جمعه ۲۰ اردیبهشت ۱۳۸۷ - ۱۵:۱۴
۰ نفر

محمد منتظری: در روزهای پایانی هفته‌ای که گذشت وزارت امور خارجه روسیه به مقامات گرجستانی هشدار داد که از نیروهای ناتو برای حل و فصل درگیری های سرزمینی در مناطق آبخازیا و اوستیای جنوبی استفاده نکنند.

وزارت خارجه روسیه به گرجستان هشدار داد که روسیه از هر اقدامی برای حفاظت از شهروندان خود در این نواحی استفاده خواهد کرد. این مواضع تا آن اندازه تند است که در نگاه نخست به نظر می‌رسد روسیه  خود را برای جنگ با گرجستان آماده می‌کند.

اعلام وزارت خارجه روسیه مبنی بر حمله به گرجستان در صورت حمله نیروهای ناتو به آبخازیا همان قدر مسخره است که روسیه بگوید می‌خواهد از آبخازیا در برابر حمله مریخی‌ها محافظت کند. اگر روسیه حقیقتا قصد دارد از آبخازیا و اوستیای جنوبی محافظت کند به آنجا نیرو می‌فرستد نه اینکه در این خصوص تا این اندازه سر و صدا به پا کند. تهدید‌های توخالی، حال به هر شکلی که به آنها بنگرید، به هیچ عنوان تاکتیکی برای برد محسوب نمی‌شوند.

برخی از تحلیلگران مسائل روسیه معتقدند که مسکو با درپیش گرفتن این سیاست به عنوان دولتی بی‌مسئولیت و غیرمنطقی معرفی خواهد شد که هیچ علاقه‌ای به حفظ قلمرو سرزمینی‌اش ندارد.

در نهایت و متعاقب اتخاذ این سیاست‌ها نه کسی از روسیه می‌ترسد و نه کسی به روسیه احترام می‌گذارد. قانونی ساده وجود دارد که حتی گانگستر‌ها نیز آن را قبول دارند و آن اینکه اگر اسلحه کشیدی، برای شلیک هم آماده باش. اما مسکو سریع اسلحه می‌کشد و فریاد
 می زند و در نهایت خیلی سریع اسلحه را غلاف می‌کند.

به هر حال شرایط در آبخازیا هر روز بدتر می‌شود. گرجستان که روابط نزدیکی هم با آمریکا دارد می‌گوید روسیه نیروهایش را به صورت غیرقانونی در آبخازیا مستقر کرده است. روسیه اما همانند همیشه پاسخ تند و تیزی به مقامات گرجی داده است و آن اینکه روسیه نیروهایش را به عنوان نیروهای حافظ صلح و به صورت قانونی در آبخازیا مستقر کرده است.

کرملین حتی پا را فراتر گذاشته و اعلام کرده است که این گرجستان است که دست به اقدامات تحریک آمیز در منطقه می‌زند.بدبینانه‌ترین تفسیر از این ماجرا این است که کرملین فکر می‌کند غرب بسیار ضعیف تر از آن است که بتواند از گرجستان دفاع کند بنابراین روسیه
می تواند با افزایش فشارهایش برای ایجاد بی‌ثباتی در آبخازیا، بار دیگر کنترل خود را بر این منطقه به دست آورد.

 ماجرا از آنجا آغاز شد که مدت کوتاهی پس از برگزاری نشست ناتو در بخارست در اوایل ماه اوایل سال جاری میلادی، آلمان و دیگر کشورهای عضو ناتو مانع تلاش های آمریکا برای عضویت گرجستان به ناتو شدند. از سوی دیگر گرجستان تلاش می‌کند دسترسی روسیه رابه سازمان تجارت جهانی با مشکل مواجه کند اما مسئله شاید فراتر از این باشد.

مسئله این است که گرجستان همواره در خصوص نیات روسیه و سیاست‌های خاص این کشور در منطقه زبان به فریاد و اعتراض گشوده است و این مسئله کرملین را عصبانی می‌کند.

گرجستان، میراث پوتین برای مدودف

بدون تردید بحث مناقشات میان روسیه و گرجستان یکی از اولویت‌های مهم دولت دیمیتری مدودف محسوب خواهد شد. سؤالی که در اینجا مطرح است این است که روسیه در این مورد تا کجا می‌تواند پیش برود.

اگر مجموعه اتفاقات و رخداد‌ها و سلسه بحران‌های به وجود آمده در روابط روسیه و گرجستان را از نظر بگذرانیم بسیار واضح است که مدودف زمانی که زمام ریاست‌جمهوری روسیه را در دست بگیرد با یکی از موضوعات مهم و چالش برانگیز در سیاست خارجی خود مواجه است.

بحران روسیه و گرجستان در خصوص آبخازیا و اوستیای جنوبی می‌تواند حتی آزمونی برای مدودف در جایگاه رهبری کشوری مانند روسیه باشد. او باید ثابت کند که از قدرت و نیروی کافی برای حفظ منافع روسیه، درست همانند ولادیمیر پوتین، برخوردار است.

بحران البته وارد مرحله حساسی شده است که این سؤال را برمی‌انگیزد که آیا این بحران به شکلی هدفمندانه کم‌کردن گزینه‌های مدودیف را در روابط روسیه با غرب هدف قرار داده است یا خیر. در شانزدهم آوریل سال جاری ولادیمیر پوتین، در حاشیه اجلاس ناتو در بخارست فرمانی را مبنی بر برقراری روابط اقتصادی و قانونی با آبخازیا و اوستیای جنوبی امضا کرد.

این فرمان همچنین متضمن افزایش کمک‌های بشردوستانه و اقتصادی مسکو به این دو منطقه دورافتاده بود. اگرچه مسکو در به رسمیت شناختن این دو جمهوری سست عمل کرد اما این اقدام پوتین نشانه این واقعیت بود که روسیه بیش از این علاقه ندارد این دو جمهوری تحت حاکمیت گرجستان باشند. گرجستان این اقدام مسکو را محکوم کرد و دیگر کشورهای غربی نیز در خصوص این اقدام، ابراز نگرانی کردند. آنها حتی سعی کردند تصمیم مسکو را در جلسه شورای امنیت سازمان ملل که دو هفته پیش برگزار شد، لغو کنند.

تحرکات اخیر روسیه در قفقاز آشکارا با هدف منصرف کردن گرجستان از پیوستن به ناتو انجام می‌شود. به دیگر سخن روسیه به گرجستان هشدار می‌دهد که اگر به ناتو بپیوندد آبخازیا و اوستیای جنوبی را از دست خواهد داد.

در عین حال روسیه در تلاش است تا با برانگیختن تنش‌های منطقه‌ای ناتو را وادار کند تا در نخستین قدم از ارائه پیشنهاد عضویت به کشورهای منطقه منصرف شود. تا به حال هم بسیاری از اعضای ناتو این مسئله را عنوان کرده‌اند که آیا نیازی هست که ناتو با ارائه پیشنهاد عضویت به گرجستان مسئول بروز تنش و ناآرامی یا به خطر افتادن امنیت گرجستان شود.

البته سیاست‌های روسیه در منطقه گرجستان را ترغیب کرده تا محرک واکنش های نظامی روسیه  در منطقه  شود. گرجستان دو هفته پیش این تاکتیک را با اعزام یک هواپیمای شناسایی بدون سرنشین به حریم هوایی آبخازیا پی گرفت. نظامیان روسیه نیز در پاسخ این هواپیما را سرنگون کردند. پس از آن بود که روسیه اقدام به اعزام نیروهای به اصطلاح حافظ صلح به منطقه کرد.

به هر حال آنچه مسلم است این است که مدودف مجبور خواهد بود تا سیاست‌های روسیه را در منطقه ادامه دهد و در عین حال واشنگتن و اتحادیه اروپا نیز می‌بایست میخائیل ساکاشویلی، رئیس‌جمهور گرجستان را متقاعد کنند تا از پیگیری سیاست‌های تنش‌زا و جنگ‌طلبانه به عنوان تاکتیکی برای پیروزی در انتخابات ۲۱ ماه می گرجستان خودداری کند.

کد خبر 51301

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز