تسخیر روح اشیا در عکاسی

روز 15 خرداد (پنجم ژوئن) روز جهانی محیط‌زیست بود؛ روزی که کریس جوردن عکاس آمریکایی جایزه «برگ سبز» سال  2007 را دریافت کرد.

 این جایزه که توسط موزه ملی جهان و انجمن محیط‌زیست سازمان ملل پیش‌بینی شده است، در روز جهانی محیط ‌زیست در مرکز صلح نوبل در اسلو به این عکاس اهدا شد.آثار هنری این عکاس به ویژه مجموعه عکس‌هایی که به حادثه کاترینا اختصاص یافته است مورد توجه بسیاری از هنرمندان سراسر جهان قرار گرفته است.

مجموعه آثار جدید او  به نوعی بیانگر حفظ سبک کریس در آثار هنری‌اش است. در این آثار زیبایی‌های نهفته در کالاهای مصرفی آمریکا که هر یک دربردارنده یک پیام اخلاقی است به تصویر  کشیده شده است.  در اولین مجموعه عکس‌های این هنرمند حجم انبوهی از کالاهای مصرفی مانند تلفن‌های همراه، خودروهای اوراق شده و قطعات رایانه‌ای به نمایش درآمد.

• از رشته حقوق به عکاسی تغییر جهت دادید. چرا؟

- من در یک خانواده هنری متولد شدم و تنها مدت زمان کوتاهی است که هنر عکاسی را به عنوان یک حرفه تمام وقت انتخاب کرده‌ام. در دوران جوانی تحت تأثیر معیارهایی که هر جوان در این سن مورد توجه قرار می‌دهد در رشته  حقوق به تحصیل پرداختم.

 هنگامی‌که به عنوان یک مشاور حقوقی در این زمینه فعالیت را آغاز کردم از حرفه‌ای که انتخاب کرده بودم احساس رضایت نمی‌کردم و از سویی دیگراز اینکه تغییراتی را در جریان کاری برای خودم ایجاد کنم و آنچه را که از لحاظ روحی برایم رضایت‌بخش است را شروع کنم، به شدت هراسان بودم.

بنابراین 10 سال نوای درونی‌ام را نادیده گرفتم و تنها اوقات فراغت و بی‌‌کاری خود را به هنر عکاسی اختصاص دادم. همه کسانی که در اطراف من زندگی می‌کردند به نوعی علاقه‌های شخصی خود در موضوعاتی مانند موسیقی، نویسندگی، هنر، شعر، بازیگری، اندیشه‌های سیاسی و... را دنبال می‌کردند و با دستیابی به  نتایج بسیار رضایت‌بخش  و امیدوارکننده در مسیر زندگی خود، زندگی متفاوتی  داشتند.

 در حالی‌که لحظات بسیار سخت و دشواری از نظر روحی را سپری می‌کردم. وقتی به سن   40 سالگی رسیدم راه رسیدن به خواسته‌ها و نیازهای درونی خود را جست‌وجو کردم و ترس از اینکه در کهنسالی نسبت به زمان از دست رفته احساس ندامت و پشیمانی کنم سبب شد حرفه وکالت را برای همیشه کنار گذاشته و به فعالیت در عرصه عکاسی بپردازم، حتی اگر این کار نتایج نامطلوبی را به همراه داشته باشد.

 اطرافیانم بر این باور بودند که اگر در هنر با شکست مواجه شوم این امکان برای من وجود خواهد داشت در حرفه وکالت فعالیت خود را مجدداً از سرگیرم. از طرفی فکر می‌کردم اگر این تضمین را داشته باشم در صدد خواهم بود به نوعی راهی را برای  استفاده از آن بیابم. بنابراین پروانه اشتغال خود در رشته حقوق را باطل کردم تا بتوانم زندگی جدیدی را آغاز کنم.

• در مجموعه عکس‌های جدید سال  2007 چه موضوعاتی را مورد توجه قرار داده‌اید؟

- این مجموعه در حقیقت در ادامه اولین مجموعه عکس‌های هنری ارائه شده، جمع‌آوری شده است که زیبایی‌های نهفته در جامعه مصرف کنندگان آمریکا را به تصویر می‌کشد. هدف از این کار بیان تأثیر نحوه استفاده از کالاهای مصرفی  در هدر رفتن سرمایه‌های کشور است. در اغلب عکس‌های ارائه شده در نخستین مجموعه‌ها میزان براساس آمار و ارقام و در دوره‌های زمانی مشخصی نشان داده شده است.

 اما در عکس‌های جدید سعی بر آن است که به جای ذکر آمار و ارقام آنها را در قالب تصویر به بیننده نشان دهم. بنابراین می‌توان گفت در آثار عکاسی جدید کمیت‌های واقعی از کالاهای مصرفی به تصویر کشیده شده است.

• چرا تصمیم گرفتید عکس‌هایی از واقعه کاترینا جمع‌آوری کنید؟

- پس از وقوع توفان کاترینا در آگوست سال  2005، دولت آمریکا اعلام کرد همه چیز به خوبی پیش می‌رود و رسانه‌ها نیز صحنه‌هایی را نمایش می‌‌دادند که از وجود شرایط مساعد و نجات بازماندگان و رسیدگی به آنها حکایت می‌کرد. اما تعدادی از دوستانم که در نیواورلئان سکونت داشتند از شرایط حاکم بر منطقه به شدت احساس نارضایتی می‌کردند.

در حالی‌که هیچ تصویر و عکسی موجود نبود که بتواند بعد انسانی این حادثه غم‌انگیز را بیان کند. بنابراین تصمیم گرفتم به این منطقه بروم. نیواورلئان مانند یک منطقه جنگی بمباران شده بود. پس از چند روز موفق شدم از شرایط موجود در این منطقه عکس‌هایی را تهیه کنم که می‌توانست یادآور خسارات وارد شده در این منطقه بوده و شرایط تأسف‌بار زندگی را به نمایش درآورد. مدت یک ماه در این منطقه اقامت داشتم و توانستم 200 عکس از صحنه‌های دیدنی به جای مانده جمع‌آوری کنم. پس از بازگشت از نیواورلئان از لحاظ روحی بسیار تحت تأثیر قرار گرفتم.

•  چگونه موضوع جدیدی را برای فعالیت‌های هنری خود انتخاب می‌کنید؟

- پاسخ به این سؤال تا حدودی مشکل است. چرا که من اغلب در فعالیت هنری خود با ترس و اضطراب مواجه هستم. هر گاه سعی می‌کنم با توجه به ذهنیات خود موضوع جدیدی را انتخاب کنم با ناکامی روبه‌رو می‌شوم. اما  هر گاه نسبت به آینده احساس نگرانی می‌کنم و  تلاش می‌کنم هدایت و کنترل زندگی را در دست گیرم ناگهان موضوعی در ذهنم  جرقه می‌زند.

زمانی که به شدت تحت فشارهای اقتصادی قرار داشتم و به دنبال موضوع جدیدی برای آغاز فعالیت در عرصه هنر بودم  هفته‌ها تلاش کردم. پس از متحمل شدن فشارهای روحی و روانی بسیار شدید به کمک استادم موفق شدم اعتماد به نفس خود را دوباره به دست آورم و از نیروی خلاقیت خود بهره‌گیرم.

ناگهان موضوع جدیدی را یافتم و از آن زمان به بعد این موضوع را از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار داده و تصاویر بسیار زیادی درخصوص آن جمع‌آوری کرده‌ام. اما این پروژه نیز سرانجام روزی به پایان می‌رسد و دوباره شرایط مشابهی را تجربه خواهم کرد.

•  چه کسانی در ایجاد انگیزه در شما برای ورود به عرصه هنر نقش اساسی  داشته‌اند؟

- فکر می‌کنم هنرمندانی که در عرصه  هنر موسیقی فعالیت دارند  مهم‌ترین نقش را داشته‌اند. از زمان کودکی پیانو آموختم و عقیده دارم که موسیقی سبب پرورش و رشد روح و روان انسان می‌شود.

من نیز به عنوان یک عکاس آرزو دارم از توانایی‌های هنر عکاسی برای تسخیر روح انسان‌ها بهره گیرم. اگرچه نسبت به دستیابی به  این هدف در تردید هستم اما امیدوارم روزی بتوانم به این هدف در حیطه فعالیت هنری خود دست یابم. اگر چه بسیاری از عکاسان مشهور دنیا توانسته‌اند راه‌هایی را برای رسیدن به این خواسته خود بیابند.

• برای فعالیت‌های هنری خود در سال 2007 چه برنامه‌هایی را در نظر گرفته‌اید؟

- سال 2007، سال بسیار هیجان‌انگیزی خواهد بود. کارهای جدید من نسبت به زمینه‌های فعالیت‌های قبلی بسیار متفاوت خواهد بود. در این مجموعه زیباشناسی که از اصول اولیه مجموعه آثار قبلی است نادیده گرفته خواهد شد و به طور کلی مسیر متفاوت از شیوه‌های سنتی عکسبرداری هنری مورد توجه قرار گرفته است.

برگزاری چندین نمایشگاه گروهی و هنری از دیگر برنامه‌هایی است که برای سال  2007 پیش بینی کرده‌ام.

منبع: www.flashfilm.com