وی ضمن بازدید از بخش‌های مختلف همشهری، در نشستی با خبرنگاران گروه دانش و سلامت همشهری، به سؤالات آنها درباره موضوعات مختلف حوزه بهداشت، درمان و سلامت پاسخ داد. وی در این گفت‌وگو از مصوبات جدید شورای راهبردی سلامت شهر تهران خبر داد که بر مبنای آن 3 ستاد اجرایی در تهران برای پایش سلامت شهروندان تهرانی تشکیل می‌شود.
- از مصوبات تازه شورای راهبردی سلامت شهر تهران چه خبر؟
خوشبختانه در سال‌های اخیر مدیریت ارشد شهر تهران توجه ویژه‌ای به مسئله سلامت شهروندان داشته است. یکی از اقدامات خوب و مثبتی که در سال‌های اخیر انجام شده ترویج نگاه سلامت‌محور در شهرداری تهران بوده است. در تعقیب چنین نگاه بلند و استراتژیکی، یک شورای راهبردی سلامت شهر تهران با حضور نخبگان و افراد ذی‌ربط در حوزه سلامت شهری شکل گرفته است.
در دوره جدید فعالیت‌های شورای راهبردی سلامت شهر تهران که به‌دنبال جلسه مشترکی بین وزیر بهداشت و شهردار تهران انجام شد تفاهمنامه‌ای امضا شد که 3 ضلع اصلی این تفاهمنامه را وزارت بهداشت، شهرداری تهران و معاونت پیشگیری قوه قضاییه تشکیل می‌دهد، به همین جهت این شورا در دور جدید فعالیت خودش سازوکار نوینی را تجربه کرد، به همین جهت منطقه 9شهر تهران که قبلا به‌عنوان پایلوت انتخاب شده بود به اضافه یک منطقه دیگر شهر تهران که احتمالا منطقه 4تهران خواهد بود انتخاب خواهد شد و قرار شد یک بازمهندسی ارائه خدمات بهداشتی- درمانی با نگاه به شهرنشینی و توجه به کلانشهر تهران انجام شود و با توجه به اینکه دیگر کلانشهرهای ایران نیز وضعیتی مشابه تهران دارند این یک مدل نمادین و آزمایشی خواهد بود که ضمن اینکه بازمهندسی خدمات بهداشتی انجام می‌شود مدل جدیدی از جنبه مداخله‌ای در اقدامات تشخیصی و درمانی با تفوق نگاه پیشگیرانه ارائه خواهد داد
- آیا این مدل در شهر دیگری در ایران سابقه دارد؟
نه نخستین مدل در ایران است.
- در کشورهای منطقه چطور؟
در منطقه مدیترانه شرقی، این مدل منحصر به فرد است.
- این مدل مداخله‌ای در چند حوزه اجرا می‌شود؟
در طراحی مدل به 3 مولفه توجه شده است: 1- عدالت در سلامت2- عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت3- توانمند‌سازی و مشارکت آحاد مردم در این حوزه. این، 3 مولفه اصلی برای شورای راهبردی سلامت شهر تهران است. مطالعات وزینی در شهر تهران انجام شده است که در نوع خودش بی‌نظیر است. این مطالعات که تحت عنوان اربان هارت (Urban Heart- سنجش عدالت)نامیده می‌شود، در 2 بخش انجام شد؛ در بخش اول شاخص‌های توسعه‌یافتگی، شاخص‌های عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت و شاخص‌های اقتصادی، محور اساسی بودند و در بخش دوم این شاخص‌ها در سطح محلات تهران انجام شدند الان در واقع تمام محلات تهران از نظر عوامل مستقیم و غیرمستقیم ذی مدخل در عرصه سلامت، پارامترهای آماری‌شان تبیین‌شده و کاملا روی کاغذ آورده شده است.
ما متن کامل این مطالعات را در اختیار داریم. اداره کل سلامت شهرداری تهران در قالب 374جلد کتاب به همراه لوح فشرده الکترونیک این مطالعات را منتشر کرده است.به‌طور مثال در فاز اول مطالعاتی که انجام شد، مشخص شد که منطقه 20تهران از نظر فضاهای ورزشی با کمبود مواجه است، به همین دلیل به‌دنبال این مطالعه شهرداری تهران بخشی از بودجه خودش را به احداث فضاهای مفرح، فیزیکی و ورزشی در منطقه 20 اختصاص داد؛ یعنی بعد از اینکه مطالعات از سطح اربان هارت درآمد و به سطح مداخله وارد شد.
برای اینکه این کار نظام‌مند شود قرار شد یک ستاد اجرایی در ذیل شورای راهبردی سلامت شهر تهران شکل بگیرد. چون در تهران 3دانشگاه علوم پزشکی مستقر داریم طبیعتا 3 ستاد اجرایی براساس مصوبه روز یکشنبه این هفته شورا شکل گرفت و در مناطقی که قرار است این طرح به‌صورت پایلوت انجام شود 2فرد در هر منطقه مسئولیت اجرایی این طرح عملیاتی را بر‌عهده خواهند داشت که شامل شهردار منطقه و عوامل ذی‌ربط دانشگاه علوم پزشکی خواهد بود. معاون بهداشتی هر دانشگاه، رئیس بخش اجرایی این ستاد در منطقه بوده و شهرداری در بخش تأمین اعتبارات، لجستیک و اجرایی فعال خواهد بود.
سیاست کلی شهرداری تهران نیز همین است و خانه‌های سلامت در محلات بر همین اساس راه‌اندازی شده است.
بله دقیقا، این یک مدل تلفیقی با مدل خانه‌های سلامت است. این خانه‌های سلامت در واقع به دیسپچینگ سنتر طرح تبدیل خواهند شد چون الان مطالعات اربان هارت روی میز است.
- مداخله، یعنی اگر فردی بیمار هم نبود باز هم شما سراغش خواهید رفت؟
دقیقا همینطور است. در روستاها فردی به نام بهورز به‌طور مداوم سلامت روستاییان را بررسی می‌کند. این طرح هم یک طرح فعالانه است و منفعل نیست تا فردی بیمار شود و به بیمارستان مراجعه کند بلکه نگاه این است که سلامت شهروندان ارتقا یابد.
- یعنی حتی زمینه‌های بیماری‌زایی نیز پایش می‌شود؟
بله، چون در هر محله وضعیت سلامت متفاوت است و کار ما پیشگیری از بیماری‌هاست. به همین دلیل هم معاونت پیشگیری قوه قضاییه را در طرح مشارکت داده‌ایم.
- اتفاقا سؤال دیگر این است که این طرح چه ربطی به قوه قضاییه دارد؟
بحث سلامت با عوامل اجتماعی مانند رفتارهای پرخطر تنیده شده است و قبل از اینکه به برخوردهای تنبیهی در قوه قضاییه منجر شود باید زمینه‌هایش را بررسی کرد.
- یعنی شما الان نقشه را دارید و می‌دانید روند بیماری‌ها و زمینه‌های جرم‌خیزی در هر محله تهران به چه سمتی است؟
بله کاملا، این مطالعات انجام شده و وضعیت هر محله از نظر ده‌ها شاخص سلامت سنجیده شده است.
- سطوح مداخله کدام است؟
در سطح آموزش همگانی، در سطح پیشگیری و غربالگری و در بخش تغییر سبک زندگی و ایجاد زمینه‌های بهبود سلامت مداخله انجام می‌شوند. گروه‌های سلامت یاران نیز تشکیل می‌شوند و به کمک می‌آیند.
