اگر چه درباره نظرات ژرف‌اندیشانه و پیچیده کانت، کمتر داوری صورت گرفته، اما درباره زندگی یکنواخت و شیوه زندگی وسواسی ایمانوئل کانت که گفته می‌شود در طول عمرش هرگز از شهر زادگاهش، کونیگسبرگ، پا بیرون ننهاد، داوری فراوانی صورت گرفته است.
آرسنی گولیگا، نویسنده روس، در بهترین کتابی که درباره سال‌های آخر زندگی کانت نوشته شده است، می‌نویسد که زندگی و آثار یک فیلسوف را نمی‌توان از هم جدا کرد. اما این سخن در مورد کانت مصداق ندارد:
- اختلاف میان زندگی یکنواخت و تنوع نظام فکری او چیزی است که به سرعت به چشم می‌خورد.
- سادگی و بی تکلفی زندگی شخصی کانت خلاف این ادعای بلندپروازانه اوست که می‌خواهد تا راز هستی انسانی را از طریق قانونی جهانشمول برای فکر و عمل انسانی توضیح دهد.
- مردی که در زندگی روزانه و حیات عشقی خود هیچ تلاطم شخصی را شاهد نبود، تاریخ اندیشه باخترزمین را با چنان دگرگونی بزرگی مواجه ساخت که نظیر آن را از دوران آغازین فلسفه ﭘﻴﺶ سقراطیان در یونان تا به امروز سراغ نداریم.
کسی که سرگذشت کانت را می‌خواند، کم و بیش خنده‌ای از سر تفنن بر لبانش نقش می‌بندد، اما همین که آثار کانت را می‌خواند، به ناگهان خنده از لبانش می‌گریزد، چرا که در پیگیری اندیشه او به زحمت می‌افتد، تا آنجا که حتی در توانایی فکری خود شک می‌کند و همین که اندیشه‌ای از او را درک کرد، تقریباً احساسی به او دست می‌دهد که فیلسوفان قدیم آن را سعادت نامیده اند.
به‌راستی کتاب‌های کانت پیچیده اند و به هر زبان که ترجمه شوند، بر پیچیدگی آن افزوده می‌شود. از این رو دشوارفهمی سنجش خرد ناب، که دکتر میرشمس‌الدین ادیب سلطانی با دقتی بی‌مانند آن را به فارسی ترجمه کرده، بیش از همه مربوط به سنگینیِ موضوع و دشواری نثر خود کانت است.
نویسنده کتاب «راهنمای مطالعه سنجش خرد ناب» کوشیده تا با زبانی ساده و روشن، پیچیدگی اندیشه‌های کانت را بگشاید. این کتاب در آلمان با استقبال دانشجویان و علاقه‌مندان فلسفه کانت روبرو شده و تاکنون چندین بار تجدید چاپ شده و به‌تازگی هم متن آن به‌صورت گفتاری بر روی سی دی انتشار یافته است.
یک ویژگی مهم کتاب ویراستاری آن توسط خسرو ناقد، فرهنگ پژوه و مترجم نامدار ایرانی مقیم آلمان است که به دلیل تسلط ویژه بر این زبان و ظرافت‌های آن توانسته با ویراستاری متن کتاب، اثری روان و خواندنی را به خوانندگان فارسی زبان کتاب ارائه کند.[رباعیات سعدی به زبان آلمانی ترجمه شد]
در پشت جلد ترجمه فارسی این کتاب که رحمان افشاری برگردانش کرده است، چنین می‌خوانیم:
کسی که مایل است، لازم است یا حتی مجبور است اصل کتاب سنجش خرد ناب، این شاهکار کانت را بخواند، کتاب حاضر را راهنمایی سودمند خواهد یافت در ورود به متنی جذاب اما نه چندان آسان فهم.
این کتاب، شما را با خواننده‌ای پرتجربه همسفر خواهد کرد که دشواری راه را بر شما هموار می‌کند، گام به گام با اصطلاحات ویژه‌ی کانت آشنایتان می‌سازد؛ تا در پایاﻥ راه قادر شوید این اثر سترگ کانت را خود به دست گیرید و آن را با لذت و بهره‌ی فراوان بخوانید و بفهمید. در عرصه فلسفه "نوآموز" بودن عار نیست، برعکس: اعتراف به این امر، خود نخستین نشانه چیره شدن بر این وضع است ابزار لازم را در اختیارتان می‌گذارد.
کتاب یاد شده در 200 صفحه و به قیمت 3800 تومان از سوی انتشارات مهر اندیش به فارسی برگردانده شده است.
