از آنجا‌که در بین عناصر تشکیل‌دهنده چرخه هیدرولوژی تعادل کمی و کیفی برقرار است، علاوه برآن ابرها به‌عنوان منشأ اصلی منابع آب سایر عناصر چرخه هیدرولوژی ایفای نقش می‌کنند از این رو، هرگونه دخل و تصرف در ابرهای درون و برون‌مرزی کشورها اکیدا ممنوع است؛ زیرا این کار دستبرد آشکار به منابع آب حوضه‌های آبریز درون و برون‌مرزی کشورها محسوب می‌شود. افزون براین، هرگونه دخل و تصرف در سایر عناصر چرخه هیدرولوژی، مثل انتقال آب‌های سطحی از حوضه‌ای به حوضه دیگر نیز ممنوع است.
درجه موفقیت باروری ابرها: درجه موفقیت در امر باروری ابرها به دانش و تجربه عملی کشورها وابسته است. باتوجه به دانش و تجربه علمی کشورهای بارورکننده ابرها، درجه موفقیت کشورها متفاوت است. برای نمونه کشورهای آمریکایی و اروپایی برای باروری ابرها از تجربه علمی و عملی کافی برخوردارند؛ ترکیه نیز دارای تجربه علمی و عملی نسبتا کافی است اما کشور ما هنوز در ابتدای راه قرار دارد. نکته درخور توجه اینکه حتی داشتن دانش کافی برای باروری ابرها به منزله موفقیت صددرصد تلقی نمی‌شود.
تجربیات کشور ترکیه در امر باروری ابرها: کشور ترکیه در امر باروری ابرها تجربه‌ای 40ساله دارد. این کشور در زمینه باروری ابرهای حوضه آبریز دریاچه وان (واقع در مجاورت حوضه آبریز دریاچه ارومیه) نسبتا موفق بوده است. با این‌حال، آب حاصل از باروری ابرهای حوضه آبریز دریاچه وان کشور ترکیه، روی حوضه آبریز دریاچه ارومیه، طبق آمارهای 30ساله موجود، حدود 10درصد قابل برآورد است.
با اینکه درجه موفقیت 10درصدی در امر باروی ابرها از طرف کشور ترکیه، به‌منزله امکان پرکردن دریاچه ارومیه از طریق باروری ابرهای این حوضه از طرف کشور ایران تلقی نمی‌شود، با این‌حال، کشور مذکور با دستبرد به ابرهای درون‌مرزی خود، اولا از ورود سهمیه ابرهای کشور ایران جلوگیری می‌کند، ثانیا ضمن به‌هم‌زدن تعادل کمی و کیفی عناصر چرخه هیدرولوژی حوضه آبریز دریاچه ارومیه، موجبات به‌هم‌خوردن تعادل منابع آب دریاچه ارومیه (به نسبت 10درصد) را فراهم می‌آورد.
ریزگردهای نمکی آلوده به سم و کودشیمیایی ناشی از خشک‌شدن دریاچه ارومیه، پاسخ مناسب دریاچه مذکور به کشور ترکیه و سایر کشورهای همجوار در آینده نزدیک خواهد بود، زیرا ابعاد فاجعه‌آمیز آن در دریاچه آرال به اثبات رسیده است.از آنجا که باروری ابرها توسط کشور ایران (به‌ویژه در زمینه پرکردن دریاچه ارومیه) از طریق دستبرد به ابرهای استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، زنجان، قزوین، کرج، تهران، سمنان، شاهرود، نیشابور، خراسان، قوچان و حتی ترکمنستان انجام می‌پذیرد، استان‌های مذکور و حوضه‌های آبریز مربوطه را با خطرات خشکسالی، کم‌آبی و ریسک‌های خطرناک مواجه می‌سازد.
براساس آنچه گفته شد هرگونه توجیه باروری ابرها از طرف وزارت محترم نیرو (به‌ویژه در حوضه آبریز دریاچه ارومیه) بهانه‌ای است آشکار از نظر فرار از زیر بار مسئولیت‌ها و پنهان‌شدن پشت دیوارهای بلند و نامرئی خشکسالی کشور.
منصور قطبی سرابی
کارشناس پیشکسوت مهندسی آب در وزارت جهادکشاورزی
