سینمای دفاع مقدس یا سینما ملی

با آغاز جنگ تحمیلی طبیعی بود که سینای ایران هم به این رخداد مهم بپردازد. هر چند در سال‌های اولیه جنگ نداشتن تجربه در ساخت فیلم جنگی و فقدان شناخت از حال و هوای حاکم در جبهه‌ها باعث شد تا اولین نمونه‌های این ژانر آثار قابل قبولی از کار در نیایند. سال‌هایی که هنوز سینمای جنگ هویت واقعی خود را نیافته بود. هر چند از دل همین فیلم‌ها ،سینمایی قهرمان محور پدید آمد که در دهه 60 تماشاگران بسیار داشت.

باید نقش ارزنده مجموعه روایت فتح را فراموش نکرد که شهید مرتضی آوینی و گرو‌هش انجام دادند که ارائه تصویری بی‌واسطه از فضای حاکم بر جبهه‌ها بود ونباید فراموش کرد ارزشمندی و ماندگاری آثاری مثل «عقاب‌ها» «کانی ما نگاه» «گذرگاه» و بلمی به سوی ساحل.

سینمای دفاع مقدس با تمام فراز و نشیب‌هاش هنوز هم مهم‌ترین گونه ای است که در سال‌های پس از انقلاب شکل گرفته است با تصاویری که اغلب به شیوه دوربین روی دست فیلمبرداری می‌شد و با نریشن تاثیر گذاری که کسانی خاص می‌نوشتند و خوانده میشد و جالب است که بهترین فیلم‌های سینمای جنگ و دفاع مقدس بعد از پایان جنگ ساخته شده بطور کلی در دنیا ساخت فیلم‌های جنگی پر هزینه و پر دردسر است و روز به روز هم سخت تر میشود. چون نیاز به امکانات خاص و مکان‌های خاص و پوشش‌های خاص دارد . مستند سازی واقعگرایی و درست دیدن رخدادهای جنگ است و بسیار حساس و مهم‌اند زیرا تاریخ یک مملکت به حساب می‌آیند.

در این میان سینمای دفاع مقدس- سینمای جنگ- سینمای ملی- سینمای مقاومت - سینما معنا گرا - سینما محتوا - سینما مسنتد - سینما جوان- سینما کودک و نوجوان - جشنواره فیلم فجر و انواع جشنواره دیگر در کل سینمای ایران یا سینما ملی ایران را تشکیل می‌دهند.

حال باید دید سینمای ملی کدام یک از این ژانرها هستند یا مخلوطی از آنها سینمایی ملی مار را تشکیل می‌دهند. در طی 8 سال دفاع مقدس شاهد آثار نبودیم که نگاهی عمیق به جنگ و عوارض آن داشته باشند. در دهه 70 فیلم‌های چون دیده بان- مهاجر - سفر به چزابه جز بهترین دفاع مقدس تاریخ سینمای ایران به حساب میایند. ساخت فیلم‌های اجتماعی جایگزین فیلم‌های دفاع مقدس شدنند و تکرار موضوعات باعث شد که فیلم‌های تولید شده که فاقد جذابیت برای مخاطب شدنند.

اخیراً با ساختن آثاری مانند «ایستاده در غبار» «بادیگارد» نگاه واقعی به سینمای جنگ ایران داشته‌اند که مورد قبول مردم قرار گرفته البته در این ما باید از اثار فاخر تولید شده در آن دوران با نگاه دفاع مقدس، جنگ و پیامدهای آن یاد کرد. آثاری مانند: مرز- مهاجر- دیده‌بان- ملکه - دوئل - گذرگاه -آژانس شیشه ای - سفر به چزابه _ لیلی با من است_ از کرخه تا راین - دیار عاشقان _ عقابها ، به خوبی یاد کرد. به امید ساخت فیلم‌های واقعی از جنگ و نشان دادن ایثار، وفدارکاری‌های رزمندگان دفاع مقدس .چون سالها می‌توان در این مورد کار کرد به دور از هر نوع تعصب و نگرش و ساده نگری چون سینمای ملی می‍تواند سینمای واقعی باشد مانند سینمای جنگ.

* منتقد سینما