اگر شما هم عزم سفر به استان هرمزگان را دارید و در شیراز توقف کرده‌اید، بعد از دیدن مناظر بسیار زیبای شیراز و تماشای آثار باستانی و تاریخی این شهر، پای بر گاز نگذارید تا با سرعت به بندرعباس برسید. مسیر پیش روی شما از مناظر زیبا، فرهنگ مردم خونگرم جنوبی تا آثار تاریخی و سوغاتی‌های جالب حکایت از سفری لذت‌بخش و پربار را برای شما خواهد داشت.
حالا که از شیراز عازم بندرعباس هستید مسیر توریست‌پسند و پرجاذبه‌ای که شما را راضی می‌کند، مسیر شیراز، فسا به بندرعباس است. جاده‌های دو بانده این مسیر پرتردد است اما در طول راه آبادی و دیدنی‌های بسیاری را سر راهتان قرار می‌دهد.
........................................
گردشگری: جاذبه‌های گردشگری جزیره کیش / آب‌انبار بی بی - جزیره قشم / آب‌انبار سنتی جزیره کیش /
تاریخی: غارهای خربس - جزیره قشم / بقعه شیخ برخ الاسود - جزیره قشم / قلعه قشم / شهر تاریخی حریره - کیش / معبد هندوها - بندر عباس / قلعه شیخ سلطان - بندر لنگه / قلعه پرتغالی‌های هرمز /
آداب و رسوم: آداب و رسوم چهارشنبه سوری در هرمزگان /
حمل و نقل: فرودگاه بین‌المللی کیش / فرودگاه بندر عباس / شرکت هواپیمایی قشم /
جزایر استان: کیش / قشم / تنب بزرگ / تنب کوچک / جزیره ابوموسی /
.....................................
سروستان
با خروج از شیراز و طی مسافت کوتاهی به دریاچه نمک یا همان دریاچه مهارلو با وسعت ۲۵ هزار هکتار می‌رسید که نخستین جاذبه گردشگری شهرستان سروستان است. ساحل این دریاچه پاتوق معروف شیرازی‌هاست. شما هم می‌توانید دمی با نوازش نسیم دریاچه همراه شوید و با چند سلفی یادگاری اولین دیدنی سروستان را در خاطرات خود ثبت کنید. اگر هم به تاریخ علاقه‌مندید بازدید از کاخ این مسیر را از دست ندهید. این مجموعه که قدیمی‌ترین گنبد آجری کشور را در خود جای داده به دوره بهرام گور ساسانی برمی‌گردد. آخرین بررسی‌های باستان‌شناسی در مجموعه کاخ سروستان نشان می‌دهد که این مجموعه ساسانی در دوره اوج شکوه خود حدود ۳۰ هکتار وسعت داشته است.
تنگه‌های خنک
این تنگه که در دره‌ای زیبا و بکر در جنوب شرقی سروستان واقع شده، علاوه بر چشمه آب زلال و صاف، با درختان پسته و بادام وحشی پوشش داده شده است. در ادامه دیدار با تنگه‌های خنک، تنگه غنیبی سروستان را هم از دست ندهید. این تنگه نیز در ۱۴ کیلومتری شمال غربی سروستان، راه پرپیچ‌وخم زیبایی دارد که سروستان را به خرمه متصل می‌کند. جاده‌ای که با درختان بادام و پسته کوهی مسقف شده و زیبایی خاصی به این منطقه داده است. برای پیدا کردن نشانی این چشمه و آبشار و تنگه‌ها خودتان را به‌زحمت پرس‌وجو نیندازید. نشانی کامل آنها در حاشیه جاده ثبت شده است.
فسا
با عبور از سروستان که مزین به درختان انجیر کوهی، بنه، گز و بلوط است وارد جنگل، اولین جاذبه گردشگری شهرستان فسا می‌شوید. برای لذت بردن از این طبیعت جنگلی حتما در مجموعه بزرگ گردشگری امامزاده اسماعیل توقف کنید. اینجا به عنوان بزرگ‌ترین حوزه گردشگری جاده‌ای جنوب فارس، از همه لحاظ حتی اقامتگاه شبانه به شما خدمات به‌موقع و منصفانه‌ای می‌دهد. قرار گرفتن در مسیر ترانزیت اتصال استان‌های جنوبی به مرکز کشور و عبور این مسیر از منطقه و همچنین وجود آثار تاریخی تل ضحاک، عمارت محمدی، قمپ آتشکده، باغ کدیوری، امامزاده شهیدان و جنگل مصنوعی بهشت کوثر فسا، این شهر ۷هزار ساله را به یکی از نقاط پایلوت گردشگری استان فارس تبدیل کرده است. اقامتگاه بوم‌گردی آسمان آبی یکی از معروف‌ترین اقامتگاه‌های شبانه فسا در میان جنگل روستای آب آسمانی است که با سیاه‌چادر و کلبه‌های چوبی در ۱۰۰ کیلومتری جاده شیراز- فسا، سفری به‌یادماندنی را برای شما رقم می‌زند.
برای تماس و اطلاع از قیمت هر شب اقامت در این مکان دلپذیر می‌توانید با شماره تلفن:۰۹۱۷۳۳۰۲۹۴۷ تماس بگیرید. شما در این اقامتگاه می‌توانید از مراسم محلی و موسیقی زنده، چای آتیشی و دمنوش‌های طبیعی، اسب‌سواری، تیراندازی، پخت نان محلی و غذاهای محلی روی آتش، استفاده از چشمه‌های بسیار زیبا و گوارا، همچنین بازدید از کاروانسرای قدیمی هم بهره ببرید.
البته زائرسرای امامزاده اسماعیل با گنجایش ۳هزار و ۵۰۰ نفر و مهمانسرای جهانگردی این شهرستان هم برای اسکان شما آماده پذیرایی هستند. بعد از عبور از مجتمع گردشگری امامزاده اسماعیل در ۸ فرسخی فسا، به دوراهی می‌رسید که یک طرف به سمت کرمان و سمت دیگر به فسا و بندرعباس منتهی می‌شود. با عبور از این دوراهی و رسیدن به شهر فسا اولین نکته جالب توجه دیدن درختان نارنج در بلوارها و پیاده‌روهای این شهر است. در فصل بهار تنها چیزی که حال و هوایتان را لابه‌لای درختان نارنج عوض می‌کند، این است که نفس عمیق بکشید. بازار فسا را هم از دست ندهید. صنایع دستی فسا شامل قالی محلی، گبه، خاتم‌کاری، معرق و مشبک چوب، سراجی سنتی، تذهیب و انواع سوزن‌دوزی است. شما می‌توانید علاوه بر خرید آنها، نان فسایی، زیتون، روغن زیتون و مرکبات هم به عنوان سوغاتی به شهر خود ببرید. اگر در شهر سراغ غذاها و خوراکی‌های محلی را گرفتید و با واژه «یخنی» مواجه شدید تعجب نکنید. غذای محلی به اسم یـخْنی (بر وزن یعنی) با انواع حبوبات و زیره و زعفران، ته‌چین پلو، شیربرنج و انواع خوراک‌هایی که از بادمجان درست می‌شود، سوغات فساست. کباب بادمجان، حلیم‌بادمجان، کشک و بادمجان، بادمجان رو تاوه، بادمجان زیربریزه‌ای و... همچنین غذاهای ساده و بسیار معمولی و ارزان چون آب‌پیازک، آب‌ماشکی، آب‌شملیز، کدو یتیمی (یتیمک)، دو پیازه‌آلو، طرفداران خاص خودشان را دارند. غذاهایی که البته دیگر جایی در منو رستوران‌ها ندارند اما در اقامتگاه‌های بوم‌گردی یکی از لذیذترین غذاهای درخواستی مسافران است. از شیرینی‌های این شهر هم چشم‌پوشی نکنید. مهم‌ترین شیرینی‌های محلی فسا نان‌کنجدی، نان‌فسایی (کماچ)، کلوچه و مسقطی فسایی، همچنین نان‌های شیرینی محلی است که در ایام عید پخته می‌شود و از نظر مزه و پخت به یوخه شباهت دارد.
نوبندگان
از فسا که خارج شدید بعد از طی ۱۸ کیلومتر به شهر کوچک نوبندگان از مناطق دیدنی و جذاب گردشگری می‌رسید. شما هم مثل گردشگران خارجی حتما به این روستا سری بزنید تا با بافت قدیمی این منطقه و خانه‌های کاهگلی و مردمی که تجربه دیدار با هزاران توریست فرنگی داشته‌اند، آشنا شوید.
داراب
فاصله نوبندگان تا داراب حدود ۷۰ کیلومتر است. مسیری زیبا که از دشت‌های حاصلخیز عبور می‌کند. قبل از یک ساعت به داراب می‌رسید. شهری که گردشگاه‌های طبیعی آن را در جنوب فارس، شهره کرده است. این شهر دارای چندین اقامتگاه شبانه بوم‌گردی دیدنی است. غریب‌خان در روستای خیرآباد یکی از آنهاست. از دیگر اقامتگاه‌های داراب بابا حسین کوهستان با فضای سنتی و دلنشین و امکانات رفاهی مناسب است. این اقامتگاه بوم‌گردی در بخش رستاق روستای لایزنگان علیا، در فاصله ۷۵ کیلومتری شهر داراب و ۳۵ کیلومتری رستاق (مرکز بخش) در مزرعه چمن قرار دارد. اگر دغدغه دیدن طبیعت دارید بدون دیدن چشمه گلابی و آبشارهای تنگه زغز و فدامی از داراب دل نکنید.
آبشارهای تنگه رغز در ۳۰ کیلومتری داراب قرار دارد. این تنگه از ۲ طرف با دیواره‌هایی بلند محصور شده است و وجود چشمه‌های فراوان ۶۴ آبشار را جاری کرده. همه این جاذبه‌ها این منطقه را به تفریحگاه بزرگی برای اهالی جنوب فارس تبدیل کرده است.
چشمه‌ها و آبشارها
یکی از این آبشارهای زیبا فدامی است که از چشمه‌ای در دل کوه روان می‌شود. این آبشار در منطقه فورگ (فرگ) و در شهر فدامی در مسیر جاده ترانزیتی شیراز به بندرعباس واقع شده و هرساله میزبان مسافران زیادی است. چشمه گلابی هم در ۱۷ کیلومتری جاده قدیم داراب به شیراز در منطقه فسا رود، با منشأ آهکی از شمال دشت داراب که کوه نمک وسط آن قرار دارد، سرچشمه می‌گیرد. چشمه شور هم در ۴ کیلومتری چشمه گلابی با دیگر چشمه‌های کوچک و بزرگ، این منطقه را برای دوستداران طبیعت خاص و دلپذیر کرده است.
اگر هم مشتاق دیدن آثار تاریخی هستید حتما سری به نقش شاپور در ۴کیلومتری جنوب داراب بزنید. نقش‌برجسته‌های دوره ساسانی، کاروانسرای داراب، شهر باستانی دارابگرد نیز از مناطق دیدنی و تاریخی داراب است. جاجیم، سبد و حصیر بافته شده از برگ نخل از صنایع دستی معروف داراب است. همچنین مرکبات داراب و غذاهای سنتی این شهر نیز جایگاه ویژه‌ای نزد مسافران دارد. از هویج‌پلو، کشمش‌پلو، شیرین‌پلو گرفته تا کشک زرد، پلو ترش، غرابی و کماچ همه ارزش یک شب ماندن در داراب را دارد.
باغ شهر فین
بعد از داراب و عبور از روستای فورگ به اولین روستاهای استان پهناور هرمزگان مانند قلاتوئیه، تاشکورد و گنج می‌رسید. شاید برایتان جالب باشد که به فاصله فقط چند کیلومتر، چطور لهجه و پوشش مردم تغییر می‌کند. این تفاوت‌های جذاب فرهنگی را از دست ندهید و با مردم این روستاها گپ و گفتی داشته باشید.
سوغاتی‌های کنار جاده را که بیشتر میوه و لبنیات است، امتحان کنید و با عبور از ایست‌بازرسی معروف گلوگاه، در ارتفاعات زاگرس جنوبی آماده ورود به باغ شهر زیبای فین باشید. فین در فاصله ۴۵ کیلومتری پاسگاه گلوگاه قرار دارد. این شهر با فضای وسیع و نخلستان‌های متراکم و خیابان‌های عموما عاری از بدنه ساختمانی به عنوان یکی از نمونه‌های نادر و واقعی باغ‌شهر کشور است. اغلب اماکن شهر در میان نخلستان‌ها ساخته شده است، طوری که خیابان‌ها و دسترسی‌های شهر به‌مثابه شبکه‌های ارتباطی یک پارک بزرگ مورد استفاده اهالی شهر قرار گرفته است.
اقامتگاه بوم‌گردی شبانه مارم در روستای ماروم یکی از بهترین و مناسب‌ترین جاهایی است که شما می‌توانید برای اسکان در نظر بگیرید و با اقامت در این روستا لذت تماشای آبشار آن را از دست ندهید. همچنین ۲ آسیاب قدیمی در جوار این چربه، قلعه تاریخی، چشمه‌های آبگرم و باغستان‌های فین، مجتمع گردشگری مشتمل بر محدوده پارک ملت، استخر آقایان و بانوان و مجموعه کوهستان پارک که در ضلع شمال شرقی شهر و در انتهای خیابان ملت واقع شده از جاهای دیدنی این شهر است.
کوهستان گنو
آخرین منزلگاه گردشگری قبل از رسیدن به بندرعباس، مناظر زیبای کوهستان حفاظت شده گنو است. چشمه آبگرم گنو نیز از لحاظ امکانات رفاهی جزو چشمه‌هایی در ایران است که سهم قابل توجهی در جذب گردشگران داخلی و خارجی داشته است. امکانات تفریحی و آب‌درمانی گنو و با مساحت ۳۰ هکتار و با ظرفیت پارکینگ ۱۶ هزار خودرو از نقاط قوت این مجتمع است. هتل ۲۸ واحدی، مجتمع تجاری، رستوران و سفره‌خانه سنتی، پیست دوچرخه‌سواری، درشکه‌سواری و سوارکاری از جمله دیدنی‌های این تفرجگاه است.
با گذر از گنو اختیار با شماست که کدام مسیر دیدنی را انتخاب کنید. خیلی‌ها با خودرو عازم غرب بندرعباس می‌شوند تا از طریق بندر پل راهی قشم شوند. برخی نیز از همان جاده راهی کیش می‌شوند. عده زیادی هم به سراغ سواحل بندرعباس و جزیره هرمز می‌روند.
بندرعباس
اگر می‌خواهید چند روزی در بندرعباس باشید حتما سراغ ساحل شهر، بازارهای سرپوشیده، پارک‌های ساحلی را بگیرید و از اماکن تاریخی این شهر مانند معبد هندوها، موزه مردم‌شناسی، حمام گله‌داری و عمارت کلاه‌فرنگی دیدن کنید. اگر می‌خواهید علاوه بر این اماکن کمی حرفه‌ای‌تر بندرعباس را ببینید، رفتن به پاتوق‌های بندر را پیشنهاد می‌دهیم؛ جایی که افراد کهنسال در آن بیتوته می‌کنند. این بار به جای رفتن به رستوران‌های لاکچری و شیک، به چند اغذیه‌فروشی سنتی بروید. اگر در مرکز شهر هستید، بعد از عبور از هتل هرمز دنبال اغذیه‌فروشی روبه‌روی اداره آگاهی جنب نانوایی بگردید و با نان‌های محلی خوشمزه جنوب آشنا شوید. از نان رته، توموشی بگیر تا نان سولاغ همه را با چاشنی‌های جنوبی مثل مهیاوه امتحان کنید. اگر هم اطراف ساحل هستید، سری به چهارراه نخل ناخدا بزنید. آنجا نیز اغذیه‌فروشی محلی خواهید یافت که مخصوص گردشگران است و بیشتر نان‌های محلی در آنجا پخت می‌شود. اگر قصد برپا کردن چادرهای مسافرتی دارید، حتما در نقاط تعیین شده که دارای ایستگاه پلیس، خدمات مسافرتی مانند دوش حمام و توالت است چادر خود را برپا کنید.
غذاهای محلی بندر
پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی با آداب و رسوم مردم هرمزگان، سری به اقامتگاه‌های بوم‌گردی استان بزنید، اغلب این اقامتگاه‌های دیدنی در روستاهای اطراف بندرعباس فعالند، اقامتگاه پاتل ایسین، تل سیاه، سرخون، هماگ بالا و روستاهای سلخ، طبل، تبرزین و سهیلی قشم و شهرهای کنگ، پارسیان، رودان و جزیره هرمز از جمله این اماکن هستند. همچنین می‌توانید برای مشاهده آدرس ۱۰۰ اقامتگاه رسمی هرمزگان به سایت‌های آژانس‌های توریستی مراجعه کنید. از غذاهای محلی استان هرمزگان هم نمی‌توان به‌سادگی گذشت. اگر خودتان علاقه به ماهیگیری ندارید، حتما صبح زود سری به بازار ماهی بزنید و سعی کنید برای یک‌بار هم شده یک غذای جنوبی را در کنار ساحل امتحان کنید. ماهی برشته یا کباب زغالی یکی از غذاهای محلی جزیره قشم است. برای درست کردن این غذا از ماهی‌های ساردین، گاریز، بیاح، سنگسر، سرخو، هور و زرده استفاده می‌کنند. در روش پخت آن ابتدا داخل شکم ماهی‌های بزرگ‌تر را خالی می‌کنند و با سبزی‌های معطر، پیاز و ادویه پر می‌کنند و روی یک ظرف با شعله آتش مستقیم قرار می‌دهند. ماهی‌های کوچک‌تر مانند ساردین را درست و کامل می‌پزند. در طبخ آن، ماهی‌ها را حداقل یک ساعت جلوتر نمک زده تا کاملا نمک را به خود جذب کند و همچنین ورقه فلزی که ماهی روی آن قرار می‌گیرد، باید کاملا داغ باشد؛ در غیر این صورت پوست ماهی به ورقه فلزی می‌چسبد و کنده می‌شود.
دوپیازه میگو را هم امتحان کنید، خوراک دوپیازه میگو از غذاهای جزیره قشم است. این غذا با میگو، پیاز، رب و ادویه درست می‌شود. این غذا را هم می‌توان با برنج و نان میل کرد. برخی غذاهای معروف هرمزگان را با این نام‌ها دنبال کنید: برنج دیشو، هزاری، نان توموشی، نان چم‌چمو، سوراخ یا سوراغ، موفلک.
هر طور شده از بازار ترشی انبه مخصوص هرمزگان هم تهیه کنید و طعم آن را به خاطر بسپارید. از غذاهای محلی گذشته از دیدن جزایر بی‌نصیب نشوید و حتما به قشم و هرمز سفر کنید. البته اگر در بندرعباس ماندگار شدید، از محلی‌ها آدرس سواحل بکر غرب بندرعباس را جویا شوید، به طبیعت بسیار زیبای روستاهای اطراف بندرعباس به‌خصوص ایسین سر بزنید. به چشمه‌های آبگرم روستاهای غرب بندرعباس، بازار گچین، پل لاتیدان هم بروید که خاطره‌اش برایتان ماندنی می‌شود.
هرمز و خاک‌های رنگی
هرمز، جزیره‌ای بیضی‌شکل و گنبدی نمکی در ۱۶ کیلومتری بندرعباس است. این جزیره را به علت موقعیت جغرافیایی آن و مجاورت با تنگه هرمز، کلید خلیج‌فارس می‌دانند. در مسیر دریایی قشم به جزیره هرمز کوه‌هایی به رنگ زرد، سفید و قرمز دیده می‌شود. در میان این کوه‌ها، کوه قرمز رنگی وجود دارد که خاکش خوراکی است و مردم محلی از خاک سرخ آن به عنوان ادویه در طبخ ماهی و نان و تهیه ترشی، مربا و سُس استفاده می‌کنند.
نظر شما