محمد ابراهیم خمسه، رئیس انستیتو غدد درون‌ریز و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی ایران با اعلام این مطلب افزود: گر چه آمار و اطلاعات دقیقی از میزان شیوع اضافه وزن و چاقی در کشور نداریم اما این عارضه نسبتاً شایعی در جهان و کشور ماست که متأسفانه اطلاع‌رسانی علمی و صحیح به‌منظور پیشگیری از آن و معرفی روش‌های علمی درمان چاقی به اندازه کافی انجام نمی‌شود.
به همین علت زمینه برای به‌کارگیری روش‌هایی غیرعلمی توسط افراد غیرمسئول فراهم می‌شود.
وی گفت: رویکرد موقت به درمان چاقی مؤثر نیست و در افراد مستعد به چاقی و یا بیماران مبتلا به چاقی رژیم غذایی مناسب در کنار ورزش باید همواره رعایت شود. بنابراین ترویج روش‌های کوتاه‌مدت برای درمان چاقی نمی‌تواند بر پایه مستندات علمی استوار باشد.
وی ادامه داد: متأسفانه هنوز برخی توصیه‌های غیرمستند و درمان‌های دارویی قدیمی به کار گرفته می‌شوند به همین علت تلاش می‌شودکه در کنگره سالانه سراسری پیشگیری و درمان چاقی ایران، آخرین اطلاعات و دستاوردهای علمی در این زمینه در اختیار جامعه پزشکی قرار گیرد.
دکتر خمسه گفت: در گذشته تصور این بود که بافت چربی فقط یک بافت ذخیره انرژی در بدن است اما امروز می‌دانیم که بافت چربی مانند یک غده درون‌ریز در بدن عمل می‌کند و موادی ترشح می‌کند که باعث مقاومت بدن براثر انسولین می‌شود که نتیجه نهایی آن بروز دیابت است و یا تغییراتی در جداره عروق به‌وجود می‌آید که منجر به بروز تنگی عروق و بیماری‌های قلبی و عروقی می‌شود.
وی گفت: یکی از معیارهای تشخیص، استفاده از اندازه توده بدنی است، بدین معنی که عدد وزن به کیلوگرم را بر مجذور قد به متر تقسیم می‌کنند اگر عدد حاصل زیر 25 بود طبیعی است، بین 25 تا 35 فرد اضافه وزن دارد، اگر بیش از 30 باشد فرد چاق است و اگر بالاتر از 35- 40 باشد فرد دچار چاقی شدید است، البته ممکن است توده بدنی فرد، چاقی را نشان ندهد اما فرد دچار چاقی شکمی باشد که خود چاقی شکمی اهمیت ویژه‌ای در بروز بیماری دیابت و بیماری‌های قلبی – عروقی دارد.
وی افزود: درمان چاقی شامل رژیم غذایی، تغییر سبک زندگی، ورزش و تحرک و درصورت لزوم مصرف دارو است که البته مصرف دارو در کنار رژیم غذایی و تغییر شیوه زندگی می‌تواند در موارد خاص و برای مدت زمان مشخص و محدود به کار گرفته شود اما رعایت رژیم غذایی، تحرک و پیاده روی مداوم پایه اصلی پیشگیری و درمان بوده و در افراد مستعد باید به‌صورت همیشگی ادامه یابد.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران اضافه کرد: انتخاب داروهای مؤثر و مجاز در درمان چاقی بهتر است با توجه به عادات غذایی رایج در جامعه انجام شود مثلاً نمی‌توان تاثیر مثبت دارویی را که کشورهایی که رژیم غذایی پرچرب دارند، نشانه مؤثر بودن همان دارو در جوامع شرقی که رژیم غذایی پرچرب مصرف نمی‌کنند دانست.
برداشتن چربی از یک ناحیه از بدن نیز هیچ کمکی به درمان چاقی و عوارض آن نمی‌کند، با این حال شاهد این هستیم که انجام برخی فعالیت‌های غیرعلمی برای درمان چاقی رایج هستند و هزینه‌های هنگفتی به جامعه تحمیل می‌شود بدون آنکه میزان تاثیر‌گذاری آنها براساس مستندات علمی به اثبات رسیده باشد.
دکترخمسه گفت: در چاقی علاوه بر مسائل فیزیولوژیک، جنبه‌های روانشناختی هم مهم است، چاقی با اختلالات خلقی ارتباط دارد. به همین علت در کنار متخصصان غدد و تغذیه باید از مشاوره‌های روانشناسان نیز در درمان این بیماری بهره جست، علاوه بر آن چاقی باعث مشکلاتی در سیستم عضلانی و استخوانی نیز می‌شود.
بسیاری از افراد خیلی چاق با مشکلاتی در مفاصل پاها و کمر مواجه هستند و درصورتی که بدون مشاوره همکاران طب فیزیکی شروع به ورزش کنند ممکن است دچار مشکلاتی در مفاصل خود شوند که تحرک لازم را از آنها سلب می‌کند، بنابراین درمان چاقی نیازمند همکاری یک تیم پزشکی شامل متخصص غدد، تغذیه، روانشناس و متخصص طب فیزیکی در کنار هم است.
وی تأکید کرد: هزینه پیشگیری و درمان چاقی در مقایسه با هزینه‌های هنگفت درمان عوارض و بیماری‌های ناشی از چاقی ناچیز است. ضمن اینکه کیفیت زندگی مردم را نیز بالا می‌برد. بنابراین تامین هزینه‌های مربوط درخصوص اطلاع رسانی صحیح و ارائه راهکارهای علمی مستند در مورد پیشگیری و درمان چاقی در نهایت به نفع سیستم درمانی جامعه است.
وی افزود: اهمیت پیشگیری از چاقی زمانی مشخص‌تر می‌شود که بدانیم درصورت بروز عوارض و هزینه‌های زیادی به بیمار تحمیل می‌شود و همه عوارض بیماری چاقی قابل درمان قطعی نخواهد بود.
بنابراین تدوین پروتکل جامع پیشگیری و درمان چاقی و ایجاد مراکز جامع ارائه‌دهنده این خدمات اکنون یک ضرورت انکارناپذیر در کشور است و هزینه‌های نظام سلامت کشور را نیز به میزان بسیار زیادی کاهش می‌دهد.
دکتر خمسه‌ای در پاسخ به این پرسش که چاقی و اضافه وزن چقدر در ایران شیوع دارد، گفت: ممکن است همکاران مرکز بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت چنین اطلاعاتی را داشته باشند اما آنچه مسلم است، چاقی در ایران مانند سایر کشورهای جهان رو به گسترش است و متأسفانه بروز آن از بزرگسالی به سمت کودکی و نوجوانی در حال تغییر است.
وی افزود: زندگی بدون تحرک و استفاده از سرگرمی‌هایی که نیاز به فعالیت بدنی ندارند مانند: بازی‌های کامپیوتری و تماشای تلویزیون در کنار گسترش روز افزون مصرف فست‌فودها و غذاهای آماده و تنقلات باعث گسترش نگران‌کننده چاقی در نسل جدید شده است.
بنابراین رسالت رسانه‌های عمومی تبلیغ در جهت روش‌های زندگی سالم و تغذیه مناسب است مسلماً تدارک و تهیه امکانات ورزشی مناسب در سطح وسیع در کنار
اطلاع رسانی صحیح می‌تواند نگرش مردم را به سمت روش‌های علمی پیشگیری و درمان چاقی معطوف کرده و امکان اجرای توصیه‌های علمی برای آنان را فراهم آورد.
