همشهری‌آنلاین: ایران پس از شش سال از تشکیل کنوانسیون میراث فرهنگی ناملموس توسط یونسکو توانسته است ۱۰ اثر را به ثبت جهانی برساند.

لنج

آشنایی با کنوانسیون میراث فرهنگی ناملموس / میراث فرهنگی ناملموس چیست؟

  • ردیف موسیقی ایران:

موسیقی ردیف یا موسیقی دستگاهی، رپرتوار اصلی موسیقی کلاسیک (سنتی) یا بدنه موسیقی دستگاهی ایران است. ردیف، به مجموعه‌ای از قطعات موسیقی ایرانی اطلاق می‌شود که برای اجرا، یادگیری و آموزشِ قابلیت‌های خاصی از موسیقی ایرانی انتخاب، منظم و مرتب شده‌اند. رديف‌ حاوي الگوهايي از انواع گام‌ها، ملودي‌ها و گوشه‌هاست كه در يك سيستم واحد گردآوري شده‌اند. مهم‏ترین ویژگی ردیف موسیقی ایران که گفته می‌شود ریشه‌هایش به ایران باستان بازمی‌گردد، در انتقال سینه ‌به سینه و شفاهی آن است. ردیف موسیقی نخستین پرونده‌ ایران است که در میراث فرهنگي ناملموس به ثبت رسید. 

  • نوروز:

نوروز، جشن سال نو و آغاز بهار است که هم‏زمان با آغاز بهار در منطقۀ جغرافیایی وسیعی از آسیای میانه و خاورمیانه جشن گرفته می‌شود. نوروز با افسانه‌ها و اسطوره‌های مختلف درآميخته و جشنی است که با سنت‌های محلی و کهن کشورهای مختلف گره خورده ‌است. نوروز تنها پرونده‌ مشترک بین کشورهای مختلف است که ایران در آن سهم دارد. 

  • موسیقی سنتی بخشی‌های خراسان:

بخشی‌های منطقه خراسان بزرگ به دلیل مهارت‌های خاص‌شان در نوازندگیِ دوتار و روایتگری‌شان شناخته می‌شوند. موسیقی سنتی بخشی‏‌ها شامل موسیقی محلی به همراه اشعاری با محوریت‌ اساطیر، اخلاق، حماسه و عشق است. [آشنایی با مجله سازهای موسیقی]

  • آیین‌های پهلوانی و زورخانه‌ای:

ورزش زورخانه كه امروزه در بعضي از زورخانه‌ها انجام مي‌شود، بازمانده آئيني باستاني است. پهلوانانی که پا به گود زورخانه می‏‌گذارند نه براي نمایش زور بازو كه براي فهم آیین و مرام پهلوانی است که پا به ميدان مي‌گذارند. ورزش زورخانه‌‌اي تفاوتي اساسي با سایر ورزش‌ها دارد و آن هم اجراي آئين‌هاي خاص در اين ورزش است و از همین رو شایسته ثبت در میراث جهانی بشریت شناخته شد. [آشنایی با انواع کشتی پهلوانی و محلی ایران]

  • تعزیه:

تعزیه، نمایشی آیینی و کهن است که مضمون اصلی آن روایت واقعه عاشور است و در آن افراد مختلفی نقش‏خوانی شخصیت‌های اصلی واقعه عاشورا را بر عهده می‌گیرند. هر اجرای تعزیه دارای چهار عنصر اصلی شعر، موسیقی، آواز و حرکت است. نمایش تعزیه به عنوان هنر اجرایی مردمی در طول قرن‌ها با عناصری بومی و محلی هر منطقه گره خورده و این‏چنین شکل گرفته ‌است.

فرش ایران معروف‌ترین فرش جهان است و جالب آنکه در مناطق مختلف ایران مهارت‌های خاصی برای بافت آن وجود دارد. این فرش‌ها به‏ روی چارچوب‏هایی معروف به دار قالی به ‌صورت افقی روی زمین قرار می‌گیرند و بافته می‌شوند. مهم‌ترین ویژگی این فرش‌ها آن است که بدون نقشه و صرفاً براساس خلاقیت ذهنی بافندۀ فرش خلق می‌شوند.

  • مهارت‌های سنتی فرش‏‌بافی کاشان:

شهر کاشان تاریخچه‌ای طولانی در بافت فرش دارد و تقریباً حدود یک ‏سوم ساکنان این شهر در صنایع مرتبط با فرش مشغول کار هستند. فرش‌های کاشان به روی دارهای ایستاده و براساس طرح مشخصی بافته می‌‏شوند که معروف به نقشه فرش است. تاریخ و هنر هر منطقه بر نقشه و طرح هر فرش تأثیر می‏‌گذارد و فرش‌‏های کاشان نیز از این قاعده مستثنا نیستند. [رونمایی از لوح ثبت جهانی آیین قالیشویان کاشان]

  • نقالی، هنر داستان‌گویی و نمایشی ایران:

نقالی قدیمی‌ترین شکل اجرای نمایشی در ایران است که از مدت‌ها قبل در سراسر ایران و در شهرها و روستاها رواج داشته‌است. نقالی شیوه‌ای منحصر به ‏‏فرد در حفظ و انتقال سینه ‌به‌ سينه فرهنگ عامیانه، داستان‌های حماسی، قومی و موسیقی محلی ایران است و با کمک آن بخش‌هایی از فرهنگ عامه جامعه ایران از روزگار گذشته به دوران معاصر منتقل شده‌است.

قدمت دانش ايرانيان در دريانوردي به هزاران سال پيش بازمي‌گردد و مُهرها، سكه‌ها و نقوش‌ زيادي به اين موضوع در طول تاریخ ایران‏زمین اشاره كرده‏اند. ايرانيان با لنج، راهی سفرهای تجاری شده‏ و از خليج‌فارس عازم مناطق دوردستی در هند، چين و آفريقا مي‏شده‏اند. دانش دريانوردي سينه به سينه به ايرانياني رسيده است كه امروزه در شمال خليج‌فارس مشغول لنج‌سازي و لنج‌راني هستند و هنوز هم جهت ماهي‏گيري و يا تجارت از این دانش سنتی بهره مي‌برند.

  • مراسم قالی‏شویان مشهد اردهال:

مراسم قالی‏شویی قرن‌هاست که در روستایی به نام مشهد اردهال و در حوالی کاشان برگزار می‌گردد. این مراسم در دومين جمعه مهرماه و در صحن امامزاده سلطا‌ن‏على (ع) اين روستا برگزار می‌شود. در دومين پنج‌شنبه پاییز، مردم فین کاشان چوب به دست به سمت روستای مشهد اردهال حرکت می‌کنند و روز جمعه طی مراسمي قالی موجود در حرم امامزاده را در دست گرفته، لب چشمه برده و به آب می‌رسانند و سپس سر جای خود می گذارند.

ردیف

عنوان پرونده

عنوان ثبت در فهرست

سال ثبت

1

ردیف موسیقی ایران

نمونه

1388

2

نوروز؛ این پرونده به صورت ‌مشترک با کشورهای آذربایجان، هند،  قرقیزستان، پاکستان، ترکیه و ازبکستان به ثبت رسید

نمونه

1388

3

موسیقی سنتی بخشی‏های خراسان

نمونه

1389

4

آیین‌های پهلوانی و زورخانه‌ای

نمونه

1389

5

تعزیه، هنر نمایش مذهبی

نمونه

1389

6

مهارت‌های سنتی فرش‏بافیِ استان فارس

نمونه

1389

7

مهارت‌های سنتی فرش‏بافی کاشان

نمونه

1389

8

نقالی، هنر داستان‌گویی- نمایشی ایرانی

نیاز به پاسداری فوری

1390

9

دانش سنتی لنج‌سازی و دریانوردی در خلیج فارس

نیاز به پاسداری فوری

1390

10

مراسم قالی‏شویان مشهد اردهال

نمونه

1391

کد خبر 281295

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار فرهنگ عمومی

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha