تا پیش از اعلام این آمار، مسئولان محیط‌زیست جمعیت یوز را 70و در مواردی 120قلاده هم اعلام کرده بودند. تالار گفت‌وگوی محیط‌زیست اما تنها میزبان مهندس بهمن جوکار، مدیر فعلی پروژه بین‌المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی نبود بلکه در اقدامی تحسین‌برانگیز، ستاد محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران (که میزبانی این نشست را برعهده داشت) از دو مدیر پیشین این پروژه یعنی مهندس هوشنگ ضیایی و مهندس جورابچیان نیز دعوت کرده بود تا بدین‌ترتیب از یکی از چالش‌های زیست‌محیطی رمزگشایی شود. به گزارش همشهری، جلسه با سخنان جوکار آغاز شد و سپس به‌ترتیب جورابچیان و ضیایی پشت تریبون قرار گرفتند و به بررسی وضعیت یوز پرداختند. دیدگاه‌های این سه مدیر گرچه در مواردی متفاوت بود اما با وجود اختلاف‌نظر، هرسه مدیر یک وجه مشترک داشتند و آن عرق مثال زدنی آنها نسبت به محیط‌زیست و حفظ یوزپلنگ آسیایی بود. آنها مثل همه فعالانی که در جلسه حاضر بودند نگران بودند و هرسه بر یک هدف مشترک تأکید می‌کردند؛ حفاظت از یوز به هر قمیتی که باشد.
روش علمی برای برآورد جمعیت یوز
در بخش پرسش و پاسخ، بهمن جوکار مدیر فعلی پروژه بین‌المللی حفاظت از یوزپلنگ در پاسخ به پرسشی درباره جمعیت یوزها گفت: ما هنوز به برآورد دقیقی نرسیده‌ایم اما به یک روش علمی برای سرشماری یوزها دست‌یافته‌ایم. ما در حال حاضر برای سرشماری با مشکلات متعددی مواجهیم؛ ازجمله به اندازه کافی دوربین‌های تله‌ای در اختیار نداریم؛ با وجود این، حتی اگر ابزار لازم هم فراهم شود باز به عدد دقیقی نخواهیم رسید زیرا در خوش‌بینانه‌ترین حالت، 10زیستگاه یوز وجود دارد که رصد کردن تمام نقاط این زیستگاه‌ها کار بسیار دشواری است. همین امروز که من دارم با شما صحبت می‌کنم به من خبر دادند که در رباط پشت بادام جایی که از منطقه حفاظت‌شده دور است و منطقه حفاظت‌شده محسوب نمی‌شود دو قلاده یوز مشاهده شده است.
این موارد نشان می‌دهد که نمی‌توان به‌طور قطعی آماری اعلام کرد. اعلام جمعیت یوز براساس تصاویری است که در زیستگاه‌ها ثبت می‌شود. این تصاویر به‌صورت دیتا آنالیز می‌شود و جمعیت تقریبی براساس این آنالیز اعلام می‌شود. در این نشست که به اهتمام انجمن حامیان زمین برگزار شده بود، علیرضا جورابچیان که پیش از جوکار مدیریت پروژه بین‌المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی را برعهده داشت، درباره جمعیت یوز گفت: در سال88 و در فاز اول پروژه، آنالیز داده‌های به‌دست آمده از دوربین‌های تله‌ای نصب شده در زیستگاه‌های یوز نشان داد که جمعیت یوز حداقل71 و حداکثر 122قلاده در سراسر کشور است. این یک برآورد علمی و مستند بود که تمام تصاویر مرتبط با آن موجود است. وی افزود: برنامه آنالیز داده‌های تصویری که به‌صورت سیستماتیک از سال88 آغاز شده بود تا پایان سال90 ادامه داشت. آنالیز این داده‌ها در سال90 نشان داد که جمعیت یوز رشد نزولی دارد. به‌گفته جورابچیان، برآورد علمی براساس داده‌های حاصل از دوربین‌های تله‌ای حاکی از آن است که در حال حاضر جمعیت یوز 60 و حداکثر 70 قلاده است مگر آنکه دوربین‌ها خلاف این آمار را نشان بدهد.
وی در پایان با انتقاد از رویکرد سازمان حفاظت محیط‌زیست به این پروژه تصریح کرد: سازمان آنگونه که انتظار می‌رود به این پروژه توجه نمی‌کند و چنانچه برای کمک به پروژه و حفظ زیستگاه‌های یوز اقدامی زودهنگام و کارساز انجام ندهد بدون تردید روند کاهش جمعیت یوز سیری شتابناک می‌گیرد. هوشنگ ضیایی هم که پیش از جورابچیان مدیریت پروژه را برعهده داشته در پاسخ به انتقاد یکی از مخاطبان که معتقد بود متولیان پروژه آنگونه که باید تلاش نکرده‌اند، گفت: این پروژه تنها پروژ‌ه‌ای است که دست‌اندرکاران آن به جای آنکه پشت میز بنشینند و اظهارنظر کنند عملا وارد گود شده‌اند و شب‌ها و روزهای متعددی را در کنار محیط‌بانان در زیستگاه‌ها گذرانده و کار کرده‌اند. اما مشکل این است که از یک‌سو، حدود یک میلیون تفنگ (با‌مجوز و بدون مجوز) در دست مردم است و از سوی دیگر، دامداران بخش عمده‌ای از زیستگاه‌ها را اشغال کرده‌اند و در نتیجه سگ‌های گله بلای جان یوزها شده‌اند. به این تهدیدات، فعالیت‌های عمرانی نظیر جاده‌سازی و عملیات استخراج معدن را هم باید اضافه کرد. تصادفات جاده‌ای هم بلای دیگری است که دامنگیر یوزها شده است و با چنین شرایطی حفاظت از یوز بسیار دشوار است. در این میان، آنچه باعث امید می‌شود اینکه دید مردم نسبت به یوز عوض شده به‌طوری که آنها دیگر یوز را دشمن انسان نمی‌دانند که البته این یکی از دستاوردهای این پروژه است.
تلاش برای جلوگیری از ساخت جاده
بهمن جوکار در پایان از تمهیدات سازمان حفاظت محیط‌زیست برای حفظ زیستگاه یوز در منطقه حفاظت‌شده کوه بافق یزد خبر داد و گفت: با پیشنهاد مسئولان پروژه و حمایت رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست گزینه‌ای دنبال می‌شود که براساس آن هم مشکل روستائیان منطقه برای دسترسی تأمین می‌شود و هم کوه بافق و زیستگاه یوز مصون می‌ماند. انتظار سازمان حفاظت محیط‌زیست این است که با مساعدت مسئولان محلی و انتخاب گزینه مورد نظر، عبور جاده از قلب منطقه حفاظت‌شده کوه بافق منتفی شود.
