دوشنبه ۲۷ آبان ۱۳۸۷ - ۰۸:۲۶
۰ نفر

محمد منتظری: مدت زمان زیادی از جنگ 5 روزه روسیه و گرجستان نگذشته است اما به‌نظر می‌رسد میخائیل ساکاشویلی، رئیس‌جمهور گرجستان کماکان با عواقب این جنگ 5 روزه که خود نیز آغازگرش بود دست و پنجه نرم می‌کند.

اگر تا پیش از این ساکاشویلی خود را درگیر منازعاتی با روسیه کرده بود که پای قدرت‌های اروپایی را نیز به میان کشیده بود این بار اما بحران‌های داخلی و نارضایتی عمومی از عملکرد وی است که برایش دردسرساز شده است. ساکاشویلی که همواره در تمامی صاحبه‌هایش، خود را رئیس‌جمهوری مردمی معرفی می‌کرد که از محبوبیتی 75 درصدی در میان مردمش برخوردار است( البته این رقم تا واقعیت بسیار فاصله دارد) این روزها شاهد آن است که همین مردم در دسته‌های هزاران نفری به خیابان‌ها ریخته‌اند و در اعتراض به رئیس‌جمهور محبوبشان شعار سر می‌دهند! جنگ روسیه با گرجستان و بحران اقتصادی غرب که فشارش را مردم گرجستان این روزها متحمل شده‌اند، از جمله مواردی است که اعتراض مردم عادی و سیاستمداران گرجستانی را برانگیخته است. این روزها در گرجستان شک و تردید گسترده‌ای نسبت به ادعاهای ساکاشویلی درخصوص جنگ با روسیه به چشم می‌خورد.

این روزها گرجستان بار دیگر ناآرام شده‌است. یکی از مهم‌ترین دلایل این ناآرامی به همان جنگ چند روزه‌ای بازمی‌گردد که میخائیل ساکاشویلی، رئیس‌جمهور گرجستان فکر می‌کرد باعث تقویت جایگاهش می‌شود. اما همین جنگ به پاشنه آشیل او تبدیل شده و حالا تا مرز برکناری از قدرت او را پیش برده‌است.

برخی از مردم گرجستان پس از انتشار گزارش‌هایی از حمله ارتش گرجستان به
اوستیای جنوبی و کشته شدن غیرنظامیان در این حمله، بر این عقیده‌اند که ساکاشویلی در خصوص مقصر اصلی جنگ نه تنها به آنها، بلکه به جامعه جهانی دروغ گفته است. از سوی دیگر برخی از سیاستمداران گرجستانی معتقدند که ساکاشویلی نتوانسته جنگ با روسیه را به درستی مدیریت کند و او خود یکی از عوامل اصلی شکست گرجستان در این جنگ بوده است. ساکاشویلی که همواره دنباله‌روی غرب بوده است گمان می‌کرد که در جنگ با روسیه از حمایت تمام و کمال کشورهای غربی برخوردار خواهد شد.

اما در عمل آنچه برای ساکاشویلی و مردم گرجستان باقی ماند تنها ویرانه‌های جنگ و بحران‌های پس از آن بود که امروز به مشکلی اساسی برای ثبات سیاسی گرجستان تبدیل شده است. از سوی دیگر اما روسیه با استفاده از اهرم‌های قدرت خود در اروپا و درست خرج کردن کارت‌های خود در زمان و موقعیت مناسب تا به حال توانسته است  خودش را از پس‌لرزه‌های داخلی و بین‌المللی جنگ با گرجستان برهاند.

اخیرا نیز اتحادیه اروپا اعلام کرد که حاضر است بار دیگر مذاکرات با روسیه را از سر بگیرد. حتی در مورد مناقشات اخیر میان آمریکا و روسیه درخصوص سپر موشکی آمریکا در شرق اروپا، اروپا تلویحا جانب روسیه را نگه می‌دارد. روز جمعه نیکلای سارکوزی، رئیس دوره‌ای اتحادیه اروپا صراحتا اعلام کرد که سپر موشکی آمریکا به هیچ عنوان امنیت اروپا را تضمین نمی‌کند. از سوی دیگر سیلویو برلوسکنی، نخست‌وزیر ایتالیاکه کشورش چهارمین کشور اروپایی است و تولید ناخالص ملی بالایی دارد اعلام کرد که آمریکا با مطرح کردن سپر موشکی خود در شرق اروپا روسیه را تحریک کرده است.

از سوی دیگر کشمکش‌های داخلی در گرجستان در شرایطی به‌وجود آمده است که متحدان این کشور در اروپا و به‌خصوص ایالات متحده آمریکا با بحران اقتصادی دست به گریبان هستند و تمام توان و ظرفیت‌های خود را صرف مهار این بحران می‌کنند. در این شرایط به ناچار موضوع گرجستان به حاشیه رانده می‌شود. از دیگر سو،  ایالات متحده آمریکا که مهم‌ترین حامی گرجستان در جنگ ماه اوت بود و همواره از این کشور حمایت کرده علاوه بر بحران اقتصادی فراگیر و بی‌سابقه در حال مهیا شدن برای انتقال قدرت از یک رئیس‌جمهور جمهوریخواه و جنگ‌طلب به رئیس‌جمهوری دمکرات است که حداقل در ظاهر امر به‌دنبال اتخاذ تصمیمات ماجراجویانه نیست.

این مسئله خود عامل دیگری است تا گرجستان و شخص ساکاشویلی بیشتر خود را تنها ببیند. به‌نظر می‌رسد که گرجستان در همهمه قدرت‌های بزرگ به گوشه‌ای رانده شده است و دیگر از آن اعتبار و اهمیتی که تا دو ماه پیش از آن بهره داشت، برخوردار نیست. اینگونه بود که با وجود حمایت‌های همه‌جانبه غرب از گرجستان در آغاز جنگ 5 روزه با روسیه و محکوم کردن آنچه آمریکا، اتحادیه اروپا و ناتو حمله نامتناسب نیروهای روسی به خاک گرجستان می‌نامیدند، امروز اینگونه به‌نظر می‌رسد که اروپا و آمریکا از سناریوی جنگی که ساکاشویلی نوشت به هیچ عنوان حمایت نمی‌کنند.

اگرچه اروپا و آمریکا از روسیه به خاطر حمایت از اوستیای جنوبی و آبخازیا و تحریک گرجستان انتقاد می‌کنند اما هرگز اقدام ساکاشویلی را در حمله به اوستیای جنوبی تایید نکرده و ادعای او را مبنی بر اینکه ارتش گرجستان بعد از تانک‌های روسی وارد اوستیای جنوبی شد را نمی‌پذیرند. گزارش گروه‌های حقوق بشر از اوستیای جنوبی حاکی از آن است که ادعای ساکاشویلی دروغ است و گرجستان خود به اوستیای جنوبی حمله کرده و از بمب‌های خوشه‌ای نیز استفاده کرده‌ است. گروه‌های مخالف دولت ساکاشویلی خواستار پاسخگویی وی درخصوص اشتباهاتش در جنگ با روسیه شدند.

اشتباهاتی که نقطه اوج آن، آغاز حمله به اوستیای جنوبی و بازپس‌گیری این منطقه جدایی طلب بود. پس از این حمله بود که روسیه به خاک گرجستان یورش برد و به‌صورت تحقیرآمیزی مدت‌ها در خاک گرجستان اردو زد. پس از آن هم روسیه، استقلال اوستیای جنوبی و آبخازی را به رسمیت شناخت و به این ترتیب اندک شانس ساکاشویلی برای بازپس‌گیری این دو منطقه جدایی طلب نیز از دست رفت. این مسائل موجبات نارضایتی گروه‌های مخالف دولت در گرجستان را فراهم آورده است.

سیاستمداران و به‌خصوص احزاب مخالف دولت معتقدند که دولتی که می‌تواند با یک اشتباه امنیت ملتش را دچار مخاطره کند صلاحیت در دست داشتن قدرت را ندارد.
دیوید اوساپاشویلی، رهبر حزب جمهوریخواه گرجستان در این خصوص می‌گوید:«حوادثی که در ماه اوت گذشته رخ داد مسائل را به طرز بدی تغییر داد. امروز ما دو منبع خطر در کنار خود داریم. نخست؛ روسیه و دیگری دولت خودمان.». اوساپاشویلی سپس به شهروندان گرجستانی و سیاستمداران توصیه می‌کند که هرگز وجود این دو  دشمن گرجستان را فراموش نکنند.

البته سیاستمداران گرجستانی که به نوعی از آینده سیاسی‌شان بیم دارند هنوز از سخن گفتن درخصوص عدم‌صلاحیت میخائیل ساکاشویلی خودداری می‌کنند و معتقدند که هنوز مدت زمان زیادی از جنگ نگذشته است و سخن گفتن درباره این مسائل کمی زود است. دو حزب جمهوریخواه و دمکرات مسیحی گرجستان که هر دو از احزاب مخالف دولت ساکاشویلی هستند از شرکت در تظاهرات روز جمعه خودداری کردند. این احزاب معتقدند که در حال حاضر گرجستان بیشتر به اتحاد نیاز دارد.

خانم نینو برجانادزه که ریاست پارلمان گرجستان را برعهده دارد و در سال 2003 میلادی نیز یکی از طراحان انقلاب رز در گرجستان بود و ساکاشویلی با کمک او به ریاست‌جمهوری رسید نیز از شرکت در راهپیمایی اعتراض‌آمیز خودداری کرد. گفته می‌شود که وی این روزها یکی از منتقدان صریح دولت ساکاشویلی است و به‌عنوان جانشینی مناسب برای ساکاشویلی، البته نه در آینده نزدیک، مد نظر قرار دارد. گرجستان اکنون شرایط بسیار سختی را می‌گذراند.

گرجستان وارد جنگ با کشوری شد که به هیچ وجه نمی‌تواند در کفه ترازو با آن برابری کند. موقعیت اقتصادی، نظامی، سیاسی و جایگاه گرجستان در جامعه بین‌المللی به هیچ عنوان با جایگاه روسیه قابل مقایسه نیست. بدیهی است که پیامد‌های این جنگ، صرف‌نظر از ویرانی‌ها و آسیب‌های اقتصادی که البته بر زندگی مردم گرجستان بسیار تاثیر‌گذار است، بر نظام سیاسی این کشور نیز اثر خواهد گذاشت. در حقیقت امروز گرجستان در جبهه‌ای دیگر وارد جنگ شده است. جنگی که این بار هم ساکاشویلی آغازگر آن بود.

کد خبر 68569

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار روسیه‌ و قفقاز

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز