امسال اما به نظر گرانیها به جان جگرپزان و جگرخوران هم افتاده است و کسبه میگویند رونق سالهای پیش را نمیبینیم. اگر دور کوچکی در خیابان مطهری، خیابانی که بورس جگرکیها و کبابیهای سنتی گرگان نیز است، بزنید، مهمانان این صنوف هم میگویند که گرانیهای امسال باعث شده است تا حالا که از نیمه ماه رمضان هم گذشته است فقط یک یا دوبار برای خوردن غذای محبوب شبهای رمضان از خانه بیرون بیایند.
- مصرف زیاد جگر در ماه رمضان
این در حالی است که یکی از پر مصرفترین اقلام ماه مبارک رمضان از گذشتهها، کلهپاچه و جگر است. تصور عمومی بر این است که نان این صنف با شروع ماه مبارک توی روغن است، اما رئیس اتحادیه کلهپاچه و جگریها نظر دیگری دارد. « اسماعیل مطلبی» میگوید: نمیتوانیم نرخ دقیقی برای جگر و کلهپاچه تعیین و اعلام کنیم. دست کامل جگر کشتار استان، حدود ۱۳۰ تا ۱۵۰ هزار تومان به فروش میرسد. با توجه به میزان بالای مصرف در ماه مبارک، کشتار استان جوابگو نیست. البته کلا عمده جگر مصرفی در گلستان در مشهد تامین میشود.
او ادامه میدهد: مشهد فقط جگر سیاه را که بیشترین مصرف صنف ما را شامل میشود در بستهبندیهای ۱۰ کیلویی به فروش میرساند. قیمت جگر بستهبندی مشهد بسیار گران است. با بالا رفتن نرخ دلار هم قیمتشان را بالاتر کشیدند. ما بارها به سازمان صنعت و معدن استان هم نامه نوشتیم، اما فایده نداشت. پیش از شروع ماه مبارک هم در اقدامی جمعی، چند روز از مشهد خرید نکردیم تا شاید بر قیمت تجدید نظر کنند. اما این کار هم فایده نداشت. در نهایت نه فقط قیمت خرید، بلکه اینکه کلهپزی یا جگرکی در کدام محل، با چه تعداد نیرو کار کند هم بر قیمت اثرگذار خواهد بود.
- کاهش رونق جگرکیهای گرگان
«حاج علی» صاحب یکی از پرطرفدارانترین جگرسراهای گرگان است. او میگوید: کاسبی امسال در شبهای رمضان از رونق افتاده است. وقتی مردم نمیتوانند اقلام اساسی شبهای رمضان را تهیه کنند طبیعتا تفریحاتی مانند جگرخوری از سبد خانوار حذف میشود. او ادامه میدهد: چون بخش زیادی از جگر مصرفی بهویژه در شبهای رمضان در استان گلستان از مشهد تامین میشود، خود صنف چندان دخالتی در تعیین قیمتها ندارد. برخی مشتریهای دائم ما هم، که هر شب یا یک شب در میان میهمان ما بودند، امسال یک شب در هفته یا حتی فقط یک بار آمدند و میزان سفارش در هر پرس سفارش مشتریها کم شده است.
- غذاهای ارزان هم گران شد
وضعیت گرانی موجب شده است تا مردم برخی از تفریحات ارزان و قدیمی خود را کنار بگذارند که نرفتن به جگرسراها به عنوان یکی از مراکز ارزانقیمت تهیه غذا از آن جمله است. این در حالی است که فارغ ازمسائل اقتصادی یکی از عادتها اجتماعی دیرین در گرگان همین جگرخوریهای شبهای تابستان و ماه رمضان بود. حالا اما بیش از ۱۲۰ واحد صنفی و تعداد زیادی از شهروندان گرگانی، در این بخش از تفریحات غیرلاکچری هم با مشکل روبه رو شدند.
- تاریخچه جگرپزیو جگرخوری در گرگان
یک مورخ گرگانی در مورد آداب جگرپزی و جگرخوری در گرگان میگوید: آداب و رسوم هر جامعه که در گذر تاریخ از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و هر یک بنا به باور یا اعتقادی بر جای مانده است، از اجزای شکلدهنده هویت هر جامعه و یا بهتر بگوییم شناسنامه فرهنگی و میراث معنوی هر دیاری است. در این بین گرگانیها به عنوان اهالی دیاری با تاریخ و فرهنگ غنی، آداب و رسومی خاص دارند.
«اسدالله معطوفی» میگوید: قدمت سنت جگرخوری در گرگان حداقل به زمان صفویه میرسد. شاید اگر از افرادی که چند صباحی در گرگان به سر بردهاند بپرسید "غذای سنتی گرگانیها چیست؟ " بسیاری از آنان از جگر به عنوان یکی از غذاهای ویژه اهالی این دیار نام ببرند. اما شاید بسیاری ندانند که این علاقه خاص گرگانیها به جگر، براساس اسناد موجود، حداقل قدمتی تا دوران صفویه دارد و حتی بعید نیست سابقهای بسیار بیش از این داشته باشد.
معطوفی ادامه میدهد: براساس اسناد، در زمان صفویه یک بار در دوران حکومت شاه طهماسب و یک بار در زمان شاه صفی مالیاتهایی بر مردم استرآباد بخشیده شد که عوارض بر جگرفروشان و جگرکیها، هیزمکشی، صابونپزی، قوشپرانی و... و. از آن جمله بود. به طور قطع میتوان گفت از اواسط دوره قاجار به بعد بساط جگرکیها در ماه رمضان در میدانچههای محلههای مختلف شهر برپا بوده است و جوانان و خانوادههای گرگانی بعد از افطار به سراغ آنها میرفتهاند. حالا اما به نظر میرسد این عادت تاریخی هم تحت تاثیر گرانیها قرار گرفته است.
نظر شما