اما این صندوق با وجود مزایایی که برای روستاییان و عشایر در نظر گرفته هنوز نتوانسته پوشش گسترده و مناسبی برای روستاییان ایجاد کند. مستمری پیری، مستمری بازماندگان و مستمری از کارافتادگی از مزایای این صندوق است که با پرداخت بخش عمده سهم بیمه از سوی دولت و سهم کمتر توسط بیمه‌شده روستایی، این قشر را زیر پوشش قرار می‌دهد.
جلوگیری از مهاجرت بی‌رویه روستاییان به شهرها، کاهش اختلاف طبقاتی و تامین امنیت اجتماعی و بازتوزیع عادلانه درآمد از اهداف اصلی این صندوق هستند. از مزایای پوشش بیمه‌ای صندوق این است که ۲ برابر سهم بیمه شده توسط دولت پرداخت می‌شود و امکان نقل و انتقال سوابق بیمه شده نیز وجود دارد. مهم‌تر این‌که روستاییان پس از ۱۵ سال پرداخت حق بیمه با ۶۵ سال سن، به اندازه دو سوم سطح درآمد آخرین سال پرداخت حق بیمه، مستمری ماهانه دریافت خواهند کرد، اما با وجود همه مزایا و تمهیدات، صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر در مازندران نتوانست به اهدافی برسد که در نظر گرفته شده بود.
شاید بسیاری از روستاییان و عشایر و کشاورزان مازندران گمان کنند که سهم قابل پرداخت در بیمه اجتماعی مبلغ زیادی است؛ در حالی که حق بیمه سالانه افراد زیر پوشش این بیمه، بین ۲۴۰ هزار تا ۵۴۰ هزار تومان در سال است.
- استفاده از مزایای صندوق
از تابستان ۱۳۸۴ که این صندوق در کشور فعالیت خود را آغاز کرد تا امروز که آخرین روزهای بهار ۱۳۹۸ را پشت سر می‌گذاریم، هنوز کمتر از ۲۰ درصد مازندرانی‌های دارای شرایط ثبت‌نام در صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر زیر پوشش این چتر حمایتی قرار گرفته‌اند. به گفته مدیرعامل صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر مازندران حدود ۹۴ هزار خانوار مازندرانی، یعنی تقریبا ۷۵۰ هزار نفر در استان شرایط عضویت در این صندوق را دارند. تاکنون حدود ۹۳ هزار نفر از جمعیت روستایی و عشایر و کشاورز استان زیر پوشش صندوق قرار گرفته‌اند.
«محمد ابراهیمی» می‌گوید: همه افراد واجد شرایط در صورت ثبت‌نام و با پرداخت ۵ درصد حق بیمه امکان استفاده از مزایای صندوق و دریافت حقوق بازنشستگی را خواهند داشت. صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر مازندران نیز در تلاش است که با افزایش اطلاع‌رسانی به تعداد جمعیت زیر پوشش این بیمه بیفزاید. سال ۱۳۹۶ با اقداماتی که برای آشنایی جامعه هدف استان با این صندوق انجام شد، توانستیم با رشد ۲۰ درصدی بیمه‌شدگان، در جذب سهمیه رتبه نخست کشور را به دست بیاوریم.
وی با بیان این‌که در حال حاضر ۴ هزار خانوار مازندرانی از صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر مستمری دریافت می‌کنند، می‌افزاید: اخیرا برای کشاورزان و روستاییان مستمری‌بگیر از این صندوق فیش حقوقی نیز صادر کردیم که به مستمری‌بگیران کمک می‌کند مانند کارکنان دولت از خدمات همگانی و امتیازات فیش حقوقی در امور اداری و بانکی بهره بگیرند.
این مسئول ادامه می‌دهد: هدف این صندوق کاهش فاصله طبقاتی بین جامعه هدف با سایر اقشار جامعه است. به همین منظور قرار است بر اساس تفاهم‌نامه منعقد شده بین صندوق مازندران با دانشگاه علوم پزشکی استان، کارگزاران صندوق استان در خانه‌ها و مراکز بهداشت مستقر شوند و با شناسایی جامعه هدف بیمه نشده، نسبت به زیر پوشش قرار دادن این افراد اقدام کنند.
- نیاز به فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی
هرچند که رشد تعداد بیمه‌شده‌ها در مازندران طی ۲ سال اخیر را می‌توان مشاهده کرد، اما با توجه به فاصله تعداد بیمه‌شدگان استان با تعداد جامعه هدف پس از ۱۵ سال فعالیت این بیمه هنوز چشمگیر است. بر همین اساس در جلسه کارگروه تخصصی امور اجتماعی و فرهنگی مازندران که با حضور «مجتبی شاهقلیان» عضو هیات مدیره صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر کشور برگزار شد، معاون سیاسی، امنیتی، اجتماعی مازندران بر ضرورت افزایش اطلاع‌رسانی برای آشنایی جامعه هدف مازندران با این صندوق تاکید کرد.
«حسین حسن‌نژاد» گسترش و افزایش ضریب نفوذ بیمه اجتماعی در مازندران به عنوان یکی از استان‌های با تعداد جمعیت روستایی بالا را به علت تمرکز بر اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی دانست. البته مدیرعامل صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر کشور معتقد است که اختیاری بودن بیمه روستاییان یکی از چالش‌های اساسی در پوشش جامعه هدف است. به گفته «محمدرضا واعظ مهدوی»، این صندوق ابزاری برای اجبار روستاییان و کشاورزان و عشایر به زیر پوشش بیمه قرار گرفتن ندارد به همین دلیل باید تبلیغات و فرهنگ‌سازی برای جلب اعتماد روستاییان و زیر پوشش قرار گرفتن آنها انجام شود تا به عضویت درآیند.
وی چالش دیگر این صندوق را ارائه نکردن خدمات درمانی عنوان می‌کند و می‌افزاید: بیمه‌های دیگر معمولا بخشی به نام خدمات درمانی دارند که سبب جذب اقشار مختلف می‌شود، اما صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر با توجه به این‌که بیمه این قشر در بیمه سلامت تعریف شده، چنین خدماتی ارائه نمی‌کند. همین امر سبب می‌شود که جامعه هدف کمتر به سمت این بیمه جذب شود؛ در حالی که خدمات اجتماعی این بیمه بسیار مهم و مفید و مورد نیاز است.
- اعتمادسازی نسبت به بیمه
اهمیت زیر پوشش قرار گرفتن روستاییان، کشاورزان و عشایر مازندران شاید با توجه به جمعیت پرتعداد روستایی که در این استان وجود دارد، به مراتب بیشتر از سایر نقاط کشور باشد. حدود ۴۳ درصد جمعیت مازندران در روستاها سکونت دارند که با توجه به شرط سنی بالای ۱۸ سال برای زیر پوشش قرار گرفتن این بیمه، در سال‌های آتی با افزایش سن کودکان و نوجوانان بر تعداد جمعیت واجد شرایط استان برای برخورداری از مزایای این بیمه اجتماعی نیز افزوده می‌شود.
بر همین اساس مسئولان استان تاکید زیادی بر اطلاع‌رسانی برای استفاده از این خدمات دارند. نماینده فریدونکنار و بابلسر اطلاع‌رسانی برای قرار گرفتن زیر پوشش این بیمه اجتماعی را یکی از ضروریات جامعه روستایی و عشایری و ساکنان شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر مازندران می‌داند و معتقد است؛ با توجه به بی‌اعتمادی مردم نسبت به برخی بیمه‌ها، نخستین گام برای پوشش جامعه هدف، اعتمادسازی است. «ولی‌الله نانواکناری» بر این باور است که مردم ابتدا باید به این نتیجه برسند که امنیتشان در جامعه با بیمه تامین می‌شود تا پس از آن شاهد پوشش همه جامعه هدف مازندران زیر چتر صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر باشیم.
- پایش و سنجش عملکرد
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استاندار معتقد است؛ باید از همه توانمندی‌ها و راهکارهای اثرگذار برای فراگیر شدن بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر در استان استفاده کرد. وی به سکونت حدود نیمی از جمعیت استان در روستاها اشاره می‌کند و می‌گوید: پوشش بیمه‌ای به‌ویژه بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر برای جمعیت مولد روستا موضوعی بسیار مهم و اساسی است. لازم است فرمانداران، بخشداران و همه دستگاه‌های اجرایی مرتبط بیشتر از گذشته عزم خود را برای همگانی شدن این خدمت اجتماعی در جامعه جزم کنند.
«حسن خیریانپور» پایش آمار این بخش به صورت ماهانه و تفکیک شده در شهرستان‌ها و بخش‌ها برای مطالعه، کار مقایسه‌ای و احصای واجدان شرایط را یکی از الزامات ارزیابی و ترسیم نقشه راه برای مشخص شدن آمار و سهمیه استان در بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر در سال ۹۷ می‌داند. با این تاکیدها و توجه‌ها که در مسئولان استان برای زیر پوشش قراردادن جامعه هدف بیمه دیده می‌شود، باید منتظر ماند و دید که تا یک سال دیگر چه تعداد بر جمعیت زیر پوشش صندوق بیمه اجتماعی روستاییان، کشاورزان و عشایر مازندران افزوده می‌شود.
نظر شما