همشهری محله
-
خاطرات خواندنی دکتر سیدمحمدرضا کلانترمعتمدی از رفاقت با دکتر سیدعلیرضا مرندی
ماجرای خودروی شراکتی دکتر معتمدی و دکتر مرندی و خرید بلیت قسطی هواپیما
دکتر سیدمحمدرضا کلانترمعتمدی، فوقتخصص جراحی عروق و متخصص جراحی عمومی است؛ کسی که سابقه آشناییاش با دکتر مرندی به دهه۴۰ و دوران دبیرستان برمیگردد. این دوستی تا زمان تحصیل در آمریکا ادامه یافت و بعدها مستحکمتر شد.
-
فیلم | طرشت با شکوه
روزگاری نه چندان دور در اراضی طرشت تا چشم کار میکرد زمینهای زراعی گندم و جو دیده میشد و نیز باغهای انبوه میوه که طرشت را به گسترهای سبز در غرب پایتخت تبدیل کرده بود.
-
ردپای سریال جنجالی «حشاشین» در تهران
خبر دارین «آخرین پزشک بزرگ تاریخ ایران» معتبرترین کتاب پزشکی تاریخ جهان رو توی طرشت نوشته؛ او بهاءالدوله، فرزند شاهقاسم فیضبخشه، شخصیتی که اسمش هنوزم روی یه کوچه و میدون تو همین محله طرشته. میدونستین خواجه نظامالملک، صدراعظم مقتدر عصر سلجوقی، که تازگیا با سریال پرسروصدای «حشاشین» اسمش گل کرده،
-
پاچه ورمالیده کیست؟ | چگونه از حواشی یک شغل یک ناسزا خلق شد؟
«آبحوضیه، آبحوضی/آبحوضی کار نکرده / آبحوضیه، آب حوضی/آبحوضی نون نخورده»... این آواز برای بسیاری از تهرانیهای قدیم خاطرهانگیز است و روزگاری را به ذهن میآورد که هنور حیاطهای خانهها حوض داشت و رنگ فیروزهای آن چشمها را نوازش میداد.
-
داستان شور نمکیها و قصه شیرین کیک و نوشابه بعدازظهر
نونخشکیها که به نمکی هم معروف بودند در میان خاطرات بچههای تهران قدیم جایگاه ویژه داشتند با تصویر چرخدستیهای بزرگ و کوچک و گاه گاریهایی که از هر طرفش وسیلهای آویزان بود.
-
آب شاهی در گاری و تانکر | تصاویری از فروش آب در تهران ۱۰۰ سال پیش
در روزگاری که هنوز خبری از لولهکشی آب نبود، تامین آب شرب مورد نیاز برای تهرانیها یک چالش به شمار میرفت. اگرچه تهرانیها آن روزها آب شرب مورد نیاز خانه را از طریق چشمهها و قناتها تامین میکردند، اما شغلی به نام آبفروشی وجود داشت که کار تهرانیها را برای دسترسی به آب آسانتر میکرد.
-
تنور این شغل دیگر داغ نیست | چرا شاطرها دیگر به کوچه سرپولک نمیروند؟
کوچه سرپولک در میانههای خیابان ۱۵خرداد تا چند دهه قبل راسته تنورسازها بود. شاطرهای قدیمی برای تهیه تنورهای گلی به کوچه سرپولک میرفتند، اما این کوچه تاریخی آرامآرام به خاطرهای در ذهن نانواهای تهرانی تبدیل شد و حالا هیچ اثری از کارگاههای تنورسازی در آن باقی نمانده است.
-
ستارههای پشت پرده سینما چه کسانی بودند؟ | ماموریت ویژه فیلمبرها در تهران قدیم
در دهه ۳۰ و ۴۰ که اقبال عمومی برای تماشای فیلم در سینماها به اوج رسیده بود، مردم از ۸ صبح در صف خرید بلیت میایستادند تا این شانس را داشته باشند که ساعت ۱۰ شب فیلم مورد علاقهشان را روی پرده سینما ببینند.
-
بستنی، آی بستنی، نوبره بهاره بستنی! | تهرونیهای قدیم از کجا بستنی میخریدند؟
امروز تهیه بستنی کار آسانی است. کافی است سراغ نزدیکترین سوپرمارکت بروید تا از میان انواع بستنیهایی که در فریزر ردیف شده، بستنی دلخواهتان را انتخاب کنید. اما چند دهه پیش که از یخچال و فریزر خبری نبود، تهرانیها برای تهیه بستنی باید سراغ دکانهای بستنیفروشی میرفتند که تعدادشان هم زیاد نبود.
-
روایت دکتر کلانترمعتمدی از همراهی با دکتر مرندی | در ایران به ما میگفتند امریکایی! + فیلم
دکتر مرندی در سالهای آخر اقامت در آمریکا به همراه چند تن از پزشکان، انجمن اسلامی پزشکان مقیم آمریکا و کانادا را راهاندازی کرد. اما با پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ او و چند پزشک دیگر، تصمیم گرفتند به ایران بازگردد.
-
میرابها و توزیع عادلانه آب در کن | مدت آبرسانی چگونه با پنگان محاسبه میشد؟
تنوع منابع آبی در تهران و البته فراوانی باغها، چه در حاشیه و روستاها و چه در حلقه مرکزی شهر، باعث رونق شغل میرابی در تهران شد تا آب بهصورت عادلانه میان زمینهای کشاورزی و باغها و خانهها توزیع شود.
-
داستان شغل ۵۰۰ ساله دلاکی با ۳۳ چشمه مهارت | مشهورترین دلاک ایرانی که بود؟
اگر پای صحبت دلاکهای قدیمی بنشینید، حتماً از تعطیلی تدریجی حمامهای پایتخت گله میکنند. تعطیلی حمامهای تهران شروع کسادی کسب و کار دلاکها بود و امروز تقریباً حمامی وجود ندارد که دلاکی در آن مشغول کار باشد.
-
چرا آسیاب به نوبت؟ | وقتی آسیابانهای تهران بیکار شدند
اکنون دیگر نه از گردش پرههای آسیابها خبری است و نه از آسیابانهای باتجربه تهرانی که برای قرنها حاصل دسترنج کشاورزان این گستره را آرد میکردند. اکنون دیگر در تهران نشانی از شغل آسیابان وجود ندارد اما آسیابانها روزگاری یکی شغلهای مهم و کارراهنداز تهران قدیم بودند.
-
بازار این کسب و کار اطراف کشتارگاه تهران سکه بود
روده گوسفند از روزگار قدیم برای پوشش و بستهبندی مواد غذایی مورد استفاده تهرانیها قرار میگرفت و مقصد اصلی رودههایی که در کشتارگاه تهران جمع میشد کارگاههای زهتابی بود.
-
ماجرای شکوائیهنویسان تهران و ضرب و شتم دادخواهان | نخستین صندوق عدالت کی راهاندازی شد؟
عریضهنویسی در تهران قدیم سابقهای دیرینه دارد؛ شغلی که بیشتر برای دادخواهی مردم و نوشتن شکایتها و مطالباتشان از شاهان قاجار باب شد.
-
کشتی با خرس در خیابانهای تهران | تصاویر عجیب و تاریخی از معرکهگیرهای تهران
پولی که نصیبشان میشد با انجام کارهای عجیب و شگفتآور رابطه مستقیم داشت؛ هرچه معرکهگیر کارهای خارقالعاده بیشتری انجام میداد و جمعیتی که دورش حلقه زده بودند را بیشتر به وجد میآورد، احتمال اینکه تماشاچیها دست در جیب کنند و پولی در کسیهاش بیاندازند هم بالاتر میرفت. عجایب شغل معرکهگیری در تهر
-
فیلم | کسب و کارهای از یاد رفته | پولسازترین شغل پایتخت
روزگاری در تهران قدیم بازار برخی مشاغل چنان سکه و آنقدر با زندگی مردم گره خورده بود که گاهی باعث نام و آوازه یک خانواده میشدند.
-
۲۰ خانه نورانی در یک محله تاریخی | رسم ماندگار وقف زمین یا خانه در کن برای ساخت مسجد
مساجد قدیمی محله کن نشان دهند بافت مذهبی این محله است به طوری که این محله با وجود جمعیت کم، ۲۰ مسجد را در خود جای داده است. آنگونه که اهالی قدیمی محله میگویند در گذشته در محله کن رسم بوده تا قسمتی از زمین یا خانه را برای ساخت مسجد، اختصاص می دادند.
-
داستان صادره از کن! | ثبت احوال اسمالون نخستین مرکز دولتی کن بود
تاریخ کهن محله کن را باید میان اسناد تاریخی آن جستوجو کرد؛ از کاوشهای باستانشناسی تا اسناد ملکی و شناسنامههای قدیمی که پس از راهاندازی ثبت اسناد و ثبت احوال کن در این آبادی تاریخی به جا مانده است.
-
پژوهشکدهای که در خانه اربابی جان گرفت
معماری منظم و هماهنگی که این روزها با نام پژوهشکده فرهنگ و هنر در خیابان انقلاب خودنمایی میکند تا سال ۱۳۴۰ خانه رستم گیو معروف به ارباب بود که تأسیس بنیاد خیریه گیو، ریاست انجمن و نمایندگی زرتشتیان در مجلس شورای ملی را بر عهده داشت.
-
کاروانسرای دویازِیمُن هنوز سرپاست | کن روزگاری محل اتراق و استراحت کاروانها بود
کن به دلیل مرکزیت و موقعیت جغرافیایی محل تردد بسیاری از کاروانهای قدیمی بود که به نیت زیارت و یا دادوستد از این روستای قدیمی میگذشتند. همین موضوع باعث شده بود که کاروانسراهای زیادی در این روستا ساخته شود و هنوز هم بقایای یکی از آنها در این محله دیده میشود.
-
انارخوری شاه قاجار در نزدیکی دوازدیمون روستای کن
گستره خوش آب و هوای کن برای تهرانیها به باغها و مزراع کشاورزیاش معروف است؛ همان باغهای انبوه، کوچهباغهای دلگشا و درختان کهنسالی که اکنون دیگر به نماد کن تبدیل شده است.
-
چراغ این حجره صندوق سازی هنوز روشن است
حالا که زمانه صفر و یک است و مجازیها در آن با واقعیت مو نمیزنند شاید کمتر کسی انتظار روشن ماندن چراغ حجرهای را برده باشد که استادکاری چیرهدست و سپیدموی زیر سقفِ فرسودهاش به صندوقسازی آن هم به سبک و سیاق سنتی و دیرینه، مشغول باشد.
-
فیلم | قصه زیر و زبرهای شیرین کنیها | گویشی که ثبت ملی شد
گویش کنی گویش رایج روستاهای غرب تهران بود. گویشی که در همه روستاهای فرحزاد، پونک، باغ فیض، حصارک، طرشت و... یکسان بود و اگر تفاوتی بود، کوچک و جزئی بود.
-
روزگار گذشته بر آسیابهای تاریخی کن | آسیاب شاه به تاریخ پیوست
در تهران قدیم رسم بر این بود که کنار قناتها یک آسیاب آبی ایجاد میکردند تا هنگام سرازیر شدن آب قنات، چرخهای آسیاب به حرکت دربیاید. تهراننشینها در روزگار قدیم با این شیوه کاملا سنتی گندم را به آرد تبدیل میکردند تا برای پخت نان از آن استفاده کنند.
-
حاج ملاباقرکنی و ماجرای باغی که خارج از نوبت آبیاری شد
یکی از روحانیون صاحب جایگاه و با دانش کن، حاج ملاباقر کنی است که به نوعی همدوره حاج ملاعلی کنی محسوب میشود.
-
شگرد همایونی برای بالا کشیدن اموال مردم | ماجرای باغ حاجباشی و بهبه ناصرالدینشاه
یکی از عادتهای ناصرالدین شاه این بوده که به هر مکانی میرفت چیزی را تصاحب میکرد و برای این کار شگرد خاصی هم داشت.
-
یادگار ماندگار آقای بازیگر در قیطریه
اهالی محله قیطریه سالها به همسایگی با بزرگمرد سینمای ایران افتخار میکردند و اینک چند سالی میشود که خاطرات استاد را در خانهموزه عزتالله انتظامی مرور میکنند.
-
عکس | اینجا نخستین مدرسه کن بود
موسفیدان محله کن با قدیمیترین مدرسه غرب تهران خاطرههای بسیار دارند. حدود ۸ دهه پیش بود که کلنگ ساخت مدرسه بهمن در بخش مرکزی کن به زمین زده شد تا چند نسل از کودکان و نوجوانان کن و آبادیهای اطراف خواندن و نوشتن را در کلاسهای درس این مدرسه خاطرهانگیز فرابگیرند.
-
غذاهایی که به نام کن ثبت شده است؛ از نرگسی تا شیشانداز
بسیاری از محققان و پژوهشگران، غذاهایی که در آشپزخانههای تهران قدیم طبخ میشد را میراث معنوی پایتخت میدانند و معتقدند برای ثبت و حفظ آنها باید کوشید.