مدارس دولتی بسته به نوعی که هستند، استعدادهای درخشان، نمونه دولتی، شاهد و هیأت امنایی که به‌اصطلاح مدارس خاص خوانده می‌شوند شهریه می‌گیرند و مدارس عادی ویژه دانش‌آموزان خانواده‌های کم بضاعت است که آنها هم از والدین همیاری دریافت می‌کنند. پول، وجه مشترک همه مدارس است، البته مسئولان مدعی‌اند به هیچ وجه به اجبار از مردم پول گرفته نمی‌شود، بلکه همه کمک‌ها داوطلبانه است. از طرفی آموزش و پرورش با این توجیه که 98درصد بودجه این وزارتخانه صرف حقوق کارکنان می‌شود از مردم پول می‌گیرد.
هفته گذشته معاون آموزش متوسطه وزیر آموزش و پرورش بازهم از ممنوعیت دریافت پول از مردم در مدارس هنگام ثبت‌نام سخن گفت و اینکه مدارس تنها با تصویب انجمن اولیا و مربیان می‌توانند از مردم پول بگیرند اما در عین حال تأکید کرد تا زمانی که کمبود بودجه داریم باید مردم به مدارس کمک کنند.
به گفته علی زرافشان، مدیران مدارس هنگام ثبت نام تنها می‌توانند هزینه کتاب و بیمه دانش‌آموزان رااز والدین دریافت کنند و والدین می‌توانند درصورت مشاهده هرگونه تخلف به ستادهای ثبت نام در هر منطقه مراجعه کنند. او در پاسخ به پرسش همشهری مبنی بر اینکه دریافت پول در مدارس دولتی عادی مغایر اصل 30قانون اساسی است ولی انجام می‌شود اعلام کرد: اصل 30قانون اساسی لوازمی دارد که باید فراهم شود. آموزش و پرورش وظیفه دارد آموزش کیفی را برای دانش‌آموزان فراهم کند.
زرافشان نیز معتقد است باید مجموعه دولت و مردم برای تحقق آموزش کیفی دست به‌دست هم بدهند.
اگر بخواهیم واقعیت‌های جامعه را درنظر بگیریم تا زمانی که دولت نتواند منابع لازم را تأمین کند برای اداره مدارس باید کمک شود تا آموزش و پرورش و مدیران بتوانند هزینه‌ها را تأمین کنند.
معاون آموزش متوسطه گفت: پرسش من این است هنگامی که مدیر در پایان شهریور سرانه مدرسه را دریافت می‌کند، چگونه در طول 12ماه گذشته باید هزینه‌های واحد آموزشی خود را مدیریت کند؟
غیردولتی‌ها، تافته‌ای جدا بافته
در این میان ثبت نام در مدارس غیردولتی داستان دیگری دارد، با‌آنکه هنوز نرخ شهریه‌های این مدارس اعلام نشده است برخی از مدارس غیردولتی از مردم چند میلیون تومان علی‌الحساب می‌گیرند و گویا آموزش و پرورش هم قدرت نظارت بر آنها را ندارد.
برخی غیردولتی‌ها شرایط خاصی برای پذیرش دانش‌آموز دارند و به‌اصطلاح نان شهرتشان را می‌خورند، مؤسسان آنها افراد با‌نفوذی هستند و آموزش و پرورش در این چند سال هیچگاه از پس آنها بر نیامده است. رئیس سازمان مدارس غیردولتی نیز تنها به اظهار تأسف در این‌باره اکتفا کرده است.
اجبار در انتخاب رشته نداریم
مشکل دیگر فصل ثبت نام در چند سال اخیر دانش‌آموزان دبیرستانی قبولی شهریور هستند که به اجبار به هنرستان‌ها فرستاده می‌شوند البته زرافشان تأکید می‌کند نباید از واژه اجبار استفاده کرد، یکی از اهداف ما علاقه دانش‌آموز به رشته مورد نظر است، ولی در برخی استان‌ها بیش از 60درصد دانش‌آموزان در رشته تجربی درس می‌خوانند که براساس تکالیف و قوانین باید در رشته تحصیلی دانش‌آموزان تعادل ایجاد کرد. البته وقتی از رشته‌ای در یک منطقه استقبال می‌شود توازن نیروها در آموزش و پرورش به هم می‌خورد و ممکن است نتوانیم نیروهای متخصص را جذب کنیم. بنابراین ناچار به مدیریت این موضوع هستیم تا توزیع دانش‌آموزان در رشته‌های مختلف به درستی انجام شود.
