سه‌شنبه ۱۰ آذر ۱۳۸۸ - ۱۷:۴۴
۰ نفر

همشهری‌آنلاین: ذوق و ابتکار اردشیرکامکار در آلبوم بی‌غبار عادت، سبب شده تا برادرش هوشنگ کامکار هم سر ذوق‌ آید و مطلبی کارشناسانه در تحلیل این آلبوم بنویسد

اردشیر کامکار را می‌توان جزو اولین نوازندگانی دانست که تکنیک، قدرت و امکانات صوتی مهجور کمانچه را کشف کرد  و به نمایش گذاشت. «کنسرتینو برای کمانچه و ارکستر»او در سال 2000 گواهی است بر استفاده خلاقانه‌ از سازی که سال‌ها بود تلاش چندانی برای استفاده از امکانات و پیشرفت تکنیک‌هاو اصول نوازندگی آن به عمل نیامده و در حد فیدل‌نوازی قرون وسطی باقی مانده بود. سازی که خصوصا بعد از  رواج ویلن در ایران در میان مردم محبوبیت چندانی نداشت؛با همت او و دیگر استادان کمانچه،‌اکنون چنان مورد توجه و علاقه جوانان واقع شده که حتی دختران و خانم‌های جوان نیز در یادگیری کمانچه به پیشرفت‌های شایانی نائل شده‌اند. همچنین نوازندگان برجسته‌ای که اکثر‌آنان از شاگردان اردشیر هستند، در بسیاری از آموزشگاه‌ها وگروه‌های موسیقی کشور به تدریس و فعالیت مشغولند.

موسیقی‌دانان قدیم وسنتی ایران و حتی معلم پایه‌گذار و آینده‌نگری چون استاد ابوالحسن صبا نیز شاید تصور نمی‌کردند که روزی ساز کمانچه به چنین پایه‌ای از تشخص و پیشرفت تکنیکی برسد و چنان محبوبیتی به دست آورد که حتی خردسالان راهم به خود جذب کند. بی‌شک در این روند، فعالیت هنری اردشیر کامکار تاثیری نمایان ونقشی به سزا داشته است.[میزگردی با چهار کامکار؛هوشنگ،اردشیر،ارسلان واردوان]

اردشیر در  آثارش همواره سعی نموده‌است که امکانات تکنیکی جدید و نوآورانه‌اش در نوازندگی را بر اساس  ویژگی ‌زیبایی موسیقی سنتی و مقامی ایران پایه‌ریزی کند. در آلبوم «بی‌غبار عادت» نیز او به همین روش توانسته  است که از اکثر گوشه‌های مهم دستگاه شور و ملودی‌های مقامی مختلف به شکلی  تازه و متفاوت استفاده کند. قطعات ریتمیک که هرکدام رنگ و حالت خاص خود را دارند به کمک بداهه‌نوازی هایی کوتاه، به هم مرتبط شده‌اند. این بداهه نوازی‌ها وحدتی فرمیک و احساسی یگانه را بین قطعات ایجاد می‌کنند.

هر کدام از قطعات ریتمیک مختلف نماد و یادآوردی از احساسات قلبی و عاطفی موسیقی اقوام مختلف ایران است که در حرکتی دایره وار و به تناوب به مرکز دایره که همانا موسیقی دستگاهی ایران است رجعت کرده، اربتاط و وحدت موسیقایی را بین آنها تقویت می‌کند.
تنوع ریتمیک یکی از شاخص‌های مهم این اثر است که  در آن علاوه بر ریتم‌های رایج از ریتم‌های پیچیده‌ای چون پنج،هفت و هشت ضربی و حتی گاهی کنار هم قراردادن ریتم‌های دوضربی و چهارضربی با تاکید بر ضرب‌های قوی ابتدایی هر میزان استفاده‌ شده است.
قرار گرفتن آکسان‌های قوی درنقاط مختلف میزان‌های ساده نیز نوعی ریتم‌های گنگ به وجود آورده است که در جای خود به تنوع ریتمیک کل اثر اعتبار خاصی می‌بخشد. قطعات ریتمیک که با تنظیمی جذاب و ماهرانه، برای دو کمانچه تنظیم شده‌اند،‌علاوه بر جنبه‌هایی از موسیقی پلی‌فونیک(چندصدایی) از بسط و گسترش موتیف‌های کوتاهی سرچشمه گرفته‌اند که هر کدام معرف نوعی موسیقی مقامی ومحلی است و در کل فرمی دایره‌وار با مرکزیت مشخص بداهه‌نوازی‌ها را به وجود آورده‌اند.

آرپژها و پرش‌های لطیف و مقطع آرشه‌های گوناگون دراین ملودی‌ها، گویی پرواز و حرکت بالارونده‌ی پروانه‌ای را تجسم می‌بخشد که از فراز کوه‌های زاگرس ، سبزه‌زارهای اورامان، کوه‌های سوخته‌ی جنوب دشت‌های سبزخراسان،گردش‌ آرام امواج آب‌های شمال، گل‌های پامچال گیلان و جنگل‌های سرسبز مازندران گذشته و عطر گلستان‌های سراسر ایران را به ارمغان می‌آورد.

اردشیر کامکار در «بی‌غبار عادت»همانند دیگر آثارش از کلیه امکانات صوتی و تکنیکی ساز کمانچه‌ به شکلی زیبا استفاده کرده است. نحوه درست آرشه‌کشی و اصوات شفاف هر یک از نت‌ها بدون پارازیت‌های ناشی از به هم خوردن سیم‌ها، استفاده از قسمت‌های مختلف آرشه(برخلاف شیوه‌های قدیمی که فقط با سر آرشه، صدایی توخالی و خش‌دار تولید می‌شد) و نیز استفاده از تمام پوزیسیون‌های ممکن روی تمام سیم‌ها(و باز بر خلاف نوازندگان سنتی قدیم که اغلب ملودی‌های با وسعت کوتاه را در پوزیسیون اول و اکثرا  روی یک سیم اجرا می‌کردند و تعویض سریع سیم‌ها ، به خصوص در یک ملودی کاری نسبتا مشکل و غیر معمول بود) دامنه‌ی وسعت صوتی ساز او را افزایش داده و از دیگر مشخصات مهم آلبوم«بی غبار عادت»است.

در«بی‌غبار ‌عادت»،شروین مهاجر هم‌پای راهنما و استاد خود، اردشیر کامکار،قدرت نوازندگی و امکانات تکنیکی خود را به خوبی به نمایش گذاشته‌است. او که شخصا برایش آرزوی موفقیت روزافزون دارم، از جمله جوانان با استعدادی است که در امر حفظ و ارتقای شخصیت و معرفی ساز کمانچه نقش موثری دارد و آینده‌درخشان در انتظار اوست.[گزارش همشهری‌آنلاین از کنسرت گروه کامکارها در تالار کشور]

همراهی کامبیرگنجه‌ای نوازنده چیره‌دست تنبک،و کوبه‌ای‌نواز خوش قریحه، همایون نصیری، از دیگر نقاط قوت این اثر است. احساس ریتمیک‌ قوی، تکنیک عالی و تنوع اصوات کوبه‌ای به کمک دونوازی کمانچه آمده و بدان درخششی خاص بخشیده‌است.

هوشنگ کامکار:آهنگساز وسرپرست گروه کامکارها

کد خبر 96522

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز