امید به ساخت دارو برای درمان بیماری سلیاک

افراد مبتلا به بیماری سلیاک حتی با خوردن غذاهای معمولی مانند نان، پیتزا یا کیک دچار مشکلات گوارشی می‌شوند، و در حال حاضر تنها درمان برای بیماری سلیاک مصرف رژیم غذایی عاری از گلوتن است. 

اما به گزارش هلث‌دی نیوز یک بررسی جدید امیدهای تازه‌ای را برای درمان برخی از بیماران ایجاد کرده است. پژوهشگران یک آنزیم طبیعی به نام "کومامولیسین" (kumamolisin) را دوباره مهندسی کرده‌اند تا بتواند گلوتن را در معده تجزیه کند. آنها می‌گویند شکسته شدن گلوتن باعث می‌شود احتمال بروز پاسخ خودایمنی که باعث ایجاد علائم آزارنده بیماری می‌شود، کاهش یابد.

به نظر می‌رسد این آنزیم باز-مهندسی‌شده به نام کوماماکس (KumaMax) دست کم در لوله آزمایشگاهی بسیار موثر باشد. به گفته پژوهشگران این آنزیم بیش از 95 درصد از یک پپتید گلوتن را که تصور می‌رود عامل بیماری سلیاک باشد، تجزیه می‌کند.

پژوهشگران امریکایی می‌گویند در صورتی که همه چیز به خوبی پیش رود می‌توانند این آنزیم را به صورت یک افزودنی غذایی مانند مواد ضدنفخ درآورند که به صورت بدون نسخه بتوان آن را تهیه کرد. در این صورت در طول چند سال بیماران می‌توانند به آن دسترسی پیدا کنند.

اما اگر پژوهشگران این آنزیم را به صورت یک داروی نیازمند نسخه درآورند، روند انجام آزمایش‌های بالینی و تایید آن بوسیله سازمان غذا و داروی آمریکا ممکن است یک دهه یا بیشتر طول بکشد.

آنزیم یک پروتئین است که انجام یک واکنش شیمایی را تسهیل می‌کند. پروتئین‌ها در سلول‌های هر موجود زنده‌ای انجام کارهای اصلی را به عهده دارند و کارکرد آنها با شکل و ساختار آنها مشخص می‌شود.

در این مورد پژوهشگران یک آنزیم طبیعی را به شکلی باز-مهندسی کردند که این آنزیم بتواند پپتید محرک ایجاد بیماری سلیاک را شناسایی کند. آنها همچنین  این آنزیم را در آزمایشگاه طوری تغییر دادند که در محیط اسیدی معده دوام آورد.

قدم بعدی این است که نشان داده شود که این آنزیم سمی نیست و تاثیربخشی آن در حیوانات آزمایشگاهی ثابت شود.

اما این آنزیم تا چه حد می‌تواند در بیماران سلیاک موثر باشد؟

برخی از افراد مبتلا به سلیاک به شدت به گلوتن حساس هستند حتی استنشاق ذرات آرد در هوا باعث واکنش تنفسی می‌شود. اما در برخی دیگر تنها علائم گوارشی محدودی وجود دارد.

این آنزیم احتمالا در افراد بسیار حساس مشکل را به طور کلی حل نمی‌کند، اما دست کم ممکن است به آنها اجازه دهد با خیال راحت غذای‌شان را بخورند، و با وجود اندکی گلوتن دچار علائم نشوند. در افرادی که حساسیت کمتری به گلوتن دارند، مصرف این آنزیم پیش از خوردن غذا می‌تواند به آنها امکان دهد هر چه می‌خواهند بخورند.