نویسنده‌ای که دیالوگ‌های آثارش رنگ کهنگی نمی‌گیرد و کارگردانی که تصاویر فیلم‌هایش را به راحتی نمی‌توان از یاد برد. در هفدهمین سالروز درگذشت این هنرمند مؤلف سینمای ایران، عصر پنجشنبه 14آذرماه پنجمین شب از برنامه «شب‌های ایرانشهر» به یادبود و بزرگداشت علی حاتمی اختصاص یافت و هنرمندان با حضور در تالار استاد شهناز یاد و خاطره او را زنده نگه داشتند.
مجید سرسنگی، مدیرعامل خانه هنرمندان، در این مراسم با اشاره به تلاش‌های هنری علی حاتمی برای زنده نگه داشتن هویت فرهنگی و ملی ایران گفت: امروز وظیفه ما بازخوانی مجدد آثار و فعالیت هنرمندان بزرگی چون علی حاتمی است تا جوانان ما درس‌های آنها را فرابگیرند و بتوانند فرهنگ ملی این سرزمین را به نسل‌های بعد منتقل کنند.
علی نصیریان هم که بازی‌اش در «هزاردستان»، «ستارخان» و «کمال‌الملک» حاتمی بسیار دلنشین و خاطره‌انگیز بود، در مراسم «شبی با علی حاتمی» گفت: در دهه 40جریان هنری تازه‌ای در عرصه تئاتر و سپس سینما شکل گرفت که در آن، زبان تازه‌ای از هنر و فعالیت فرهنگی متولد شد. در آن سال‌ها عرصه‌های مختلف کارگردانی، بازیگری، نویسندگی و... دستخوش تغییر شد و علی حاتمی از استعدادهای بزرگی بود که در این جریان هنری تازه پدید آمد.
این هنرمند توجه به مؤلفه‌های ایرانی در آثار فرهنگی و هنری و به تصویر کشیدن آنها را از وظایف اصلی جوانان امروز دانست و افزود: تنها با فعالیت‌های هنری و فرهنگی است که می‌توانیم هویت ملی خود را حفظ کنیم. ما باید در تئاتر خودمان را پیدا کنیم، ما در آن زمان که چیزی نداشتیم با زبان جمالزاده و هدایت شروع کردیم، اما حالا جوانان این مرز و بوم باید این مسیر را تغییر دهند.
امین تارخ از دیگر سخنرانان این مراسم بود که او هم مثل نصیریان به نبودن متن فیلمنامه در آثار حاتمی اشاره کرد و افزود: وقتی بازی در فیلمی از سوی حاتمی پیشنهاد می‌شد، بازیگر به وحشت می‌افتاد، چون او فیلمنامه به بازیگر نمی‌داد. بنابراین ما با ترس به فیلم حاتمی پا می‌گذاشتیم ولی به محض اینکه سر صحنه می‌رفتیم و تولید شروع می‌شد، با فضایی آرام مواجه می‌شدیم. شاید بعدها که دقیق‌تر به این موضوع نگاه می‌کردیم متوجه می‌شدیم این هم نوعی شرکت در ساخت فیلم است.
تارخ که تجربه بازی در فیلم‌های «مادر» و «دلشدگان» را در کارنامه دارد، ادامه داد: حاتمی به قدری متین، مهربان، حرفه‌ای و سختگیر بود که با تمام شدن فیلمبرداری، عوامل کار انگار گم‌کرده‌ای داشتند. او ترفند خاصی داشت و مواد کار را کم‌کم در اختیار بازیگر می‌گذاشت. به این ترتیب، فضایی خلاقانه به‌وجود می‌آورد و بازیگری که توان خلاقیت داشت، می‌توانست با او همکاری کند.
محمدرضا اصلانی هم در ادامه به نقش تاریخ‌ساز علی حاتمی اشاره کرد و گفت: تلاشی که در دهه 40و 50در عرصه هنری و فرهنگی این کشور رخ داد، تنها برای هویت‌یابی نبود، بلکه برای ساختن نقشی در تاریخ بوده است.
در پایان این مراسم لیلا حاتمی فرزند زنده‌یاد علی حاتمی روی صحنه آمد و تصویر پدرش را امضا کرد. علی مصفا همسر لیلا و داماد حاتمی هم جزو حاضران در مراسم بود و امضای او هم به یادگار در کنار امضای دیگر هنرمندان کنار تصویر چهره هنرمند فقید ثبت شد.
