الهام مصدقی راد: مصوبه شهر دوستدار کودک این شهر را اینگونه تعریف کرده است: «شهری که در آن خواسته‌های کودک در اولویت قرار گرفته و شرایط اجتماعی، فرهنگی و شهرسازی و معماری شهر همسو با نیازهای آنان است و حقوق کودکان در سیاست‌ها، قوانین، برنامه‌ها و بودجه منعکس شود.»

شهر و کودکان

در مصوبه شهر دوستدار كودك به 2‌موضوع در حوزه معماري و شهرسازي هم اشاره شده است؛ تأمين فضاي مناسب بازي كودكان در مجتمع‌هاي مسكوني احداث شده توسط انبوه سازان و سازندگان مسكن و پيگيري تنظيم قوانين رعايت استانداردهاي كاهش مخاطرات و حوادث در مجتمع‌هاي مسكوني درخصوص كودكان. استانداردسازي معماري مدارس، مبلمان شهري و مسيرهاي منتهي به مدارس نيز در بخش‌هاي ديگر مصوبه مورد توجه و تأكيد قرار گرفته است.

در مقررات نماي ساختمان‌ها نيز توصيه‌ها و الزاماتي گنجانده شده كه تلاش دارد چهره بناهاي شهر را چه از نظر فرم و چه از نظر رنگ و مصالح به نظم و آرامش برساند. آرامشي كه تمام شهروندان، كودك و بزرگسال حق دارند در فضاي شهري تجربه كنند، آرامشي كه شايد اين روزها از دست رفته باشد.

  • كودكان و معماري مدرن شهرها

برخي كارشناسان معتقدند كودكان ديروز شاهد شهري بودند با كالبدي متوازن و متعادل و با مقياس انساني و معنويتي كه ريشه در فرهنگ و تمدن ديرينه ايراني و اسلامي داشت اما كودك امروز به‌دليل معماري شهري مدرن كه فرهنگش همسو با خاستگاه غربي است و همچنين به‌دليل تربيت خاص، كمترين ميزان تعامل و برخورد را با اطرافيان دارد و متأثر از بي‌نظمي معماري و فشارهاي رواني حاصل از آن است.

عبدالهادي دانشپور، مديرگروه شهرسازي و معماري دانشگاه علم و صنعت ايران در گفت‌وگو با همشهري ضمن اشاره به اين موضوع كه بچه‌هاي شهر ذهنشان را با شهر واقعي تطبيق مي‌دهند و به‌دليل مقياس و اندازه‌هاي تهران، يكپارچگي و انسجام فضاي شهري، برخلاف شهرهاي كوچك‌تر در اينجا رخ نمي‌دهد، مي‌گويد: «راحتي و آرامش كيفياتي است كه شهرها بايد به شهروندان خود ارائه دهند درحالي‌كه اغلب شهرهاي بزرگ، عاري از تجربه‌هاي مفيد براي ساكنانشان هستند.»

سيما فردوسي، روانشناس هم معتقد است شلختگي و بي‌نظم بودن نماي ساختمان‌ها و عدم‌هماهنگي و تناسب آنها به مخاطب منتقل شده و انضباط روحي و آرامش وي را مختل مي‌كند، كودكان نيز ازاين موضوع تأثير مي‌گيرند. استاد دانشگاه شهيد بهشتي به همشهري مي‌گويد: «اين مسئله رابه جمعيت زياد، آلودگي، ترافيك، فضاي كم خانه‌هاي آپارتماني و.. اضافه كنيد چيزي كه حاصل مي‌شود كودكي عصبي و پرخاشگراست و حتي اگر كودك به‌طور مستقيم از اين شرايط تأثير نگيرد، از والدينش كه در اين محيط آسيب ديده‌اند، مي‌آموزد.» وي معتقد است كودكان شهرهاي بزرگ، رفتارهاي عصبي و پرخاشگرانه‌تري دارند.

  • تقويت حس بي‌مكاني

«كودك بايد به مكان زندگي‌اش تعلق خاطر داشته و احساس پيوند كند چراكه به هويت شخصي او كمك مي‌كند.» دانشپور استاد شهرسازي ضمن بيان اين مطلب معتقد است، بي‌مكاني با احداث ساختمان‌هاي شبيه به هم در حال تقويت است و نيازهاي كودكان نيز درنظر گرفته نمي‌شود. اومعتقد است با بهره‌مندي از نظرات ساكنان هر منطقه و محدوده مي‌توان بهترين مكان‌سازي‌ را براي آنها انجام داد.

مكان‌سازي يعني درك و دريافت اختصاصات شخصيتي و هويتي هر مكان و پاسخ مناسب طراحانه و توأم با برنامه‌ريزي. وي با اشاره به تجربه جديد برخي شهرهاي دنيا كه ضمن نياز به‌خودرو، پياده‌راه‌سازي را نيز جدي گرفته‌اند، مي‌گويد: «متأسفانه در شهرهاي ما اتومبيل‌ها مبنا هستند نه پياده‌ها و اين فضا در اختيار بزرگسالان هم نيست چه رسد به كودكان.» فردوسي روانشناس نيز تأكيد مي‌كند كودكان شهرهاي بزرگ را بايد به فضاهاي سبز و آرام برد چراكه عدم‌تحرك در رشد هوشي كودك تأثير منفي خواهد گذاشت.

  • معماري و شهرسازي جامع، كودكان را مدنظر قرار مي‌دهد

محمد سالاري رئيس كميسيون معماري و شهرسازي شوراي شهر با اشاره به اينكه ماموريت‌هاي معماري و شهرسازي داراي جامعيت در تمام حوزه‌ها و فضاهاي شهري است كه اگر محقق شود تمامي گروه‌هاي سني را در بر خواهد گرفت به همشهري مي‌گويد: ‌«اكنون مديريت شهري به اينجا رسيده كه ماموريت‌هاي شهرسازي و معماري را در اولويت قرار دهد كه در راستاي ارتقاي كيفي محيط شهر و زندگي تأثير قابل توجهي دارند.» وي مي‌افزايد:

«مديريت شهري در سال‌هاي اخير تلاش كرده از انجام اقدامات سخت‌افزاري به سمت نرم‌افزاري برود و نيازهاي اقشار مختلف را مدنظر قرار دهد، احداث پياده‌راه‌ها يكي از اين فعاليت‌هاست. همچنين در طراحي‌هاي شهري، درنظر گرفتن فضاهاي اختصاصي كودكان براي انجام تفريحات و فعاليت‌هاي بدني و همچنين تناسب رنگ و فرم و معماري بايد مدنظر قرار گيرد.»

کد خبر 314231

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار شهری

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha