ برای کشور می‌شود.  در سال1967 (کمی قبل از جنگ شش روزه‌) زمانی که سوریه برای جلوگیری از ریزش سیل، سعی کرد رودخانه یارموک را سد کند (رودی که به رود اردن جاری می‌شد و آن را تغذیه می‌کرد) جنگ نیز پس از آن شروع شد و رژیم صهیونیستی سد را بمباران کرد.

این هفته، مقامات رسمی دولت مصر و اردن در تلاش‌های دیپلماتیک برای به  اشتراک‌گذاری آب منطقه‌ای قرار است با مقامات اسرائیل دیدارکنند و اتحادیه آبی خاورمیانه را تشکیل دهند.

جان بی‌آلترمن از مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی می‌گوید: آب، جنگ نیست، بلکه منبعی است برای ناآرامی‌های سیاسی و اجتماعی در شرق خاورمیانه که در 20سال آینده، منطقه با آن روبه‌رو است. سفره‌های آبی زیرزمینی منابعی محدودند که در حال حاضر بهره‌برداری از آنها فراتر از ظرفیت آنها ست و همان‌طور که باید برای تخلیه این آب‌ها حفره‌های عمیق‌تری حفر شود خالصی آب‌ها نیز کمتر می‌شود.

زمین‌شناسان هشدار داده‌اند که امان، پایتخت اردن ممکن است تنها تا 15سال دیگر آب داشته باشد. براساس گزارش این ماه مجله جغرافیای ملی، در حال حاضر، رود اردن با خطر خشکسالی روبه‌رو است به‌دلیل استفاده بیش از حد ازآن با آلودگی نیز مواجه است.

عملا رود اردن فاقد آب سالم است به‌دلیل ضایعات سمی و مایعی که در این رود رها می‌شود.براساس گزارش سازمان ملل متحد، صدها هزار نفر از خانواده‌های سوری مجبور به ترک زمین‌های کشاورزی خود به‌دلیل کمبود آب شدند و به شهرها مهاجرت کردند. ضعف دولت در مدیریت و کنترل درست آب و همچنین عدم‌اجرای کشاورزی مدرن منجر به تشدید بحران شده است.

با این وجود، براساس گزارش بلومبرگ، دمشق درخواست اسرائیل برای بحث و گفت‌وگو درباره همکاری و به اشتراک‌گذاری آب منطقه را رد کرده است.

 بانک جهانی مدعی است که  مصرف سرانه آب اسرائیلی‌ها 4برابر آب مصرفی فلسطینی‌هاست، اما رژیم صهیونیستی اصرار دارد که عدد حقیقی برای آب مصرفی آنها نصف عدد اعلام شده است. عفو بین‌الملل، اسرائیل را به بی‌توجهی به نیازهای فلسطینیان و کمبود آب مصرفی که از طریق سیاست‌های تبعیض آمیز و محدود‌کننده به حداقل رسیده، متهم می‌کند، اما اسرائیل اصرار دارد که براساس تعهدات خود تحت توافق اسلو عمل می‌کند.

اتهاماتی که به اسرائیل علیه فلسطینی‌ها وارد شده و نقض تعهدات بین‌المللی اسرائیل در قبال مردم فلسطین، از جمله ساخت فاضلاب باحفر چاه‌های غیرمجاز، احداث دیوار حائل در فلسطین، خودداری از تصفیه آب برای کشاورزان فلسطینی، آزادسازی فاضلاب‌ها به نهرها و منع استفاده از فرصت‌های آب‌شیرین‌کن برای فلسطینیان است.فلسطینی‌ها براین باورند که اسرائیلی‌ها آب منازل آنها را سرقت می‌کنند تا هزاران خانه بی‌آب بماند و معتقدند که با این اقدام می‌خواهند ذخیره آبی کشاورزان را از بین ببرند تا کشاورزی فلسطینی‌ها مختل شود.

تلاش اتحادیه اروپا برای توسعه استراتژی‌هایش در تشکیل اتحادیه آبی خاورمیانه نیز بی‌نتیجه ماند زیرا اسرائیل و اعراب نتوانستند در مورد چگونگی تقسیم آب برای  کرانه باختری و غزه به توافق برسند.

 براساس گزارش‌های خبری، تاکنون بحث‌های گسترده‌ای بر سر مدیریت و انتقال آب میان اعراب و اسرائیل رد و بدل شده اما نتیجه‌ای حاصل نشده است.رژیم اشغالگر اسرائیل 62 سال است که بر سر آب، با کشورهای سوریه و لبنان و اردن درگیری‌های متعددی داشته و آب رودهای بانیاس، دان، حاصبانی و یارموک را تا به حال سرقت کرده و مسیر این رودها را به سمت شهرک‌های اسرائیلی تغییر داده که این امر موجب خشم اعراب شده است.

مصرف آب روزانه و زندگی صنعتی در اسرائیل بیش از حد متعارف است و آنها را با مشکل مواجه کرده است. بحران آب درمیان اعراب ارتباط مستقیمی با کمبود آب مصرفی، تقاضای
روبه رشد، استفاده بیش از حد و ناکارآمد از آب، فساد دولتی و عدم‌ثبات مدیریت داخلی دارد.

 کارشناسان بین‌المللی بر این باورند که کمبود ذخیره آب می‌تواند منجر به جنگ داخلی و همچنین جرقه درگیری با کشورهای همسایه شود. قرار است اردن و اسرائیل در مورد انتقال آب دریای سرخ به بحرالمیت با یکدیگر همکاری کنند و این همکاری بیشتر برای تولید برق و بازگرداندن آب کاهش یافته بحرالمیت و کاهش شوری آن است.

آب یک نماد استراتژیک، اقتصادی، انسان دوستانه، بهداشت عمومی و موضوعی سیاسی است که بیش از هر نماد دیگر درمیان رژیم صهیونیستی و اعراب و همسایگان آنها اهمیت دارد. با این وجود، همان‌طور که بحران آب افزایش می‌یابد، احتمال درگیری‌ها نیز افزایش می‌یابد.

میدل‌ایست آنلاین

کد خبر 107903

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز