بله! درست شنيده‌ايد، به‌خاطر ارزان‌فروشي اين‌بار مغازه‌اي پلمب شده است! نه گرانفروشي يا هر تخلف ديگري كه تعزيرات به‌خاطر آن دست به‌كار شود! اينجاست كه« بياوخوبي كن!» بهترين ضرب‌المثل براي انتخاب است. اين مغازه نانوايي چندين كيلومتر آنطرف‌تر از پايتخت و در يكي از مناطق محروم ورامين قرار دارد. آقاي نانوا، وقتي از طرف اتحاديه نانوايي، قيمت‌هاي جديد را دريافت كرد، هيچ تغييري در قيمت نان‌هايش نداد و نان‌ها را به نرخ قديم به فروش رساند. اما همين ارزان‌فروشي باعث شد كه ساير نانواها شاكي شوند و بعد از آن را نيز خودتان بهتر است حدس بزنيد. براي آنكه از چند و چون اين ماجرا و علت گران نشدن قيمت اين نان‌ها با خبر شويم به سراغ نانواي ارزان‌فروش رفتيم و به گفت‌وگو با او پرداختيم تا به راز اين ارزاني پي ببريم.
- تغيير شغل
تحصيلات آكادميك ندارد، حتي ديپلمش را هم نگرفته و وقتي كلاس سوم راهنمايي بود، به دلايلي درس و مشق را كنار گذاشت و در كنار پدرش مشغول به‌كار نانوايي شد. 22سال كه داشت با دختر يكي از اقوام دورشان ازدواج كرد و حاصل اين زندگي، پسري 13ساله و دختري 3ساله است. همسرش از او راضي است و بچه‌هايش خيلي او را دوست دارند و رابطه او با بچه‌ها فراتر از پدر و فرزندي است و با آنها مثل يك دوست صميمي برخورد مي‌كند.
داوود كريمي كه مدت‌هاست طعم پدربودن را چشيده است حدود 16سال پيش و شايد كمي پيش‌تر تصميم گرفت وارد كار آزاد شود و كاري راحت‌تر و بي‌دردسرتر را انتخاب كند، به همين دليل مشغول تراشكاري شد. هر چند درآمد اين كار خوب بود اما از آنجا كه توان مالي مرد جوان زياد نبود و براي انجام اين كار نياز به سرمايه داشت، به ناچار تصميم گرفت كارش را تغيير دهد و دوباره به شغل پدري‌اش برگردد و مجددا در مغازه نانوايي مشغول به‌كار شد.
- بهترين خصيصه: خوشرويي
شاطر 37ساله گفت‌وگوي ما، نه‌تنها با خداست و حلال و حرام را در زندگي‌اش بسيار رعايت مي‌كند بلكه يك رفتار حسنه و عالي دارد و آن هم خوشرويي است. داوود كريمي مي‌گويد: «خودم كه نمي‌توانم درباره رفتارم حرفي بزنم اما دوست و آشنا مي‌گويند كه مرد خوبي هستم، اما قضاوت خوب و بد بودن من پاي خدا و بندگانش است كه از من و كارهايم راضي هستند يا نه؟ به‌طور كل خودم از خودم راضي نيستم و دلم مي‌خواهد بهتر از اينها باشم؛ نه از نظر مالي، از نظر رفتاري و كمك به مردم! اما اگر از من پرسيده شود كه بهترين رفتاري كه در خود مي‌بينم چيست، مي‌توانم بگويم آدم خوشرويي هستم. سعي مي‌كنم هميشه و در برابر تمام مشكلات زندگي لبخند بزنم. به‌نظر من در زندگي برگ برنده با كسي است كه به روزگار مي‌خندد. به ندرت عصباني مي‌شوم و اگر روزي عصباني شوم، همه متوجه مي‌شوند كه حادثه وحشتناكي رخ داده كه داوود عصباني شده است و اينجاست كه بايد بگويند خدا به خير كند».
- توزيع نان رايگان در مناطق محروم
اما شريك ناشناس آقاي كريمي و ساير خيريني كه اقدام به توزيع نان رايگان مي‌كنند، تنها منطقه خيرآباد ورامين را براي اين كار انتخاب نكرده‌اند بلكه آنها در مناطقي مانند شهريار و اطراف آن نيز اقدام به توزيع نان رايگان كرده‌اند.
شريك ناشناس، خودش نانواست و شغل نانوايي، شغل موروثي و آبا و اجدادي‌شان است. مرد 44ساله، سال‌هاست كه بخشي از درآمد خود را صرف كارهاي خير مي‌كند.
- نامه‌اي براي فك پلمب
مرد ميانسالي از مقابل مغازه نانوايي رد مي‌شود كه به سراغش مي‌رويم تا از نانوا و نانوايي‌اش سؤالاتي بپرسيم. او مي‌گويد: «شاطر اين نانوايي، مرد با خدا و خوش اخلاقي است. من كارگر هستم و معمولا بيشتر روز سر كارم، اما زن و بچه‌ام براي گرفتن نان به اين نانوايي مي‌آيند. آدم مطمئن و با خدايي است و خيالمان از بابت اين موضوع خيلي راحت است».
او ادامه مي‌دهد: «آقا داوود برايش افغاني و ايراني فرقي نمي‌كند، با همه يك رفتار را دارد و آن هم خوشرويي است. آقا داوود مرد تمام و كمالي است و اگر براي خريد نان به مغازه‌اش بروي و پول نداشته باشي بدون هيچ حرفي نان را در اختيارت مي‌گذارد و مي‌گويد برو بعدا حساب مي‌كنيم. اما نه اينكه فكر كني برايش مهم است و بعدا حساب مي‌كند، نه! اصلا به اين چيزها اهميت نمي‌دهد».
مرد ميانسال مي‌گويد: «حدود 5سالي است كه آقا داوود به اين مغازه آمده است. خدايي شاطر قبلي اخلاقش خوب نبود اما ما بدي از چشم‌هايمان ديده‌ايم كه از اين مرد نديده‌ايم. نه‌تنها مرد خوش برخوردي است بلكه نان‌هايش نيز با كيفيت است. هيچ نانوايي در اين شهر نيست كه ناني با كيفيت نان او به مردم بدهد. در محله خيرآباد نخستين نانوايي‌اي كه براي گرفتن نان انتخاب مي‌شود همين نانوايي در شيشه‌اي است، نه فقط به‌خاطر مبلغ نان آن كه البته 150تومان ارزان‌تر مي‌فروشد. در محله ما همه نانوايي‌ها نانشان را 650تومان مي‌فروشند اما او 500تومان مي‌فروشد. اما علت داشتن مشتري زياد به‌خاطر ارزاني نان‌هايش نيست بلكه به‌خاطر كيفيت خوب نان‌هاست. زماني كه نانوايي بسته شد خيلي ناراحت شديم و با اهالي محل تصميم گرفتيم كه نامه‌اي بنويسيم و همه امضا كنند؛ نامه‌اي كه در آن نوشته شده باشد اين نانوايي نان‌هاي با كيفيتي دارد و خواهشا اجازه دهيد كه فك پلمب شود و آن را به‌دست مسئولان برسانيم اما قبل از اينكه ما اين كار را انجام دهيم، مسئولان اقدام كرده و نانوايي دوباره باز شد. از اين اتفاق نه‌تنها من بلكه تمام اهالي محل خوشحال شدند و الان نان‌ها با همان قيمت قبلي 500تومان به فروش مي‌رسد.»
- پلمب مغازه
داوود كريمي و شريكش، از اين ور و آن ور مي‌شنيدند كه ساير نانواها از اين ارزاني ناراحت و شاكي هستند ولي چون نيتشان خداپسندانه بود به گلايه‌ها توجه نمي‌كردند و به‌كار خودشان و كسب روزي حلال ادامه مي‌دادند تا اينكه چند روز پيش اتفاق عجيبي افتاد و همين موضوع باعث شد تا مردم با نانوايي درشيشه‌اي بيشتر آشنا شوند. ساعت حوالي 11صبح روز يكشنبه 14دي‌ماه بود كه اين اتفاق عجيب رخ داد. نانواي جوان داشت آماده مي‌شد تا نان‌ها را داخل تنور كند كه چند مرد وارد مغازه‌اش شدند. از رفتار آنها معلوم بود كه مشتري نيستند و خيلي زود خودشان را معرفي كردند. آنها مأموران اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان بودند و حكمي در دست داشتند كه حكايت از پلمب مغازه نانوايي داشت. نانواي 37ساله در رابطه با پلمب مغازه‌اش مي‌گويد: «صبح يكشنبه مأموران اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان آمدند و گفتند مغازه بايد پلمب شود. آن زمان خمير آماده بود و قرار بود دقايقي ديگر پخت نوبت ظهر را شروع كنيم، براي همين خيلي اصرار كردم اما آنها گفتند ما ماموريم و معذور و كار ديگري نمي‌توانيم انجام دهيم. مأموران گفتند اگر مي‌خواهيد مغازه باز شود، پيگير موضوع شويد اما فكر نمي‌كنيم كه مغازه‌تان زودتر از 10روز فك پلمب شود. داوود كريمي مي‌گويد: «علت پلمب را نگفتند اما مي‌دانستم قضيه از چه قرار است. داخل نامه نوشته شده بود «به دستور كارگروه، پلمب مي‌شود». قبلا شنيده بودم كه ساير مغازه‌داران هم‌صنفم از اين ارزان‌فروشي ناراحت هستند و حرف‌هايي زده‌اند، به همين دليل هم از نانوايي ما به‌خاطر ارزان‌فروشي شكايت كردند».زماني كه مغازه نانوايي پلمب شد، نه داوود كريمي و نه شريكش خم به ابرو نياوردند چون در دل مي‌دانستند كه اين مشكل به‌زودي حل مي‌شود. نانواي جوان مي‌گويد: «وقتي مغازه پلمب شد، فكر مي‌كردم كه اين ماجرا ختم به خير شود چون خطايي انجام نداده و در جهت رفاه حال مردم قدم برداشته بوديم، به همين دليل خيالم راحت بود و مي‌دانستم كسي كه در راه خدا قدم بردارد خدا هميشه به او كمك مي‌كند».
- نان‌هايي ارزان‌تر از همه‌جا
نانوايي در شيشه‌اي مثل تمام نانوايي‌هاي ديگر كار مي‌كند و تفاوتي با ديگر همكارانش ندارد اما وجه تمايز اين نانوايي بربري نسبت به نانوايي‌هاي ديگر قيمت‌هايي زير قيمت بازار است. 2سالي بود كه نان بربري قيمتش 500 تومان بود اما آذر‌ماه امسال بود كه 30درصد روي قيمت‌هاي نان كشيده شد و طبق گفته رئيس اتحاديه نانوايان، قيمت نان بربري به 650 تومان افزايش يافت. اما تنها نانوايي‌اي كه قيمتش را تغيير نداد همين نانوايي درشيشه‌اي خيرآباد ورامين بود.
اين نانوايي 2شريك دارد كه يكي از آنها داوود كريمي و ديگري شريكش است كه در تهران زندگي مي‌كند و وضع مالي‌اش بد نيست. داوود كريمي مي‌گويد: «قبلا كه قيمت نان 500تومان بودتا مدت‌ها ما نان را 450تومان مي‌فروختيم. شريكم گفته بود كه قيمت را تغيير ندهيم. اين بار هم وقتي نان گران شد، شريكم با من صحبت كرد و گفت كه نان را 500 تومان به فروش برسانيم. مردم اينجا وضع مالي خوبي ندارند و بهتر است كه قيمت نان همان قيمت سابق باشد، براي همين قيمت نان را تغيير نداديم. اين تغيير به اين معنا نبود كه از حق و حقوق من كسر بشود، نه! سهم من در اين نانوايي محفوظ است و كسري درآمد را شريكم كه وضع مالي بهتري دارد، پرداخت مي‌كند. او از نظر مالي در وضعيتي است كه مي‌تواند به مردم كمك كند».
اما اين ارزاني از آن ارزاني‌ها نبود كه حجم نان كم شود يا اينكه مرغوبيت نان زير سؤال برود. اگر بخواهيد نان‌هاي اين نانوايي را با نان‌هاي نانوايي‌هاي ديگر مقايسه كنيد اگر كيفيت بهتر نباشد، بدتر هم نيست. نانواي جوان مي‌گويد: «ما نان‌ها را به همان وزني كه استاندارد و قانوني است به فروش مي‌رسانيم و اصلا كسري وزني در نان‌ها نيست، حتي آردهايي كه براي پخت استفاده مي‌كنيم، آردهايي است كه خود اتحاديه مي‌دهد. كيفيت نان‌هاي ما به هيچ وجه پايين نيست و سهم فروش نان‌هايمان نيز به همان ميزاني است كه اتحاديه گفته است. تمام مابه‌التفاوت كسري قيمت اين نان‌ها را شريكم پرداخت مي‌كند».
- نانوايي در شيشه‌اي
خيرآباد ورامين، خيابان مصيري، همين كه وارد خيابان مي‌شويم، از بافت خانه‌هايش، اوضاع و احوال مردم شهر دستمان مي‌آيد؛ منطقه فقرنشين و محرومي كه مردم آن وضع مالي‌شان از متوسط خيلي پايين‌تر است و زندگي‌شان را به سختي سپري مي‌كنند. داخل خيابان كه مي‌شوي، سمت چپ، دومين كوچه را بايد وارد شوي؛ كوچه‌اي تنگ و باريك كه خانه‌هاي نوساز باعث شده عرض آن طويل‌تر شود اما در قسمت‌هايي كه عقب‌نشيني ندارد يك خودرو به سختي مي‌تواند از آن عبور كند. در قسمت‌هاي عقب‌نشيني شده، عابران يا موتورسواران به راحتي مي‌توانند از كنار خودرويي كه در حال عبور است رد شوند. اواسط اين كوچه باريك نانوايي‌اي قرار دارد با درهايي كه بيشتر آن را شيشه از نوع رفلكس به‌خود اختصاص داده است. بين اهالي محل، اين نانوايي معروف است به« نانوايي درشيشه‌اي» و وقتي وارد منطقه خيرآباد مي‌شوي، به اهالي محل بگويي نانوايي در شيشه‌اي آدرسي كه مي‌دهند، شما را يكراست مي‌آورد به اين كوچه و مقابل اين نانوايي. داوود كريمي و شريكش صاحب نانوايي هستند؛ همان نانوايي كه چند روز قبل پلمب شد. او مي‌گويد: «12سال است كه نانوا هستم، شغل نانوايي شغل پدري‌ام است و درحقيقت از دوران كودكي با اين شغل آشنايي داشتم. از 12سال پيش در يكي از مناطق تهران در نانوايي مشغول به‌كار شدم تا اينكه خانه‌اي در منطقه خيرآباد خريدم و به اين منطقه آمديم. با آمدن به اين منطقه محل كارم نيز تغيير كرد. 5 سال قبل كارم را در اين نانوايي آغاز كردم. قبل از من هم، اينجا نانوايي بود، اين نانوايي كارش را از سال 72 آغاز كرد و از آنجا كه در اين منطقه نخستين مغازه‌اي است كه شيشه‌هايش رفلكس است، بين اهالي محل معروف به نانوايي در شيشه‌اي شده است .
داوود كريمي ادامه مي‌دهد: «زمستان‌ها ساعت 4/5 صبح نانوايي را باز مي‌كنم تا خمير ور بيايد و آماده پخت شود. در فصل سرما بايد زودتر خمير را ورز داد كه اين زمان حدود يك ساعت و نيم قبل از پخت است. چون هوا سرد است، نسبت به تابستان زمان بيشتري مي‌برد تا خمير ور بيايد. تقريبا ساعت 6 صبح هم پخت نان را آغاز مي‌كنيم و تا ساعت 7:15شب كار ادامه دارد. بعد از پايان پخت راهي خانه مي‌شوم كه ديوار به ديوار مغازه‌ام است و خودمان را براي روز بعد آماده مي‌كنيم».
- نان مجاني در ايام خاص
اما اين تمام ماجرا نيست بلكه نانوايي ارزان‌فروش نه‌تنها نان‌هايش را به قيمتي زير قيمت بازار مي‌فروشد بلكه ايامي مانند اعياد و شهادت معصومين و امامان پخت نانوايي مجاني مي‌شود.
هزينه تنور اين نان‌ها را خيريني مي‌دهند كه با آقا داوود آشنايي دارند يا شريكش اين هزينه‌ها را متقبل شده و نان‌ها به‌صورت مجاني در محله خيرآباد توزيع مي‌شود.گاهي اوقات نيز مرد نانوا و همسرش نيز در اين كار پيشقدم مي‌شوند و از حقوق خود مقداري را براي كار خير درنظر مي‌گيرند. مرد نانوا مي‌گويد: «سبك زندگي من اسلامي است و هميشه به بچه‌هايم مي‌گويم كه در زندگي‌تان شيوه زندگي پيامبر(ص) و امامان(ع) را در پيش بگيريد. اگر در اين راه قدم برداريم هيچ وقت به راه كج نرفته و هميشه سرمان را در زندگي بالا مي‌گيريم. با آنكه وضع مالي‌ام متوسط است هيچ وقت در زندگي نترسيده‌ام و مي‌دانم خداوند هميشه در كنار من است. در تمام مدتي كه زندگي كرده‌ام سعي كرده‌ام با درنظر گرفتن خدا روزي‌ام را درآورم كه اگر روزي دچار مشكل شوم، بتوانم از او كمك بگيرم و روي اين كمك خواستن را داشته باشم».
اما چرا خيرين بيشتر به اين مغازه كمك مي‌كنند و كمتر به سراغ مغازه‌هاي نانوايي ديگر مي‌روند؟ اين سؤال را نانواي جوان پاسخ مي‌دهد و مي‌گويد: «شريكم از اقوامم است. اصلا از طريق همين قوم و خويشي با او شريك شدم. خيرين ديگري هم كه به نانوايي كمك مي‌كنند تا در اعياد و ماه رمضان يا محرم نان مجاني بين مردم توزيع شود از اقوام و دوستانم هستند. محله خيرآباد، فقير‌نشين است و وضع مالي ساكنينش خوب نيست، آنها هم وقتي در جريان اين موضوع قرار گرفتند، اين اقدامات را بدون هيچ چشمداشتي انجام دادند».
نظر شما