در مصوبه شهر دوستدار كودك به 2موضوع در حوزه معماري و شهرسازي هم اشاره شده است؛ تأمين فضاي مناسب بازي كودكان در مجتمع‌هاي مسكوني احداث شده توسط انبوه سازان و سازندگان مسكن و پيگيري تنظيم قوانين رعايت استانداردهاي كاهش مخاطرات و حوادث در مجتمع‌هاي مسكوني درخصوص كودكان. استانداردسازي معماري مدارس، مبلمان شهري و مسيرهاي منتهي به مدارس نيز در بخش‌هاي ديگر مصوبه مورد توجه و تأكيد قرار گرفته است.
در مقررات نماي ساختمان‌ها نيز توصيه‌ها و الزاماتي گنجانده شده كه تلاش دارد چهره بناهاي شهر را چه از نظر فرم و چه از نظر رنگ و مصالح به نظم و آرامش برساند. آرامشي كه تمام شهروندان، كودك و بزرگسال حق دارند در فضاي شهري تجربه كنند، آرامشي كه شايد اين روزها از دست رفته باشد.
- كودكان و معماري مدرن شهرها
برخي كارشناسان معتقدند كودكان ديروز شاهد شهري بودند با كالبدي متوازن و متعادل و با مقياس انساني و معنويتي كه ريشه در فرهنگ و تمدن ديرينه ايراني و اسلامي داشت اما كودك امروز به‌دليل معماري شهري مدرن كه فرهنگش همسو با خاستگاه غربي است و همچنين به‌دليل تربيت خاص، كمترين ميزان تعامل و برخورد را با اطرافيان دارد و متأثر از بي‌نظمي معماري و فشارهاي رواني حاصل از آن است.
عبدالهادي دانشپور، مديرگروه شهرسازي و معماري دانشگاه علم و صنعت ايران در گفت‌وگو با همشهري ضمن اشاره به اين موضوع كه بچه‌هاي شهر ذهنشان را با شهر واقعي تطبيق مي‌دهند و به‌دليل مقياس و اندازه‌هاي تهران، يكپارچگي و انسجام فضاي شهري، برخلاف شهرهاي كوچك‌تر در اينجا رخ نمي‌دهد، مي‌گويد: «راحتي و آرامش كيفياتي است كه شهرها بايد به شهروندان خود ارائه دهند درحالي‌كه اغلب شهرهاي بزرگ، عاري از تجربه‌هاي مفيد براي ساكنانشان هستند.»
سيما فردوسي، روانشناس هم معتقد است شلختگي و بي‌نظم بودن نماي ساختمان‌ها و عدم‌هماهنگي و تناسب آنها به مخاطب منتقل شده و انضباط روحي و آرامش وي را مختل مي‌كند، كودكان نيز ازاين موضوع تأثير مي‌گيرند. استاد دانشگاه شهيد بهشتي به همشهري مي‌گويد: «اين مسئله رابه جمعيت زياد، آلودگي، ترافيك، فضاي كم خانه‌هاي آپارتماني و.. اضافه كنيد چيزي كه حاصل مي‌شود كودكي عصبي و پرخاشگراست و حتي اگر كودك به‌طور مستقيم از اين شرايط تأثير نگيرد، از والدينش كه در اين محيط آسيب ديده‌اند، مي‌آموزد.» وي معتقد است كودكان شهرهاي بزرگ، رفتارهاي عصبي و پرخاشگرانه‌تري دارند.
- تقويت حس بي‌مكاني
«كودك بايد به مكان زندگي‌اش تعلق خاطر داشته و احساس پيوند كند چراكه به هويت شخصي او كمك مي‌كند.» دانشپور استاد شهرسازي ضمن بيان اين مطلب معتقد است، بي‌مكاني با احداث ساختمان‌هاي شبيه به هم در حال تقويت است و نيازهاي كودكان نيز درنظر گرفته نمي‌شود. اومعتقد است با بهره‌مندي از نظرات ساكنان هر منطقه و محدوده مي‌توان بهترين مكان‌سازي را براي آنها انجام داد.
مكان‌سازي يعني درك و دريافت اختصاصات شخصيتي و هويتي هر مكان و پاسخ مناسب طراحانه و توأم با برنامه‌ريزي. وي با اشاره به تجربه جديد برخي شهرهاي دنيا كه ضمن نياز به‌خودرو، پياده‌راه‌سازي را نيز جدي گرفته‌اند، مي‌گويد: «متأسفانه در شهرهاي ما اتومبيل‌ها مبنا هستند نه پياده‌ها و اين فضا در اختيار بزرگسالان هم نيست چه رسد به كودكان.» فردوسي روانشناس نيز تأكيد مي‌كند كودكان شهرهاي بزرگ را بايد به فضاهاي سبز و آرام برد چراكه عدم‌تحرك در رشد هوشي كودك تأثير منفي خواهد گذاشت.
- معماري و شهرسازي جامع، كودكان را مدنظر قرار مي‌دهد
محمد سالاري رئيس كميسيون معماري و شهرسازي شوراي شهر با اشاره به اينكه ماموريت‌هاي معماري و شهرسازي داراي جامعيت در تمام حوزه‌ها و فضاهاي شهري است كه اگر محقق شود تمامي گروه‌هاي سني را در بر خواهد گرفت به همشهري مي‌گويد: «اكنون مديريت شهري به اينجا رسيده كه ماموريت‌هاي شهرسازي و معماري را در اولويت قرار دهد كه در راستاي ارتقاي كيفي محيط شهر و زندگي تأثير قابل توجهي دارند.» وي مي‌افزايد:
«مديريت شهري در سال‌هاي اخير تلاش كرده از انجام اقدامات سخت‌افزاري به سمت نرم‌افزاري برود و نيازهاي اقشار مختلف را مدنظر قرار دهد، احداث پياده‌راه‌ها يكي از اين فعاليت‌هاست. همچنين در طراحي‌هاي شهري، درنظر گرفتن فضاهاي اختصاصي كودكان براي انجام تفريحات و فعاليت‌هاي بدني و همچنين تناسب رنگ و فرم و معماري بايد مدنظر قرار گيرد.»
نظر شما