به گزارش همشهری‌آنلاین چهارمین نشست تخصصی آموزشی آیین آواز به اجرای رضا رضایی پایور ردیف‌دان و مدرس آواز و نواپرداز و نیز بحث آسیب‌شناسانه هوشنگ فراهانی و کارشناس مجری برنامه (علی شیرازی) درباره مشکلات آوازخوانی در ایران اختصاص داشت.
رضا رضایی پایور که علاوه بر تدریس آواز و اجراهای گاه و بیگاه کنسرت و آلبوم مدتی است به کار آهنگسازی و تنظیم موسیقی در قالب ارکستر بزرگ به شیوه برنامه خاطره‌انگیز گلها روی آورده، سه شنبه شب(۱۶ آذر) به همراه شاگردان جوان و میانسالش در فرهنگسرای ارسباران حاضر شد و پس از اینکه چهار تن از هنرجویان برتر او روی صحنه آمدند خود نیز به اتفاق مسعود نجفی (سنتور) و سیاوش عبدی (تمبک) آواز شسته رفته‌ای را در مایه ابوعطا اجرا کرد.
در این اجرا تسلط خواننده بر صدایش بسیار به چشم آمد و تصنیف جدیدی هم که از ساخته‌های مسعود نجفی پایان بخش کار این گروه بود، روزهایی را که صدای رضایی پایور (آن زمان به نام رضا رضایی فعالیت می‌کرد) در ذهن‌ها تداعی کرد.
از میان چهار شاگرد این مدرس باسابقه علیرضا پیرهادی با وجود آنکه فقط 15 ماه است به فراگیری آواز مشغول شده هنرجویی بسیار مستعد نشان داد و برنامه‌اش را در دستگاه نوا با سنتور محمدرضا هدایت‌زاده با موفقیت به پایان رساند. سیدشریف نوری اجرایی متوسط در مخالف سه گاه عرضه کرد. یعنی نه آنقدرها خوب بود و نه آنقدرها بد. در این قسمت، احمد اصغری با سازش نی نوری را همراهی کرد.
علیرضا مرزبان به نوعی پدیده این نشست از آیین آواز بود. او با وجود نوجوانی و قرار گرفتنش در سن 14 سالگی نشان داد که صدایش ظرفیت زیادی برای آوازخوانی دارد. به ویژه آنکه کلام شعر را با حس و حالی ویژه اجرا می‌کرد. مرزبان فقط بایستی به هماهنگی بیشتری میان ریتم کلام و ریتم تحریرهایش دست پیدا کند و جای درست و دقیق تحریرهایش را هم بیابد.
حمیدرضا معدنکار دیگر هنرجوی کلاس رضایی پایور از ابتدا کار سختی برای اجرای این شب، پیش رو داشت. او در حالی مرکب خوانی در دستگاه «راست پنجگاه» را برای این نشست انتخاب کرده بود که هنوز هم بسیاری از آوازخوانان سرد و گرم چشیده ایرانی از کنار این دستگاه و البته دیگر دستگاه سخت و مردافکن ردیف موسیقی ایرانی یعنی «نوا» با احتیاط عبور می‌کنند و حتی الامکان در محافل رسمی از اجرای این دو دستگاه صرف نظر می‌کنند و توانایی و ذوق‌شان را با دیگر دستگاه‌ها و مایه‌های آوازی موسیقی ایرانی به بوته آزمایش می‌گذارند.
از همین رو بود که احمد اصغری نوازنده جوان نی این برنامه در کار درآمد کردن دستگاه راست پنجگاه ناموفق نشان داد و حتی اشاره‌هایی هم در این درآمد به بیات ترک کرد که با مدگری خواننده به بیات ترک معلوم شد این مایه را با دستگاه اصلی این اجرا به اشتباه در هم آمیخته است. اصولاً مناسب خوانی و مناسب نوازی جزئی مهم از موسیقی ایرانی به شمار می‌رود و حتی تشخیص اینکه در چه سنی و با چه میزانی از دانش و تجربه کدام دستگاه را برای اجرا در کدامین جمع و مکان برگزنیم جزئی از مناسب خوانی و مناسب نوازی است.
به گزارش همشهری آنلاین بخش جنبی چهارمین نشست آیین آواز با اجرای یکی از شاگردان مشترک حمیدرضا نوربخش و محسن کرامتی همراه بود. سیدحسن قاسمیان بیات اصفهان را برگزیده بود و اکبر آقامیرزایی تارنواز او را همراهی کرد. صدای قاسمیان سرماخورده به نظر می‌رسید اما او با همین وضعیت هم آوازش را از نظر ترکیب و شعرخوانی و جمله بندی‌های تحریری وابسته به ردیف آوازی اجرا کرد و به موفقیت نسبی رسید.
از دیگر رخدادهای متن و حاشیه این نشست درخواست رضایی پایور از علی شیرازی کارشناس مجری و دبیر برگزاری این سلسله نشست‌ها برای آواز خواندن در دقایق پایانی برنامه بود. او رو به تماشاگران و استادان و مدرسان حاضر در فرهنگسرای ارسباران گفت: «امشب شیرازی که در این دو ساله آیین آواز و شب آواز ایرانی را تأسیس کرده خودش هم که خواننده است باید در این جمع بخواند.» او نیز با ذکر اینکه سه سال شاگرد رضایی پایور بوده با وجود ناراحتی تنفسی و سرماخوردگی ابیاتی را در ابوعطا به همراه سنتور نجفی خواند.
آسیب شناسی آواز ایرانی عنوان مبحث تخصصی این نشست بود که با مشارکت هوشنگ فراهانی و شیرازی برگزار شد. این دو تن مدت‌هاست به این مقوله در مطبوعات و رسانه‌ها می‌پردازند و هر دو با جمله‌ها و تحلیل‌های آشنای‌شان اوضاع اسفبار آواز و موسیقی ایرانی را مورد تحلیل قرار دادند.
هوشنگ فراهانی نوازنده تار و سه تار و آهنگساز و پژوهشگر موسیقی در این نشست با بیان اینکه متأسفانه موسیقی و آواز ما دچار نوعی «کهتری فرهنگی» شده است، اظهار کرد: امروز هنرمند سنتی ما بی‌دفاع و بی‌سلاح است و خیلی تحت تأثیر جریانات بیرونی و رسانه‌ای قرار دارد و در همین شرایط است که تصمیم‌هایش را می‌گیرد. متأسفانه ما در برابر هجوم شدید رسانه‌ها و جهانی شدن تا حد زیادی خود را باخته‌ایم.
فراهانی ضمن انتقاد از وضعیت آموزش موسیقی و به ویژه آواز در کشورمان ادامه داد: چرا کنار هم نمی‌نشینیم و بازگو نمی‌کنیم که درد اصلی چیست؟ اگر هم کسی دیگر آواز گوش نمی‌کند مطمئن باشید که مشکل اصلی در نوع برخورد خودمان هم بوده است. البته از مشکلات مدیریتی هم نباید به سادگی گذشت. همه ما می‌دانیم که شیوه‌های آوازی‌مان تا حدی از هم متفاوتند ولی کمتر کسی دقت می‌کند که وقتی یک هنرجو از نزد استاد اولیه‌اش به کلاس دیگری نقل مکان می‌کند دچار سردرگمی در تشخیص شیوه‌ها می‌شود.
علی شیرازی کارشناس مجری برنامه و آواز‌پژوه نیز بیان کرد: متأسفانه بسیاری از اهالی موسیقی و آواز هم در شرایط سختی که آقای فراهانی آن را به درستی به تصویر کشیدند دچار وارونگی در نگاه شده‌ایم. درست است که آواز و موسیقی ما در بدترین شرایط قرار دارد و به شدت هم تضعیف شده است اما من و شما باید درک دقیق‌تر و درست‌تری از اوضاع داشته باشیم. مسأله این است که بسیاری از دوستان، تحلیل‌های نه چندان درست خود را به هنرجویان منتقل می‌کنند و این اشتباهات به سرعت تکثیر می‌شوند و جای واقعیت و حتی حقیقت را می‌گیرند.
وی ادامه داد: باید دقت کرد که مردم اگر هم از آواز روی گردانده‌اند، از کدام آوازها بوده است؟ آیا استاندارد ما در هنر آواز همین آثار نصفه و نیمه و با فاصله‌های دور و نزدیک از خلاقیت هنری است؟ جواب البته خیر است. چرا که استقبال از همین جمع‌ها و نشست‌ها نشان می‌دهد که مردم هنوز تشنه آواز خوب و صدای متفاوت هستند
در پایان برنامه اعلام شد که پنجمین نشست آیین آواز سه شنبه 14 دی با حضور هنرجویان برتر محسن کرامتی برگزار خواهد شد.
علی رستمیان، داود فیاضی، فاضل جمشیدی، جمال منبری، امیر مداح، بهنام وادانی، علیرضا حاجی طالب، عیسی فرزان راد، شفیع شجاعی ادیب (پژوهشگر عرصه ادبیات)، هوشنگ علی اکبر، امیر شادمان (مستندساز) و امیر متولی از هنرمندان و فرهیختگان حاضر در این نشست بودند.
نظر شما