هنرمندی ملایم که خنثی نبود!

هربار كتابي خواندم كه آن را دوست داشتم، به‌طرح‌هاي گرافيكي‌اي نگاه كرده بودم كه او خلق كرده بود و عجيب است كه نمي‌دانستم اين هنرمند كيست! هربار كه كتاب‌خانه‌ام را جابه‌جا كرده‌ام مدت‌ها به طرح‌هاي جلد كتاب‌ها كه اثر او هستند، نگريسته‌ام.

كتاب‌هايي مثل «وعده‌گاه شير بلفور»، «جاده‌ي فلاندر»، «قلعه‌ي حيوانات»، «شازده‌احتجاب»، «دنياي سوفي» و... در خانه‌ي من، آثار او در كتاب‌خانه نشسته‌اند. بدون آن‌كه هرگز بپرسم گرافيست و طراح جلد اين كتاب‌ها كيست.

چندي پيش به موزه‌ي گرافيك ايران در پارك پليس رفتم و ديدم نمايشگاهي ازآثار گرافيكي اين هنرمند برپا شده و آثار او را كه شامل طرح‌هاي جلد كتاب، پوستر و نشان‌هاي گرافيكي مي‌شد به نمايش گذاشته‌اند.

فوزي حسن‌تهراني، پارسال درگذشت. او يكي از گرافيست‌هاي مهم و تأثيرگذار كشورمان است، اما در طول حيات هنري خويش هيچ نمايشگاهي برگزار نكرد. او سلوك عارفانه‌اي داشت و دوست داشت در انزوا كار كند و اهل جار و جنجال نبود.

فريبا سليماني، امين اموال موزه‌ي گرافيك به خبرنگار هفته‌نامه‌ي دوچرخه مي‌گويد: «اين نمايشگاه، نكوداشت فوزي حسن‌تهراني است كه در اسفندماه گذشته فوت كرد.

ما در حوض‌خانه، طرح جلدها را به نمايش گذاشتيم. اين آثار از  اواخر دهه‌ي 50 تا اواسط دهه‌ي 80 خلق شده‌اند. بيش‌ترين كارهاي اين هنرمند، در دهه‌ي07 و 80 خلق شده‌؛ دوره‌اي كه براي دو انتشارات نيلوفر و ناهيد كار مي‌كرد.

در دهه‌ي 40 و 50 كار اين هنرمند بيش‌تر طراحي پوستر بوده است. البته در آن دوره، او با مجله‌ي تماشا هم همكاري مي‌كرد.

در سالن بالاي نمايشگاه، مجموعه‌ي پوسترهاي اين هنرمند و پوسترهاي هنرمندان معاصر فوزي حسن‌تهراني، مثل مرتضي مميز، عباس كيارستمي، قباد شيوا و محمد احصايي قرار دارد، اما عكس‌هاي شخصي اين هنرمند، در دوره‌هاي گوناگون زندگي‌اش را، در بخش ديگري از نمايشگاه گذاشته‌ايم.»

 او مي‌گويد: «هدف‌ ما اين بود كه آثار اين هنرمند بيش‌تر معرفي بشود، چون تا وقتي زنده بود، در هيچ نمايشگاهي شركت نمي‌كرد. در نكوداشت اين هنرمند هم كه در افتتاحيه برگزار شد، هنرمندان به جنبه‌هاي مختلف زندگي اين هنرمند پرداختند.»

در اين نمايشگاه، يك فيلم درباره‌ي فوزي حسن‌تهراني در حال پخش است. فيلم را مي‌بينيم، در بخشي از فيلم آيدين آغداشلو دربار‌ه‌ي اين هنرمند مي‌‌گويد: «فوزي حسن‌تهراني، آدم ملايمي بود بدون اين‌كه خنثي باشد...»

فكر مي‌كنم اين جمله‌ي كوتاه معرفي جامعي از  اين هنرمند است. اين نمايشگاه تا پايان شهريور 95 داير است. موزه‌ي گرافیک ایران در بزرگراه شهید بابایی، خیابان استخر، بلوار استقلال، خیابان توحید شمالی، محوطه‌ي پارک پلیس واقع شده است.

• نگاهي به زندگي فوزي حسن‌تهراني

فوزی حسن تهرانی سال ۱۳۱۹ در همدان به دنیا آمد. سال ۱۳۴۵ به‌عنوان هنرجوي رشته‌ي نقاشي به دانشکده‌ي هنرهای زیبای دانشگاه تهران رفت.

در سال ۱۳۵۰ با انتشارات سروش به همکاری پرداخت و به فعاليت در آن‌جا ادامه داد تا ۱۳۷۴ که در سازمان صدا و سیما بازنشسته شد.

او در این مدت، علاوه بر تولید آثار گرافیکی با نشریاتی نظیر تماشا، سروش کودکان و سروش نوجوان به‌عنوان طراح گرافیک و مدیر آتلیه همكاري كرد.

طراحی و ساخت سه تیتراژ برای سریال‌های «دلیران تنگستان»، «دوستت دارم، دوستت دارم» و «هامی و کامی»، بخشی از فعالیت‌های اوست.

عكاسي از نمايشگاه: محمود اعتمادي