جمعه ۲۸ اسفند ۱۳۸۸ - ۱۹:۱۸
۰ نفر

پگاه شفتی: بالاخره رسید ! نوروز را می­‌گویم. یک سال منتظرش می‌­مانیم و بعد وقتی از راه می­‌رسد، با یک دنیا شوق و ذوق جشن می­‌گیریمش و هر سال برایمان تازگی دارد

اما امسال نوروز دوست‌­داشتنی ما ویژگی جدیدی پیدا کرده و یک افتخار هم به افتخارهایش افزوده: سازمان ملل متحد پس از چند سال قطع­نامه روز جهانی نوروز (1 فروردین برابر با 21 مارس) را تحت عنوان «فرهنگ جهانی صلح» به تصویب رساند؛ قطعنامه‌­ای که بسیاری از کشورها از جمله ایران، افغانستان، آذربایجان، قزاقستان و ... در تصویب آن نقش داشتند، چرا که این جشنی نیست که فقط در ایران برگزار شود. اگرچه این مردم ایران هستند که نوروز را با بیشتر رسم و رسوم باستانی‌­اش به جا می­‌آورند. جشن نوروز در بسیاری از کشورها برپا می­‌شود، کشورهایی مثل تاجیکستان، افغانستان، قرقیزستان، ازبکستان، ترکیه و ...

مراسم جشن نوروز در قزاقستان

برای اینکه حال و هوای نوروز را در این کشورها بیشتر حس کنیم بازهم سری به اتاق گپ اینترنتی(چت) زدیم و در آنجا به دنبال ردپای نوروز در کشورهای دیگر گشتیم:
آصف از ترکیه می گوید: « در مورد نوروز در ایران زیاد می‌­دانم. درترکیه هم نوروز برگزار
می­‌شود و البته در مناطق کردنشین پررنگ­‌تر از جاهای دیگر جشن نوروز برپا می­‌شود. ما هم مراسم خاصی مخصوص آخر زمستان و اول بهار داریم. در روستای ما مردم در آخرین ماه زمستان 4 چهارشنبه را جشن می­‌گیرند. در اولین چهارشنبه همه به کنار آب می‌روند، صورتشان را می‌­شویند و موهایشان را کوتاه می­‌کنند. در دومین چهارشنبه میهمانی خانوادگی برگزار می­‌کنیم و جشن می‌­گیریم. سومین چهارشنبه که «شال ماسالا» نام دارد به بالای سقف خانه‌­ها می‌­رویم و یک چیزی از آن بالا به پایین پرتاب می­‌کنیم. مردم معمولاً روسری، شال، میوه یا پول به پایین پرتاب می­‌کنند اما من عادت دارم هرچیزی را  که به دستم برسد پرتاب کنم. آخرین چهارشنبه هم همه از خانه‌­ها بیرون می‌­آیند و آتش‌­بازی می‌کنند.»

چه رسم جالبی! آخرین چهارشنبه­‌شان همان چهارشنبه­‌سوری ماست.

فردانه از تاجیکستان می‌­گوید : «ما در تاجیکستان نوروز را یک هفته جشن می‌گیریم. اول فروردین همه ما از شهر خارج می­‌شویم و به طبیعت می­‌رویم. البته رسوم دیگری هم هست که فعلاً بیشتر در روستاها جشن گرفته می‌شود، مثل جشن سمنک پزون (سمنو پزون)، در این جشن شب قبل از روز اول فروردین زن­‌ها و دخترها به دور هم جمع می‌شوند و سمنو می‌­پزند. آنها به دور دیگ سمنو می‌­چرخند و آواز می­‌خوانند.»

مراسم سمنوپزان در تاجیکستان

به فردانه می­‌گویم ما هم در ایران چهارشنبه­‌سوری داریم و به جای اینکه اول فروردین به طبیعت برویم سیزده فروردین این کار را می­‌کنیم.

اما کریشنا چارا از هند می‌گوید: «من تا به حال از نزدیک شاهد جشن نوروز نبوده‌­ام اما یکی از دوستان پاکستانی‌­ام تا حدودی مرا با نوروز در پاکستان آشنا کرده­‌است. در پاکستان مردم لباس­‌های تمیز و نو ­می­‌پوشند و شیرینی‌های مخصوص درست می­‌کنند.»

قسمتی از آداب و رسوم ایرانی نوروز را برای کریشنا می­‌گویم. او خیلی از این رسوم خوشش می‌­آید و وقتی درباره چهارشنبه‌سوری می‌گویم، هیجان‌­زده می‌­شود و می­‌گوید «ما هم در روز جشن هولی(یکی از جشن­‌های سنتی هند که بر اساس تقویم هندی اولین روز بهار به شمار می‌­رود) آتش­‌بازی می­‌کنیم، اما به جای اینکه از روی آتش بپریم به دور آتش می­‌چرخیم و برای سلامتی دعا می­‌کنیم.»

فیاض از آذربایجان می گوید:« اینجا در آذربایجان مردم خیلی به عید نوروز اهمیت می­‌دهند. من بهترین خاطرات کودکی‌­ام به نوروز برمی‌‌گردد. ما روزهای قبل از فرا رسیدن نوروز را صرف تمیز کردن خانه و خریدن لباس‌­های نو می‌‌کنیم و جشن و پایکوبی را از شب قبل از رسیدن عید شروع می­‌کنیم.

مراسم نوروز در تاجیکستان

یکی از رسوم ما به غیر از آتش‌­بازی در شب چهارشنبه­‌سوری، فال­‌گوش ایستادن دختران دم بخت است، به این صورت که دخترها پشت دیوار کوچه یا خانه‌­ای خودشان را مخفی می‌کنند و قبل از هرچیز در دلشان نیتی می‌­کنند. وقتی اولین جمله اولین رهگذر به گوششان می‌‌خورد نیتشان تعبیر می‌­شود. به همین دلیل است که در این روز همه باید حرف­‌های خوب بزنند تا دخترهای جوان نیتشان خوب تعبیر شود.»

بازهم چهارشنبه­‌سوری رسم مشترک ایران با یک ملیت دیگر از آب درآمد. البته این رسم فال­‌گوش ایستادن در بعضی قسمت‌­های ایران هم برگزار می‌­شود.

شنیده بودم که یکی از کشورهایی که نوروز در آن اهمیت ویژه‌­ای دارد افغانستان است. اما همه جای چت را زیر و رو کردم و هیچ افغانی در آن پیدا نکردم. خب مهم نبود. در ایران
یک عالمه افغانی باصفا داریم که با یکی از آن­ها به طور حضوری درباره نوروز صحبت کردم.
بصیر یک باغبان جوان و البته تحصیل­‌کرده است که فعلاً در ایران روزگارش را با باغبانی می‌‌گذراند. او از نوروز برایم این­‌طور می­‌گوید: «با برچیده شدن بساط طالبان، برپایی جشن نوروز در افغانستان از سرگرفته­‌شد. طالب­‌ها از نوروز متنفر بودند و حتی تقویم شمسی در افغانستان معتبر نبود. »

علم «ژنده سخی» ، افغانستان

در هرگوشه از افغانستان مردم با روش خود به استقبال نوروز می‌­روند. مثلاً در مزارشریف علم بزرگی با پارچه­‌های سبز برپا می‌­شود. نام این علم «ژنده سخی» است که مردم آن را نماد امام علی می‌­دانند و در اولین روز نوروز به دور آن جمع می‌­شوند تا حاجت بگیرند.
اما در کابل هم مردم با آغاز نوروز به خیابان‌‌ها می­‌آیند و علم برپا می‌‌کنند و جشن می­‌گیرند.
پختن سمنو، رفتن به سیزده به در و چیدن هفت­‌سین هم در بعضی جاهای افغانستان متداول است.

در کل در افغانستان با فرا رسیدن نوروز حال و هوای شهرها عوض می­‌شود و مردم
به خصوص کشاورزها به استقبال بهار می‌روند. در اکثر خانه‌­ها هم بوی شیرینی می­‌آید چون بیشتر مردم در خانه­‌هایشان به مناسبت فرارسیدن نوروز شیرینی می­‌پزند.

در افغانستان مردم زیادی با قومیت و مذهب های متفاوت زندگی می­‌کنند. اما جشن نوروز برای همه آن­ها مشترک است و از ده روز قبل از فرارسیدن نوروز خودشان را برای این جشن آماده می­‌کنند.»

این هم از نوروز ! این جشن زیبا و باستانی در ایران و در بیشتر خانه‌­ها به طور یکپارچه برگزار می­‌شود، با تمام متعلقاتش: چهارشنبه‌سوری، خانه‌­تکانی، هفت­‌سین، سیزده‌­به‌در و... و این جمله که شاید بارها در آستانه نوروز ایرانی­‌مان شنیده‌­ایم: هر روزتان نوروز، نوروزتان پیروز!

کد خبر 103579

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار فرهنگ عمومی

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز