همشهری آنلاین- محمد عجم: یک تابلو خط فارسی 88 هزار پوند در لندن به فروش رسید. به این ترتیب؛ درخشیدن هنرمندان ایرانی در نمایشگاه‌های بین‌المللی مسئولیت نهادهای رسمی را دو چندان می‌کند

رسانه‌ها به ‌ویژه  روزنامه‌های جهان عرب طی دو روز گذشته خبر مربوط به مزایده شب دوم آبان 1386، چند اثر هنری ایرانی را - که در مرکز مزایده هنرهای معاصر ساتبی (sothebys)در لندن به فروش رفت-  بطور گسترده بازتاب دادند.

این حراج بزرگ اروپایی  86 فقره آثار هنرهای مدرن و معاصر ایرانی و عربی در آخرین ساعات چهارشنبه دوم آبان با رقم کلی ‌١٤/٣ میلیون دلار و با مبالغ اضافی که خریداران پیشنهاد دادند، غوغا کرد.

مزایده مرکز بین‌المللی هنری ساتبی با یک عکس بدون عنوان اثر عباس کیارستمی کارگردان برجسته ایرانی افتتاح شد که جایگاه وی در دنیای هنر با ارایه اثرش در نمایشگاه "تصور  سازنده" در موزه هنر مندرن نیویورک و مرکز هنر معاصر PS1 تقویت شد. این عکس هنری ، تصویر درخت‌های سیاه خشکی را روی یک زمین سفید نشان داده است و از ساحل دریای خزر گرفته شده است. این تصویر ‌٥٥ هزار دلار فروخته شد.

 پس از کیارستمی اثر هنرمند  ایرانی خسرو حسن‌زاده با عنوان "تروریست خسرو" به مبلغ ‌٣٢ هزار و ‌٩٦١ دلار چکش حراج خورد که یک صفحه ابریشمی برجسته و آکرلیک روی بوم نقاشی است.

تابلو خط فارسی کار محمد احصایی بالاترین نرخ اشیاء حراجی این گالری را به خود اختصاص داد. این تابلو خط  شبیه به خط ابداعی معلای (عجمی) است. این تابلو خط که با قلم نی به رنگ قرمز بر روی زمینه سیاه کشیده شده است زمانی شگفت آفرین شد که در میان دهها اثر هنری و خوشنویسی از نرخ پایه 25 هزار با هر ضربه چکش حراجی، مشتری بالاتری را جذب می کرد وقتی  بهای آن تا 88 هزار و پانصد رسیدحراج گر با آخرین ضربه چکش به ماجرا خاتمه داد و فروخته شد را اعلام کرد.

سیدمحمد احصایی سال گذشته نیز در حراجی کریستی درخشید؛ وی با دیوان شمس - قیمت پایه‌ی 25 - 20 هزار دلار، دیوان‌نامه - ، 70 - 50 هزار دلار و کار خوشنویسی دیگری با رقمی معادل 12 - 10 هزار دلار حضور داشت. نشاط، عربشاهی، زنده رود و تنی دیگر از هنرمندان نیز حضور موفقی داشتند.

تابلو مسی حرف"ح" از پرویز تناولی 72 هزار پوند، تابلو"رویای تهران" از فرهاد مشیری 12 هزار پوند  بفروش رفت.تابلوهایی از هنرمندان مصری، فلسطینی، سعودی، مراکشی  و دیگران  نیز با رقم‌هایی بین 5 تا 60 هزار پوند فروش رفت. سال گذشته نیز در مرکز بین‌المللی حراج آثار هنری کریستی در لندن، و همچنین در دبی، هنر مندان ایرانی به ویژه بانوان حضور پررنگ و موفقی داشتند.

در چند سال گذشته نمایشگاه‌های هنری خط و نقاشی ایرانی در کشورهای متعددی از جمله در کازابلانکا درخشیده است. اما این اولین بار است که تابلو خطی یک هنر مند ایرانی به چنین مبلغی گزافی فروخته شده است این نشان می‌دهد که به هنرهای معاصر بویژه صنایع دستی از بعد درآمد زایی برای کشور نیز باید توجه شود و نهادهای رسمی به حمایت بیشتری از این صنعت پردازند.

درخشیدن کارهای هنری هنرمندان ایرانی در طول چند سال اخیرا در مزایده هایی مانند آنچه در سابتی و کریستی و شعبه های دبی و نیویورک و لندن آن اتفاق افتاد موجب مباهات هر ایرانی است. بخصوص کارهای هنری بانوان ایرانی که در دنیای اسلام  با نگاهی  افتخارآمیز مورد توجه قرار می گیرند. 

هنرمندان ایرانی ثابت کردند که جوانان ایرانی تنها در المپیادهای جهانی نمی‌درخشند بلکه در میدان هنر نیز حرف برای گفتن دارند. استقبال از کارهای هنری ایرانی در حراجی‌های بین‌المللی و بویژه آنچه در استقبال از تابلوهای هنری خط فارسی اتفاق می‌افتد نشانگر آن است  که ایران می‌تواند روی این هنر اصیل ایرانی سرمایه گذاری کند و جایگاه اول را در هنر خط  با حروف الفبای فارسی - عربی در جهان  داشته باشد.

خط، یک نیاز مبرم قدیمی و یک  پدیده هنری واجتماعى است، به همین سبب ماندگار شده است. در هر جامعه‌اى خط و زبان دو پدیده و عنصر اصلى آن اجتماع هستند. از آنجایى که ملت ما با هر پدیده و عنصرى در طول تاریخ، به سهو برخورد نکرده به این پدیده هم بطور جدى نگاه کرده است.

در دوره قاجار یا صفوى، در کاخ هاى هنرى، افرادى تحت حمایت اداره‌هاى خاص مى‌نشستند، سه تار مى زدند، نقاشى مى‌کردند، خوشنویس قران بودند، احادیث و کتب شعرا را نگارش مى‌کردند. هم اکنون این همه ارگان‌ها که به طور موازى فعالیت هنرى و فرهنگى مى‌کنند باید استعدادها را تحت پوشش بگیرند، دور هم بیاورند و بیمه‌شان کنند و کار هنرى و ابداع و نوع آوری بخواهند. 

نستعلیق جذابیتش را طى سالیان سال به دست آورده است؛ خط معلا (عجمی) و خط کرشمه (آریامنش)  می‌توانند خط فارسی را در بازار هنر پر جذابیت و جهانشمول تر کند. ایران خاستگاه  خط و هنر است  خطاطی و خوشنویسی به شکل امروزی در دوره قبل از اسلام رونق چندانی نداشته است اما با تطبیق این هنر با معماری بعد از اسلام که نقشی دوگانه را بازی می کند می توان به قدمت و پیوند ناگسستنی آن پی برد.

با رؤیت بناهای به یاد مانده (دوره مغول) از جمله مسجدها، کاخ ها، مقبره‌ها و اماکن مقدس که با خطاطی‌های زیبایی متون مذهبی می‌توان گفت هنر معماری ایرانی همیشه با خطاطی های زیبا تلفیق گشته است. حمله چنگیز مغول با تخریب آثار و بناهای مهم و مقدس آغاز شد ولی با تأسیس اولین حکومت مغول هنر ایرانی ، روح سرکش صحراگردی آنها را تسلیم تمدن کرد. در دوره ایلخانی این هنر غنی تر و پربارتر می شود (قرآن نفیسی به خط ریحانی به فرمان اولجایتو با خط و تذهیب عبدالله بن محمد همدانی باقی مانده است).

بعد از تیموریان، صفویان پا به عرصه حکومت گذاشتند، حکومت شاه اسماعیل صفوی موجب ظهور سبک جدیدی از هنر خوشنویسی و تذهیب شد که نه تنها در داخل قلمرو خود بلکه در قلمرو سرزمین رقیب قدیمی اش عثمانی نیز تحولاتی شگرفی ایجاد کرد.

خط تعلیق در زمان شاه اسماعیل صفوی و شاه طهماسب نظام‌مند شد و در آن دوره با افزودن برخی نشانه‌های الفبای فارسی تکمیل گشت و به عنوان خط بومی توسعه یافت، گویند خط تعلیق را فردی به نام تاج سلطانی خطاط اصفهانی  ابداع کرد. مسلماً حمایت‌ها و تشویق‌های شاه اسماعیل و شاه طهماسب به نوبه های خود در پیشرفت آن بی تأثیر نبوده، بعدها همین خط باعث ظهور خط  ایرانی درخشان دیگری به نام نستعلیق شد. پایه گذار این خط را میرعلی سلطانی تبریزی  می دانند.

او با الهام از شیوه پرواز و بالهای عقاب و پیوند آن با اشکال هندسی موفق به ابداع خط  زیبای نستعلیق شد. بعدها توسط گروهی از خوشنویسان برتر ایرانی از جمله عبدالرحمان خوارزمی و دو پسرش عبدالرحمن انیسی و عبدالکریم پادشاه به ترتیب که از اساتید اولیه و پیشگامان این فن محسوب می شوند محفوظ شد. این خط در میان مسلمانان دیگر ممالک نیز با نام " خط فارسی " رایج گشت. البته تنوع و تفنن و ابداعات خطی تنها به یک دوره خاصی اطلاق نمی شود، بلکه هنرنمایی های خوشنویسان ایران متناوباً از قرنی به قرن دیگر تکمیل  گشته است.

کد خبر 34956

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار فرهنگ عمومی

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز